POMORZANIE/SÂłowianie a Wikingowie

[east]

. W tym czasie utrwaliÂła siĂŞ w krajach skandynawskich sÂława piratĂłw z ujÂścia Odry, dajÂąc poczÂątek legendzie o sÂłynnych jomswikingach z wyspy Wolin.[/b] [Polskie baÂśnie opisujÂą Wolin jako starÂą osadĂŞ sÂłowiaĂąska zamieszka³¹ od dawien dawna przez kupcĂłw przeró¿nego pochodzenia i utrzymujÂącÂą pokojowe kontakty z duĂąskimi wikingami. Z baÂśni wiadomo rĂłwnieÂż, ze istniaÂł tam kult TrygÂława. W koĂącu jednak wikingowie zÂłamawszy pokojowe ukÂłady napadli na „WinetĂŞ”. W momencie jej bohaterskiej obrony, powstaÂła ogromna trÂąba powietrzna, ktĂłra zatopiÂła grĂłd. W kilka wiekĂłw po zatopieniu Winety, gdy fale rzeki Dziwny i wichry baÂłtyckie zamuliÂły zatokĂŞ powineckÂą i zamieniÂły jÂą w ÂżyznÂą dolinĂŞ, powstaÂł tu nowy grĂłd sÂłowiaĂąski, ktĂłry nazwano Wolinem]. Tak wiĂŞc widzimy, Âże piractwo byÂło domenÂą nie tylko SkandynawĂłw.

http://www.norwegofil.pl/norwegia/historia/slowianscy-wikingowie-o-wiezach-slowiansko-nordyckich.html

RozwĂłj Âżeglugi morskiej u SÂłowian nadbaÂłtyckich nastÂąpiÂł po opanowaniu przez nich techniki budowy Âłodzi klepkowych. MoÂżliwe, Âże przejĂŞli jÂą od ludĂłw skandynawskich, wprowadzajÂąc wÂłasne ulepszenia. Podobnie jak prastare sÂłowiaĂąskie sÂłowo „chÂąsa”, okreÂślajÂące grupĂŞ statkĂłw z rozbĂłjnikami morskimi zza morza. Najstarszy znany okaz Âłodzi klepkowej ze Szczecina datowany jest na schyÂłek IXw. Znaleziska z Ralswik na Rugii reprezentujÂą peÂłnomorskie statki o napĂŞdzie Âżaglowym z X wieku. W wiekach IX i X na wybrzeÂżu zachodniosÂłowiaĂąskim uksztaÂłtowaÂły siĂŞ oÂśrodki portowe o charakterze wczesnomiejskim, jak Stargard (Oldenburg) w Wagrii, Ralswik na Rugii, Zwierzyn (Schwerin) w ziemi ObodrzycĂłw, Wolin, KoÂłobrzeg i Szczecin. Obok nich istniaÂło na wybrzeÂżu baÂłtyckim wiele przystani, z ktĂłrych korzystali przede wszystkim rybacy. W Xw. statki SÂłowian pojawiaÂły siĂŞ juÂż na caÂłym wybrzeÂżu poÂłudniowego BaÂłtyku. Tak np. poemat skalda Guthorma Sindhri, poÂświĂŞcony wyprawie krĂłla norweskiego Haakona Dobrego na DaniĂŞ, okoÂło poÂłowy tego stulecia wspomina, Âże Ăłw wÂładca podbiÂł przystanie sÂłowiaĂąskich wojĂłw u wybrzeÂży Skanii. Przypuszczalnie byli to pomorscy ch¹œnicy (piraci), ktĂłrzy osiedli tutaj, aby wspó³dziaÂłaĂŚ z DuĂączykami w napadach na statki przepÂływajÂące przez cieÂśninĂŞ Sund, ³¹czÂącÂą BaÂłtyk z Morzem Pó³nocnym. Sagi o krĂłlu norweskim Olafie Tryggvasonie, wzmiankujÂą, Âże kiedy ok. 974r. miaÂł on powracaĂŚ z Rusi do ojczyzny, toczyÂł po drodze walki ze SÂłowianami. A w 1000 roku zgin¹³ w morskiej „bitwie krĂłlĂłw”, ktĂłrej uczestnikami rĂłwnieÂż byli SÂłowianie.

