Niezależne Forum Projektu Cheops

Co oznacza "ÂŚwit Odysei"

Co ma wspĂłlnego Homer z grami komputerowymi i interwencjÂą wojsk w Libii? Jak siĂŞ okazuje, bardzo wiele. - Operacja "ÂŚwit Odysei" to bardzo sprytna nazwa, mariaÂż kultury popularnej z tradycjÂą - mĂłwi w rozmowie z tvn24.pl historyczka literatury, prof. Jolanta Sztachelska.
Operacja sprzymierzonych wojsk w Libii otrzyma³a nazwê "Œwit Odysei" ("Odyssey Dawn"). Sk¹d ten pomys³? Pierwsze skojarzenie jest oczywiste - to nawi¹zanie do "Odysei" Homera, poematu epickiego opisuj¹cego tu³aczkê Odyseusza, który wraca z wojny trojaùskiej od ukochanej Itaki. Podró¿ zajmuje mu 10 lat i pe³na jest niebezpieczeùstw i przygód. Odys dociera w koùcu do domu, chocia¿ wszyscy jego towarzysze gin¹.

- Ta nazwa jest zakorzeniona w pewnych faktach kulturowych, czyli konkretnie "Odysei" Homera - tÂłumaczy w rozmowie z tvn24.pl prof. Jolanta Sztachelska z Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu w BiaÂłymstoku. - RzeczywiÂście w "Odysei" jest fragment, ktĂłry osadza wĂŞdrĂłwkĂŞ Odyseusza w mitycznym czasie od Âświtu do zmierzchu. Projektodawcy tej nazwy zrĂŞcznie to wykorzystujÂą, a dodatkowo sÂłowa te efektownie wyglÂądajÂą po angielsku. To rodzi w umyÂśle odbiorcy wyobraÂżenie o czymÂś wielkim - czymÂś na miarĂŞ Odysei - dodaje Sztachelska


Rzeczywiœcie, w II ksiêdze "Odysei" jest mowa o "ró¿anopalcej jurzence". Metafora œwitu pojawia siê w dziele jeszcze kilkakrotnie i ma symbolizowaÌ proces dojrzewania, który przechodzi Odys.

W co gra ZachĂłd?

PostaĂŚ Odyseusza i sama Odyseja fascynowaÂła przez stulecia wielu artystĂłw. Sztandarowym przykÂładem jest choĂŚby "Ulisses" James Joyce'a, ale teÂż "Odyseja Kosmiczna" Arthura C. Clarke'a, sfilmowana przez Stanleya Kubricka. Sam termin "odyseja" funkcjonuje rĂłwnieÂż w znaczeniu dÂługiej, niebezpiecznej wyprawy.

Ale to nie wszystko. "Œwit Odysei" ma jeszcze drugie znaczenie. - W taki sposób tytu³uje siê gry komputerowe - mówi prof. Sztachelska. Faktycznie, mo¿na znaleŸÌ i japoùsk¹ grê o tytule "Lunatic Dawn Odyssey", "The Lost Odyssey" czy "The Sunstone Odyssey" - nawi¹zuj¹c¹ swoj¹ nazw¹ równie¿ do s³oùca.


- To sprytna nazwa: odsy³a do faktów kultury, które zna ka¿dy, a jednoczeœnie odsy³a do gry komputerowej. Rodzi wyobra¿enie, ¿e operacja wojsk to gra, zabawa w wojnê, w której chodzi o atrakcyjn¹ wyprawê, naje¿on¹ przygodami, zakoùczon¹ prawdopodobnie zwyciêstwem - wyjaœnia Sztachelska. Wed³ug niej, Amerykanie i Europejczycy lubuj¹ siê w nazwach, ³¹cz¹cych kulturê popularn¹ z tradycji.


Jak pokazuje historia, operacje wojskowe miewaÂły juÂż dziwne nazwy. W 1987 roku USA przeprowadziÂły w Iraku operacjĂŞ "Zwinny ÂŁucznik", w 1980 roku operacja w Teheranie nosiÂła nazwĂŞ "Wieczorne ÂświatÂło", byÂła rĂłwnieÂż "Natychmiastowa furia", "PchÂła Piaskowa" i "PiotruÂś Pan". Nie zabrakÂło teÂż nazw nawiÂązujÂących do mitologii. USA przeprowadziÂły m.in. operacje pod kryptonimem "Argus", "Orion", "Pegaz" czy "Feniks".

Z kolei jedna z najtragiczniejszych w skutkach dla ludnoœci cywilnej operacji zrzucenia bomby atomowej na Hiroszimê w 1945 roku wi¹za³a siê z zupe³nie niewinn¹ nazw¹ - bomba otrzyma³a wówczas nazwê "Little Boy" - "Ma³y ch³opiec". Bomba zrzucona trzy dni póŸniej na Nagasaki ochrzczona by³a kryptonimem "Fat man" - "Gruby cz³owiek".

http://www.tvn24.pl/-1,1696529,0,1,co-o ... omosc.html

To tak gwoli nazwy tej operacji w Libii.