Kap³añstwo, praca naukowa i twórcza
Karol Wojty³a jako wikary w Niegowici
Karol Wojty³a na sp³ywie kajakowym
13 pa¼dziernika 1946 roku alumn Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Krakowie Karol Wojty³a zosta³ subdiakonem, a tydzieñ pó¼niej diakonem. 1 listopada 1946 roku kardyna³ Adam Stefan Sapieha wy¶wiêci³ Karola Wojty³ê na ksiêdza. 2 listopada jako neoprezbiter odprawi³ mszê ¶w. prymicyjn± w krypcie ¶w. Leonarda w katedrze na Wawelu. 15 listopada Karol Wojty³a wraz z klerykiem Stanis³awem Starowieyskim poprzez Pary¿ wyjecha³ do Rzymu, aby kontynuowaæ studia na Papieskim Miêdzynarodowym Athenaeum Angelicum (obecnie Papieski Uniwersytet ¦wiêtego Tomasza z Akwinu (Angelicum)) w Rzymie. Przez okres studiów zamieszkiwa³ w Kolegium Belgijskim, gdzie pozna³ wielu duchownych z krajów frankofoñskich oraz z USA. W 1948 roku ukoñczy³ studia z dyplomem summa cum laude.
Pod kierunkiem wybitnego teologa, dominikanina Reginalda Garrigou-Lagrange'a napisa³ po ³acinie rozprawê doktorsk± Zagadnienie wiary u ¶wiêtego Jana od Krzy¿a (tytu³ orygina³u: Doctrina de fide apud S. Ioannem de Cruce[6]). Dla potrzeb doktoratu nauczy³ siê jêzyka hiszpañskiego, by czytaæ teksty renesansowego mistyka w oryginale. Z powodu braku funduszy na wydanie rozprawy drukiem nie uzyska³ stopnia doktorskiego. Tytu³ ten zosta³ mu przyznany na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagielloñskiego w grudniu 1948 r. na podstawie tej samej dysertacji.
W lipcu 1948, na okres Karol Wojty³a zosta³ skierowany do pracy w parafii Niegowiæ, gdzie spe³nia³ zadania wikarego i katechety. Wolny czas stara³ siê spêdzaæ z m³odzie¿± na ³onie natury. W sierpniu 1949 roku Karol Wojty³a zosta³ przeniesiony do parafii ¶w. Floriana w Krakowie[7]. Tam za³o¿y³ mieszany chora³ gregoriañski. Nadal wyprawia³ siê na wycieczki z m³odzie¿±. Podczas wielu wycieczek ksi±dz Wojty³a stara³ siê zmyliæ ówczesn± milicjê i dlatego zdejmowa³ sutannê i kaza³ nazywaæ siê „wujkiem”.
W 1951 po ¶mierci kardyna³a Sapiehy, Karol Wojty³a zosta³ skierowany na urlop w celu ukoñczenia pracy habilitacyjnej. Du¿o uwagi po¶wiêca³ tak¿e pracy publicystycznej, pisa³ eseje filozoficzne (np. Personalizm tomistyczny – o Tomaszu z Akwinu, O humanizmie ¶w. Jana od Krzy¿a) i szkice. Czêsto publikowa³ w krakowskich periodykach katolickich: miesiêczniku "Znak" i "Tygodniku Powszechnym". W zwi±zku z habilitacj± podj±³ systematyczne studia nad my¶l± etyczn± fenomenologa Maxa Schelera, którego pisma czyta³ w oryginale niemieckim. Pisa³ wiele m.in. na temat chrze¶cijañskiej etyki seksualizmu. Dnia 12 grudnia 1953 jego praca Ocena mo¿liwo¶ci oparcia etyki chrze¶cijañskiej na za³o¿eniach systemu Maksa Schelera [taka spolszczona wersja imienia w tytule] zosta³a przyjêta jednog³o¶nie przez Radê Wydzia³u Teologicznego UJ, jednak Wojty³a nie uzyska³ habilitacji z powodu odmowy Ministerstwa O¶wiaty.
