Dobro i zÂło - czy obiektywne?

[Tenebrael]

Zak³adam ten temat w zwi¹zku z offtop'em, jaki powsta³ w temacie Nowoœci z Egiptu - komentarze. Aby unikn¹Ì linczu Mod'ków, przenoszê dyskusjê tutaj. Dlatego nie dajê wstêpu, a zaczynam od odpowiedzi:

Dlatego podziaÂł na czerĂą i biel nie istnieje - my go tworzymy.

Dobro i zÂło jest konsekwencjÂą naszych uczynkĂłw. Od zarania ludzkoÂści. Wiemy co jest dobre a co zÂłe. Dobro to wszystko, co przysparza naszym bliÂźnim radoÂści, zÂło natomiast stawia ich i nas samych w przykrych sytuacjach.
Adam i Ewa nie rozró¿niali dobra ani z³a. Jednak z³o by³o utajone i w ciszy dobra skusi³o cz³owieka. Cz³owiek chcia³ dorównaÌ Bogu - chcia³ nabyÌ umiejêtnoœÌ poznania czym jest dobro a czym z³o. Od tej chwili bia³e zosta³o bia³ym a czarne czarnym.
Kain zabi³ Abla nie wiedz¹c co czyni. Ale po dokonaniu czynu pozna³, ¿e zrobi³ Ÿle Ablowi, bo Abel przesta³ ¿yÌ... Gdyby nie wybryk Adama i Ewy - Abel nie rozró¿ni³by dobra od z³a i nie by³oby mu przykro.

Ok, wiĂŞc odpowiedz mi na kilka pytaĂą - ustosunkuj siĂŞ do przykÂładĂłw:

1. £owcy g³ów - plemiona takie s¹ doœÌ dobrze znane, istniej¹ nawet do dziœ. Dla nich zabicie cz³owieka innego plemienia i odciêcie im mu g³owy nie jest uwa¿ane za z³o, a za wielki honor. Innymi s³owy - dla nich nie jest to z³em. Maj¹ inny kodeks moralny.

2. Wspomniane juÂż inne traktowanie kobiety w krajach Zachodu i krajach arabskich - u ArabĂłw traktowanie kobiety bardzo przedmiotowo nie jest uznawane za zÂłe - to norma, ktĂłrÂą kobiety nawet tam akceptujÂą.

3. Inkwizycja - w esencjonalnej formie karanie (czy ÂśmierciÂą, czy grzywnÂą) innowiercĂłw, wedÂług chrzeÂścijan byÂło aktem miÂłosierdzia dla wyznawcĂłw innej wiary - uznawali to za uczynek dobry, a nie zÂły.

4. Ró¿nice w postrzeganiu aborcji - w jednych spo³eczeùstwach jest to wyraz poszanowania dobra (przysz³ej/niedosz³ej) matki, dla innych - nie szanowanie prawd nienarodzonego dziecka. Tu te¿ pojawiaj¹ siê rozbie¿noœci w uznawaniu, kiedy zap³odniona komórka jajowa staje siê cz³owiekiem, a kiedy jest jeszcze zbiorem organów.

To jedynie przyk³ady, które od razu przysz³y mi na myœl, choÌ takie mo¿na mno¿yÌ. S¹ to przyk³ady rozbie¿noœci w pojmowaniu dobra i z³a. Zale¿¹ one od przyjêtej ideologii i systemu wartoœci. Nie mo¿na nikomu powiedzieÌ, ¿e jego pojmowanie dobra jest Z£E, niew³aœciwe. Mo¿na jedynie powiedzieÌ, ¿e takie pojmowanie jest niew³aœciwe w takim a takim systemie ideologiczno-moralnym. Z kolei z perspektywy innego systemu ten sam czyn mo¿e byÌ uznawany albo za neutralny, albo wrêcz za przynosz¹cy chlubê, dobry. Tak wiêc wniosek jest jeden - dobro i z³o to pojêcia nieostre, wzglêdne. Stworzy³ je cz³owiek, tworz¹c konkretne ideologie, zgodnie z ktorymi interpretuje uczynki. Nie s¹ one jednak obiektywne, a skrajnie subiektywne.