SÂłowiaĂąscy ch¹œnicy wspó³dziaÂłajÂący z wikingami, docierali takÂże do Wysp Brytyjskich. Uczestniczyli oni w bitwie pod Canterbury w 1012r. oraz wspierali DuĂączykĂłw w najeÂździe na AngliĂŞ w 1069r. Wspó³czesne ÂźrĂłdÂła anglosaskie wspominajÂą np. w 1026r. ksiĂŞcia imieniem WarcisÂław (Wrystsleof), w otoczeniu Kanuta Wielkiego, krĂłla Danii i Anglii (syna Sygrydy – ÂŚwiĂŞtosÂławy).

W drugiej poÂłowie XIw. aktywnoœÌ sÂłowiaĂąskich ch¹œnikĂłw ulega nasileniu. Na przeciÂąg blisko stulecia stajÂą siĂŞ oni postrachem wybrzeÂży skandynawskich. SzczegĂłlnie znani byli mieszkaĂący wyspy WĂŞbrzy (Fehrmarn) i Rany (Rugii). Wyprawom ch¹œnikĂłw przewodzili moÂżni i wÂładcy plemienni. SzczegĂłlnie gÂłoÂśne staÂły siĂŞ napady: floty raĂąskiej, na ĂłwczesnÂą stolicĂŞ obodrzyckÂą StarÂą LubekĂŞ w 1101r, najazd SÂłowian na wyspĂŞ ZelandiĂŞ (Sealand) w 1134r, wyprawa ksiĂŞcia pomorskiego Racibora I na norweskÂą KonungahelĂŞ w 1135r. czy teÂż wyprawa Obodrzycow na NowÂą LubekĂŞ w 1147r. PamiĂŞĂŚ o owych sÂłowiaĂąskich „krĂłlach morza” zachowaÂła siĂŞ do XIX wieku w podaniach ludowych Meklemburgii, Rugii i Pomorza.

http://www.wrzeslaw-legends.yoyo.pl/zs.html

Istnieje  opowieœÌ o Morskim KrĂłlu sÂłowiaĂąskim Raciborze, ktĂłrego nawet Wikingowie siĂŞ bali, a ktĂłry wsÂławiÂł siĂŞ tym Âże :

JuÂż od 1043 r. na czoÂło wikingĂłw sÂłowiaĂąskich zaczĂŞli wysuwaĂŚ siĂŞ Pomorzanie (zwÂłaszcza mieszkaĂący Wolina). W 1113 r. wybuchÂła przegrana przez DuĂączykĂłw wojna obodrycko-duĂąska. W rezultacie wzmogÂły siĂŞ ataki SÂłowian na DaniĂŞ .
W 1134 r. spustoszeniu ulegÂła stolica kraju – Roskilde na wyspie Zeland. W nastĂŞpnym roku flota sÂłowiaĂąska pod dowĂłdztwem ksiĂŞcia Racibora doszczĂŞtnie zÂłupiÂła norweskie miasto portowe – Konungahele

http://www.wrzeslaw-legends.yoyo.pl/km.html

TrochĂŞ o taktyce SÂłowian :

Kszta³tuj¹ce siê wczesnofeudalne monarchie S³owian nadba³tyckich dysponowa³y w XIIw. pokaŸnymi si³ami morskimi. Nie wiemy w jaki sposób zorganizowane by³y owe floty, ale mo¿na przypuszczaÌ, ¿e tak¿e u S³owian istnia³ system dostarczania okreœlonych kontyngentów ³odzi i za³óg na wyprawê oraz zrzeszania siê takich flot ró¿nych ksi¹¿¹t plemiennych w wiêksze zwi¹zki taktyczne czyli ch¹sy. Ksi¹¿êce floty bra³y niejednokrotnie udzia³ w dzia³aniach wojennych przeciwko najeŸdŸcom duùskim i czêœciowo saskim. Taktyka stosowana przez morskie si³y S³owian zachodnich w walkach z silniejszym zazwyczaj przeciwnikiem zmierza³a do zaskakiwania go nag³ymi manewrami. Zdaniem niejednokrotnie walcz¹cego ze S³owianami duùskiego biskupa Absalona, S³owianie mieli zwyczaj dokonywania napadów jeszcze przed œwitem i wycofywania siê niezw³ocznie po b³yskawicznym wykonaniu zadania. Podczas walk na morzu starali siê wprowadziÌ zamieszanie w szyki przeciwnika, zasypuj¹c jego statki gradem strza³, niejednokrotnie zaopatrzonych w zwitki p³on¹cych paku³, maj¹cych na celu wzniecenie po¿aru na statku. S³owianie musieli wiêc w ³ucznictwie przewy¿szaÌ Normanów (...)

....

