Niezależne Forum Projektu Cheops

Hermafrodyt, Hermafrodyta (gr. Ἑρμαφρόδιτος Hermaphroditos) – w mitologii greckiej dwupłciowe bóstwo związane z bliżej nieznanym obrzędem weselnym. Według "Przemian" Owidiusza Hermafrodyt był pięknym i nieśmiałym młodzieńcem - synem Hermesa i Afrodyty, w którym zakochała się bez wzajemności nimfa Salmakis. Wpadł w jej objęcia podczas kąpieli. Opierał jej się, więc Salmakis poprosiła bogów, aby połączyli ich na zawsze. I tak bogowie uczynili z obojga jedno ciało o cechach obu płci.

Kult Hermafrodyty znany był przede wszystkim na Rodos, a od początku IV w. p.n.e. jest także poświadczony w Attyce. Temat Hermafrodyty często podejmowany był przez sztukę hellenistyczną (zbiory w Luwrze, Rzymie).

Hermafrodytyzm u zwierząt

Obojnactwo u zwierząt to występowanie u jednego osobnika gruczołów rozrodczych zarówno męskich, jak i żeńskich (np. u dżdżownicy) lub gruczołu obojnaczego, produkującego jaja i plemniki (np. u ślimaków); zaplemnienie jest na ogół krzyżowe, osobnik jest zapładniany przez innego osobnika i jednocześnie sam go zapładnia; w rzadkich przypadkach może zachodzić samozaplemnienie. U roślin występowanie organów płciowych męskich i żeńskich w tym samym kwiecie nazywa się obupłciowością.

U zwierząt bezkręgowych obojnactwo jest spotykane dosyć często, u kręgowców normalnie nie występuje. Rzadkie przypadki prawdziwego obojnactwa u kręgowców są zjawiskiem patologicznym. Wyjątkiem są niektóre gatunki ryb (m. in. z rodziny strzępielowatych i wargaczowatych). Szczególnie często występuje obojnactwo u bezkręgowców będących pasożytami wewnętrznymi, co związane jest z ich trybem życia.

Jest kilka rodzajów obojnactwa u zwierząt:
obojnactwo równoczesne – występuje przez cały czas życia danego osobnika. Tak jest np. u tasiemca, dżdżownicy, ślimaków lądowych.
obojnactwo okresowe – występuje tylko w określonych fazach rozwojowych populacji. Tak się dzieje np. u mszyc i rozwielitek.
obojnactwo potencjalne – polegające na tym, że gruczoły płciowe u danego osobnika mogą funkcjonować albo jako gruczoły męskie, albo gruczoły żeńskie, w zależności od różnych u różnych gatunków czynników. Może to być wiek osobnika, stan jego zdrowia, rodzaj spożywanego pokarmu i inne.
obojnactwo następcze (protandria) – jeżeli dojrzewanie plemników i komórek jajowych u danego osobnika zachodzi nie równocześnie, lecz w bliskim, następującym po sobie czasie. Takie zjawisko występuje np. u ostryg.
obojnactwo warunkowe – występuje tylko u osobników w szczególnych przypadkach. Jeżeli np. samcowi ropuchy usunie się jądra, to znajdujące się obok nich narządy Biddera zaczną funkcjonować jak jajniki samicy.
obojnactwo pozorne – występuje u ssaków. Polega to na tym, że np. u samicy wykształcają się zewnętrzne cechy płciowe samca, ale jej gruczoły płciowe jajniki funkcjonują normalnie.
Obojnactwo u człowieka

Obojnactwo u człowieka jest wrodzonym zaburzeniem różnicowania narządów płciowych o podłożu genetycznym lub hormonalnym. Dzieli się na obojnactwo prawdziwe, obojnactwo rzekome żeńskie i obojnactwo rzekome męskie, nie jest to jednak podział ścisły.