Co do przykÂładĂłw, ktĂłre podaÂłeÂś - proszĂŞ, podawaj przykÂłady z Âżycia, a nie z mitĂłw. Mity sÂą po to, by przekazywaĂŚ ideologiĂŞ, a nie po to, by je rozpatrywaĂŚ jako zdarzenia fizyczne.

Ale jeœli ju¿ jesteœmy przy wê¿u, który, wedle Biblii, skusi³ Adama i Ewê. Jeœli ju¿ mamy siê do tego ustosunkowaÌ - Bóg stworzy³ cz³owieka, i da³ mu POZORNY wybór. Wybór miêdzy dobrem a z³em. Tylko, ¿e có¿ z tego, skoro cz³owiek nie wiedzia³, jaki ma wybór? Nie zna³ dobra i z³a, wiêc w zasadzie nie mia³ pe³nego obrazu tego, miêdzy czym a czym wybiera. To tak, jakbym spyta³ Ciebie, czy wolisz haleodronów, czy reportidarów. Których wolisz? Nie wiesz, bo nie znasz ani jednych, ani drugich (ja te¿ nie znam, nazwy wymyœli³em na poczekaniu). Dopiero, kiedy poznasz i jednych, i drugich, mozesz ŒWIADOMIE wybieraÌ - zyskujesz w pe³ni woln¹ wolê. Kto wiêc w istocie da³ cz³owiekowi WOLN¥ wolê? Otó¿ tak, w¹¿, Szatan. Bóg da³ cz³owiekowi coœ, co by³o dla niego kompletnie niefunkcjonalne - Szatan nada³ temu znaczenie. Dopiero wiedza, doœwiadczenie sprawi³o, ¿e cz³owiek naby³ mocy WYBORU. Przed tym jedynie egzystowa³ - niby mia³ raj, mia³ szczêœcie, ale có¿ z tego, skoro tego szczêœcia nie rozumia³? Dopiero po ujrzeniu ró¿nicy miêdzy dobrem a z³em zrozumia³. Zyska³ KONTRAST - a na jego podstawie móg³ doceniÌ wartoœÌ dobra. Bez z³a dobro jest jedynie neutraln¹ iluzj¹, u³ud¹. Nie znaj¹c z³a, nie potrafisz doceniÌ dobra.

A granica, ktĂłrÂą stawiamy, by widzieĂŚ kontarst, zaleÂży tylko od nas, od przyjĂŞtego przez nas kodeksu moralnego - jest wiĂŞc SUBIEKTYWNA.

[wiki]

Co do przykÂładĂłw, ktĂłre podaÂłeÂś - proszĂŞ, podawaj przykÂłady z Âżycia, a nie z mitĂłw. Mity sÂą po to, by przekazywaĂŚ ideologiĂŞ, a nie po to, by je rozpatrywaĂŚ jako zdarzenia fizyczne.

Nie do mnie to bylo ale podam w tej chwili prykÂład, ktĂłry rozdziera mi serce.

MĂłj znajomy, leÂży w szpitalu, chory na raka pÂłuc. Po wszystkich badanich, sÂą juz wyniki. LeÂży nadal w zwykÂłym szpitalu, nie onkologicznym. Diagnoza i skierownie -- chemioterapia.
Co czuje lekarz, ktĂłry musi powiedziec nie wprost, ale prĂłbuje, Âże pacjĂŞt nie bĂŞdzie przewieziny do spitala onkologicznego, oczywiÂście mnoÂży powody dlaczego... ale ja wiem dlaczego..... sznsa maÂła na preÂżycie, a sÂą ludzie z lepszymi rokowaniami, notoryczny brak miejsc.
Czy lekarz prawo zadecydowaĂŚ? Co czuje rodzina i dzieci patrzÂąc na umierajÂącego ojaca? Co moÂżna powiedzieĂŚ po raz kolejny samemu choremu, on ciÂągle pyta czy to juz leczenie wÂłaÂściwe? Czy rodzina ma prawo upieraĂŚ siĂŞ i nalegoaĂŚ, w ten sposĂłb zabierajÂąc miejsce np. dziecku choremu na biaÂłaczkĂŞ?