Umiejêtnoœci nawigacyjne S³owian nadba³tyckich musia³y byÌ znaczne, skoro odwa¿ali siê na bezpoœrednie rejsy a¿ do wybrze¿y skandynawskich, pomimo kapryœnej pogody charakteryzuj¹cej to morze. Duùskie relacje z XIIw. wspominaj¹ o nocnej ¿egludze S³owian. Orientowano siê wówczas za pomoc¹ gwiazd, ksiê¿yca oraz kierunku sta³ego wiatru. Wa¿n¹ pomoc¹ dla ¿egluj¹cych by³y urz¹dzenia do sygnalizacji œwietlnej. Adam z Bremy napisa³, ¿e latarnia morska istnia³a przy ujœciu Dziwny. Badania wykazuj¹, ¿e morskie urz¹dzenia sygnalizacyjne znajdowa³y siê tak¿e na górach: Che³m ko³o Koszalina i Rowokó³ nad jeziorem Gardno.

Flota maÂłych, zwinnych statkĂłw o napĂŞdzie Âżaglowo-wiosÂłowym i niewielkim zanurzeniu , znakomite umiejĂŞtnoÂści nawigacyjne,  a do tego dobra strategia i Âświetne wyszkolenie zapewniaÂły SÂłowianom dÂługie wieki panowanie na BaÂłtyku. Pomimo tego, ze "armia" statkĂłw znajdowaÂła sie w znacznym rozproszeniu to zapewne istniaÂł jakiÂś spĂłjny system koordynacji, jakieÂś dowĂłdztwo floty i logistyka dowodzenia. Mimo tych ,niewÂątpliwie Âświetnych wojennych atutĂłw SÂłowianie baÂłtyccy pozostali ludem relatywnie spokojnym ,nie tak chciwym jak Wikingowie ....  ÂŚwiadczÂą o tym rĂłwneiÂż ÂźrĂłdÂła.

Bardzo rozleg³e kontakty handlowe utrzymywali s³owiaùscy kupcy drogami morskimi. Ich statki odwiedza³y wszystkie wiêksze porty Ba³tyku i cieœnin ³¹cz¹cych ten akwen z Morzem Pó³nocnym.
Jeszcze w X wieku SÂłowianie nie bardzo interesowali siĂŞ morskimi wyprawami w celach rabunkowych, z jakich sÂłynĂŞli wikingowie. PoniewaÂż nie dali siĂŞ podbiĂŚ wikingom oraz mieli duÂżo ÂżyÂźniejsze ziemie – rozwijali rolnictwo i handel morski. Biografia biskupa Ottona z Bambergu wzmiankuje moÂżnego Niedamira, ktĂłry dysponowaÂł tak du¿¹ iloÂściÂą statkĂłw, Âże bez uszczerbku mĂłgÂł oddaĂŚ trzy z nich na uÂżytek biskupa i jego orszaku. Jest teÂż informacja o tym, Âże w czasie, gdy misja dotarÂła do Wolina, nie zastaÂła w domach wielu przedstawicieli starszyzny, gdyÂż ludzie ci udali siĂŞ za morze w celach handlowych. Podobnie w KoÂłobrzegu, wiĂŞkszoœÌ tamtejszych ojcĂłw rodzin przebywaÂła na rejsach do „zagranicznych wysp” – zapewne duĂąskich lub Olandii i Gotlandii.

http://www.wrzeslaw-legends.yoyo.pl/zs.html

U schy³ku XII wieku rozpocz¹³ siê proces stopniowego wypierania S³owian nadba³tyckich z handlowej ¿eglugi pe³nomorskiej przez kupców niemieckich, a zw³aszcza mieszczan i flotê Lubeki, która wkrótce zak³ada zwi¹zek hanzeatycki. W XIII wieku ba³tycki handel zostaje zdominowany przez ten zwi¹zek portowych miast (Hanzê). Natomiast S³owianie zachodni zachowuj¹ swoj¹ pozycjê w zakresie ¿eglugi rybackiej i przybrze¿nej do koùca XIV wieku.

