Tytu³: Odp: S³owiañscy Bogowie Wiadomo¶æ wys³ana przez: chanell Kwiecieñ 23, 2010, 09:56:34 Rod
Bóstwo ludzkiego losu, opiekun ogniska domowego. Pochodzenie imienia Rod, zdaniem Emila Benveniste'a, nale¿y wywodziæ ze s³owiañskiego czasownika "roditi", który dzisiaj da³ pocz±tek wyrazom "rodziæ", "ród", "plemiê". Wed³ug zapisów ruskich Rod wymieniany jest zazwyczaj razem z Rodzanicami (istotami ¿eñskimi, najczê¶ciej trzema). W kompetencji Roda le¿a³o rozstrzyganie losu dziecka w pierwsz± noc po urodzeniu. Teksty ¼ród³owe wspominaj± o tradycji zostawiania Rodzanicom na noc: chleba i mleka. Obecny folklor s³owiañski nie zna imienia Roda ani Rodzanic (poza Ba³kanami, gdzie pojawiaj± siê Rozenice). U Czechów znana jest Sudièka, w S³owenii - Sojenica (etymologia obydwu imion wi±¿e siê ze s³owem "soditi" - "s±dziæ"), w ludowych przy¶piewkach bu³garskich mowa jest o trzech Nareènicach. Wszystkie przytoczone tu istoty s± duchami (demonami) czuwaj±cymi nad losem cz³owieka, opiekuj±cymi siê dobytkiem, domem. Prawdopodobnie Dola (o której wspominaj± ruskie latopisy) jest wcieleniem Roda. Zabiegano o jej ¿yczliwo¶æ, mia³o to w efekcie przynie¶æ szczê¶liwe ¿ycie, urodzaj, jej opiekê nad dzieæmi i domem. Pozostaje jeszcze aspekt, który pojawia siê w staroruskim tek¶cie "S³owo ¶w. Grzegorza o ba³wochwalstwie", a kwestionowany jest przez wielu badaczy. Opisany jest w nim proces wskazuj±cy, ¿e S³owianie najpierw czcili bereginie i upiory, potem Roda i Rodzanice, nastêpnie Peruna, aby w nastêpnym okresie przyj±æ chrze¶cijañstwo. Rod jako bóstwo domowe móg³by zaj±æ miejsce w funkcji trzeciej uk³adu dumézilowskiego. Rujewit bóg o siedmiu twarzach, posiada³ cechy wojskowe Siem bóstwo opiekuñcze ¿ycia rodzinnego. Siemarg³ Opiekun ro¶lin i mitycznego drzewa ¿ycia. Funkcja, któr± pe³ni³ Siemarg³ nie jest dzisiaj jasna. W¶ród wielu hipotez najbardziej przejrzyst± wydaje siê byæ hipoteza kojarz±ca Siemarg³a z irañskim Simorgiem. Znany w kulturze irañskiej Simorg by³ opiekunem ro¶lin, przedstawiany jako pó³pies-pó³ptak przejêty zosta³ przez S³owian prawdopodobnie na pocz±tku naszej ery. Na Rusi, w ¶redniowieczu, skrzydlaty pies cieszy³ siê du¿ym powodzeniem w rzemio¶le artystycznym, a do folkloru wszed³ jako Paskud¼. Czêsto przedstawiany jako stró¿ mitycznego drzewa ¿ycia. Inna hipoteza mówi, za "S³owem Christolubca", ¿e istnia³y dwa bóstwa Siem i Rgie³. Etymologiê pierwszego imienia nale¿y (wg Brüknera) upatrywaæ w s³owie "?????" - "rodzina", drugiego w s³owie "re¿" - "¿yto". Przyporz±dkowano im opiekê nad gospodarstwem, zbo¿em, byd³em, lud¼mi. Chocia¿ Siemarg³ zaliczony zosta³ do szeregu bóstw w³odzimierzowych, istnieje w±tpliwo¶æ czy zaliczyæ go do rzêdu bóstw niezale¿nych, czy upatrywaæ w nim demona. Fakt przedstawiania go w charakterze zoomorficznym sk³ania raczej do drugiej mo¿liwo¶ci. Zdaniem Borysa Rybakowa Siemarg³owi nale¿y przypisaæ funkcjê opiekuñcz± nad ro¶linami i mitologicznym drzewem ¿ycia, którego by³ jednocze¶nie najwy¿szym stra¿nikiem. Istnienie takiego drzewa w wyobra¿eniach mitycznych jest w¶ród S³owian potwierdzone strzêpami wiadomo¶ci (brak na jego temat konkretnych informacji). Zasiêg drzewa ¿ycia jest ogólnoindoeuropejski (np.: Ygdrasill w mitologii skandynawskiej). http://free.of.pl/m/mysticearth/mitologia/sl/bogowie.html |