WiĂŞc czy kÂłamstwo jest dobre w tym przypadku? czy kÂłamstwo zawsze jest kÂłamstwem? czy mĂłwiÂąc prawdĂŞ mam prawo odbieraĂŚ nadzijĂŞ?

Dlatego myslê, ¿e nie ma dobra i nie ma z³a, nie na bieli i czerni.... jest szaroœÌ codziennego ¿ycia i ¿ycie w zgodzie ze swoim sumieniem.

Pozdrawiam

[Bonifacy1]

wierzĂŞ, Âże istnieje dobro i zÂło. WierzĂŞ, Âże to dwie przeciwstawne energie/moce/cokolwiek ktĂłre majÂą wpÂływ na naszÂą psychikĂŞ. ZabĂłjca ktĂłry wczeÂśniej byÂł normalnym spokojnym czÂłowiekiem lec nagle zabija kilka osĂłb a potem znĂłw wszystko gra - zÂło miaÂło na niego wpÂływ. To taka moja teoria i wierzenie...

[jeremiasz]

Bonifacy1:
Piszesz, Âże zÂło miaÂło na niego wpÂływ. Czyli w ten sposĂłb ten czÂłowiek nie jest odpowiedzialny za to co zrobiÂł.
Wg. Ciebie zadziaÂłaÂła jakaÂś zewnĂŞtrzna siÂła. Tak to widzisz?
A jeÂżeli on nie moÂże byĂŚ odpowiedzialny, to na jakiej podstawie go sÂądziĂŚ?
Z drugiej strony, mo¿na popatrzeÌ, ¿e "dobrzy" ludzie to tacy, na których "dobro" ma wp³yw. Czyli znowu nie s¹ odpowiedzialni. Czy tak?. To dlaczego maj¹ mieÌ jak¹œ nagrodê za to co robi¹?

Wiesz... to doœÌ wygodna teza, ¿e za to co robimy w ¿yciu nie jesteœmy odpowiedzialni. Ze to z³o, to on, to tamto, to tamta. itp. Tylko ¿e w ten sposób odbierasz sobie woln¹ wolê. A je¿eli nie masz wolnej woli... to po co ¿yjesz?.. Po to aby siê czuÌ marionetk¹ w rêkach ró¿nych "si³"?

A co do obiektywnoÂści dobra i zÂła.
Wystarczy sprĂłbowaĂŚ sobie odpowiedzieĂŚ na pytanie, czy np: "zabicie Hitlera byÂłoby dobre?".
Ujawnia siĂŞ tutaj wyraÂźny paradoks, nie moÂżna daĂŚ dobrej odpowiedzi.
PrzecieÂż zabicie jest zÂłe. Ale to zabicie ocaliÂłoby miliony istnieĂą. Ale czy na pewno?
Czy moÂżna jakoÂś to szacowaĂŚ?..  Zycie za Âżycie, itp?..
Nie ma jasnych odpowiedzi.

Chyba, Âże przyjmiemy, Âże podziaÂł na dobro i zÂło istnieje tylko w nas. ZaleÂży od naszego ÂświatopoglÂądu,
systemu przekonaĂą, itp. Ale wtedy widzimy Âże nie jest obiektywny tylko zaleÂży od konkretnego czÂłowieka.
Ale wtedy kaÂżdy osÂąd czÂłowieka jest z gĂłry skazany na niepowodzenie. Bo musielibyÂśmy go sÂądziĂŚ
wg jego systemu przekonaĂą.

StÂąd wniosek, Âże najlepszym sĂŞdziÂą jesteÂśmy my sami. ÂŻe jeÂżeli uwaÂżamy, Âże zrobiliÂśmy coÂś zÂłego - to zrobiliÂśmy, jeÂżeli coÂś dobrego - to zrobiliÂśmy coÂś dobrego.  Ale z takÂą postawÂą takÂże moÂżna dyskutowaĂŚ.

pozdrawiam