Ciekawa wydaje siê zbie¿noœÌ nazw "ch¹œnia" i "hanza". Tak jakby mia³y podobny rodowód. Czy¿by s³owiaùscy rozbójnicy morscy z czasem postanowili siê "ucywilizowaÌ" i zaj¹Ì legalnym handlem ?
NiewÂątpliwie dysponowali wiedzÂą morskÂą i doÂświadczeniem, ale takÂże najbogatsi piraci utrzymywali rozlegÂłe kontakty handlowe za morzem. G³ównie w miastach portowych, o czym ÂświadczÂą  informacje z cytatĂłw. A miasta portowe w tamtych czasach byÂły kosmopolityczne. Kupcy z caÂłego BaÂłtyku zawiÂązywali tam swoje sojusze ,dobijali targĂłw. Moim zdaniem z czasem owi kupcy - niegdysiejsi zwykli piraci  (pierwsze fortuny nie pojawiÂły siĂŞ znikÂąd )- postanowili opanowaĂŚ caÂły BaÂłtyk. Zatem zamieniono kojarzÂącÂą siĂŞ z piractwem "ch¹œniĂŞ" na bardziej zachodniÂą HanzĂŞ. Historia pokazuje, Âże SÂłowianie Âświetnie potrafili siĂŞ organizowaĂŚ na  wyprawy wojenne co ujawnia talenty organizatorskie i praktyczny zmysÂł stawiajÂący wspó³pracĂŞ ponad podziaÂłami. Dlatego nie zdziwiÂłbym siĂŞ, gdyby piraci byli animatorami ZwiÂązku Miast Hanzeatyckich.
Nazwa ta pozostaÂła do dzisiaj w postaci np niemieckich tablic aut zarejestrowanych w takich miastach jak Hamburg (HH - haneastadt hamburg) czy Rostock (HR - hanzeastadt rostock ) , Luebeck (HL).

OsobiÂście uwaÂżam, Âże HANZA byÂła takÂą jakby swoistÂą UniÂą , tyle ,Âże o zasiĂŞgu ograniczonym do BaÂłtyku. W Muzemu Morskim w Szczecinie moÂżna cyklicznie oglÂądaĂŚ stare, olejne obrazy na ktĂłrych to miasto wyglÂąda prawie tak :

[Fair Lady]

W KONCU widze ogromna wiedze! Ale wiedzialam, ze east mozna ta Arkonia zainspirowac do dalszego myslenia:)

SÂłowianie baÂłtyccy pozostali ludem relatywnie spokojnym ,nie tak chciwym jak Wikingowie

Albo innymi slowy, dac odczekac i nauczac, bo co Pan dal to i wezmie!
W miescie Balczik w Bulgarii, burmistrz buduje 3 place golfowe, bo chce sciagnac klientele z kasa, lubi nowoczesna muzyke rockowa i ... ekonomie §zachodu§
Gryf Pomorski - Witaj!:)

[east]

Podobnie jak Ty, Fair Lady , uwaÂżam, Âże SÂłowianie baÂłtyccy byli inteligentnym, pokojowym ludem.

Inteligentnym, bo potrafiÂącym siĂŞ w pokorze uczyĂŚ ,czego nie potrafili Wikingowie.

RozwĂłj Âżeglugi morskiej u SÂłowian nadbaÂłtyckich nastÂąpiÂł po opanowaniu przez nich techniki budowy Âłodzi klepkowych. MoÂżliwe, Âże przejĂŞli jÂą od ludĂłw skandynawskich, wprowadzajÂąc wÂłasne ulepszenia.

Ka¿da d³ugofalowa strategia rozwoju zaczyna siê w umyœle, a nie w miêœniach, czy szybkoœci reakcji na bodziec. Nie doœÌ, ¿e przejêli wiedzê (tu akurat chodzi³o o budowê statków ), to jeszcze j¹ ulepszyli. To taka dygresja, jeœli chodzi o najlepsze cechy S³owian. Szkoda, ¿e w dzisiejszych czasach potomkowie ba³tów nie maj¹ w sobie doœÌ pokory, aby uczyÌ siê od lepszych oraz udoskonaliÌ rozwi¹zania co w efekcie zawsze prowadzi do przewagi.
UwaÂżam ,Âże w pewnym okresie czasu ponownie dojdzie do naturalnej wspó³pracy miast w obrĂŞbie BaÂłtyku tyle, Âże nie w oparciu o centralne sterowanie ze stolic krajĂłw ,bo ta formuÂła nie sprawdziÂła siĂŞ na dÂługie lata odcinajÂąc nadmorskie miasta od naturalnych zwiÂązkĂłw z regionem. BaÂłtowie majÂą okazjĂŞ zbudowaĂŚ silnÂą gospodarkĂŞ. DziÂś  "wrogiem" nie sÂą sÂąsiedzi zza morza, lecz centralne sterowanie ze swojÂą separatystycznÂą strategiÂą. U nas niby kaÂżdy rzÂąd podkreÂślaÂł wagĂŞ portĂłw morskich, ale traktowaÂł je wy³¹cznie jak dojne krowy nie pozostawiajÂąc zÂłudzeĂą co do ogĂłlnej, paĂąstwowej strategii rozwoju.

CoÂś juÂż siĂŞ dzieje (Zachodniopomorski Szlak ÂŻeglarski), ale byĂŚ moÂże potrzeba jeszcze jednego, albo dwĂłch pokoleĂą wychowanych w pokojowym duchu wspó³pracy, aby zrozumieĂŚ prawdziwe znaczenie tego, gdzie Âżyjemy. 

KaÂżdy jeden region przenika duch sÂłowiaĂąski wyraÂżajÂący siĂŞ w naturalnych zwiÂązkach z poÂłoÂżeniem geograficznym. Ten duch obecny jest w Tradycji oraz w ludzkiej ÂświadomoÂści. W swoim poprzednim poÂście zamieÂściÂłem zdjĂŞcia  z Dni Morza w Szczecinie. KaÂżdego roku w trakcie tej imprezy przewija siĂŞ przez miasto tysiÂące turystĂłw. W 2007 r na zlocie Wielkich ÂŻaglowcĂłw (Tall Ship Races ) przez miasto przetoczyÂła siĂŞ fala  2 milionĂłw ludzi. Tylko dlatego, Âże do nabrzeÂża zacumowaÂło kilka wielkich okrĂŞtĂłw z Âżaglami ? Nie dlatego. Dlatego, Âże morski charakter tego miasta z ÂłatwoÂściÂą jest odbierany i wzmacniany przez ludzkÂą ÂświadomoœÌ.

Mam nadziejĂŞ, Âże w koĂącu wÂłodarze miasta zrozumieli czego oczekuje od nich duch SÂłowian.

Zachodniopomorski Szlak ¯eglarski jest w istocie jedn¹ z nielicznych inicjatyw gospodarczych umo¿liwiaj¹cych rzeczywist¹ realizacjê inwestycji o naturalnym charakterze transgranicznym, u¿ytkowan¹ nie tylko przez mieszkaùców obu krajów, ale tak¿e turystów wodniaków z krajów oœciennych. Wynika to z charakteru ¿eglugi, która w naturalny sposób znosi granice i ³¹czy spo³eczeùstwa. Zalew Szczeciùski i przyleg³e do niego akweny staj¹ siê tym samym unikatow¹ w skali Europy przestrzeni¹ swobody ¿eglugi, a Szlak - stymulatorem rozwoju gospodarczego przyleg³ych gmin.
http://www.aktualnosciturystyczne.pl/zachodniopomorskie/zachodniopomorski-szlak-zeglarski-projekt-na-wielka-skale/

Jeœli tego nie zepsuj¹ to œwiadomoœÌ wzmocni naturalne wiêzi w regionie, a jeœli coœ sknoc¹ z "wikiùskiej" chciwoœci , to wyrzuci ich poza nawias historii.
W kaÂżdym razie jest szansa na to, Âże SÂłowianie znĂłw pojawiÂą siĂŞ w regionie

ps. a szykuje siĂŞ kolejna wielka impreza :

Kiedy œwiadomoœÌ na dobre rozgoœci siê w ludzkich sercach (po kulminacji 21-12-2012 )ta impreza mo¿e byÌ na prawdê wyj¹tkowa .
Przybywajcie sÂłowiaĂąskie dusze tu  w przyszÂłym roku

[Fair Lady]

Zapewne szlak ten nalezy do jednego z punktow dotacji Unii Europejskiej, gdyz region Szczecina uzyskal priorytetowe warunki.
Wspolpraca nadgraniczna, tak jak i Zgorzelec, czy inne.
Szkoda, ze Kazka Szczecinskiego nie udalo sie koronowac, historia wygladalaby dzis inaczej.
Co do Hansy, to zalozyli ja kupcy (bogaci) niemieccy, wlasnie aby bronic sie przed piratami (Wikingami i innymi), ktorzy w rzeczy samej byli z reguly korsarzami, czyli oficjalnie zatrudnieni:) przez glowy koronowane.
Chodzilo o zawladniecie handlem baltyckim i odcieciem drogi Dunczykom (Jutlandia), ktorzy byli wrogami numer jeden.
Jaka role stanowili Slowianie w tym zwiazku? Zapewne podrzedna.

[Dariusz]

>East<, jeÂśli chcesz moÂżemy zmieniĂŚ tytuÂł na bardziej stosowny.

[Fair Lady]

Leviatan?