Karol Wojty³a powróci³ do przerwanych obowi±zków. Wyk³ada³ m.in. w seminariach diecezji: krakowskiej, katowickiej i czêstochowskiej (mie¶ci³y siê one wszystkie w Krakowie) oraz na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Jego wyk³ady obejmowa³y g³ównie teologiê moraln± i etykê ma³¿eñsk±, ale ogarnia³y te¿ szeroko pojêt± historiê filozofii. By³y precyzyjne i trudne, Wojty³a ujmowa³ jednak studentów jako profesor wprawdzie wymagaj±cy, lecz ¿yczliwy, otwarty na rozmowê i sprawiedliwy.
Biskup, kardyna³, papie¿
Wizytacja Ko¶cio³a Nawiedzenia Naj¶wiêtszej Maryi Panny w Krakowie oo. Karmelitów na Piasku – pocz±tek czerwca 1967, tu¿ przed nominacj± kardynalsk±
Ulica Franciszkañska 3, „Okno papieskie” nad bram± wjazdow± do Pa³acu Biskupiego w Krakowie
Herbwojtyly.png
4 lipca 1958 r. Karol Wojty³a zosta³ mianowany biskupem tytularnym Ombrii, a tak¿e biskupem pomocniczym Krakowa. Konsekracji biskupiej ks. Karola Wojty³y dokona³ 28 wrze¶nia 1958 w katedrze na Wawelu metropolita krakowski i lwowski, arcybiskup Eugeniusz Baziak. Wspó³konsekratorami byli biskupi Franciszek Jop i Boles³aw Kominek. W 1962 roku zosta³ krajowym duszpasterzem ¶rodowisk twórczych i inteligencji. Na okres biskupstwa Karola Wojty³y przypad³y tak¿e obrady Soboru Watykañskiego II, w których aktywnie uczestniczy³. Ju¿ w tym okresie bardzo du¿o czasu po¶wiêca³ na podró¿e zagraniczne w celach ewangelizacyjnych i religijnych.
Jako biskup przyj±³, zgodnie z obyczajem, has³o przewodnie swej pos³ugi, które brzmia³o: Totus Tuus (³ac. Ca³y Twój). Kierowa³ je do Matki Chrystusa. Inspiracj± sta³ siê barokowy pisarz ascetyczny, francuski ¶w. Ludwik Maria Grignion de Montfort i jego ksi±¿ka Traktat o prawdziwym nabo¿eñstwie do Naj¶wiêtszej Maryi Panny, z której Wojty³a przej±³ koncepcjê „niewolnictwa duchowego”, rozumian± jako dobrowolne i ufne oddanie siê w opiekê Matce Boskiej.
13 stycznia 1964, pó³tora roku po ¶mierci swego poprzednika, arcybiskupa Eugeniusza Baziaka, Karol Wojty³a zosta³ mianowany arcybiskupem metropolit± krakowskim. Podczas konsystorza z 26 czerwca 1967 zosta³ nominowany kardyna³em. 29 czerwca 1967 roku otrzyma³ w Kaplicy Sykstyñskiej od papie¿a Paw³a VI czerwony biret, a jego ko¶cio³em tytularnym sta³ siê ko¶ció³ ¶w. Cezarego Mêczennika na Palatynie.
Jako biskup diecezji krakowskiej wizytowa³ parafie, odwiedza³ klasztory (w tym zgromadzenie albertynów, za³o¿one przez ¶w. Adama Chmielowskiego, Brata Alberta). W 1965 otworzy³ proces beatyfikacyjny siostry Faustyny Kowalskiej, z której Dzienniczkiem oraz orêdziem Mi³osierdzia Bo¿ego zapozna³ siê wcze¶niej. Spotyka³ siê z inteligencj± krakowsk±, zw³aszcza ze ¶rodowiskiem naukowym i artystycznym. Ponadto je¼dzi³ na Podhale i w Tatry.
Og³osi³ drukiem (pod pseudonimem Andrzej Jawieñ) dramaty: Przed sklepem jubilera i jak misterium ujête Promieniowanie ojcostwa, tak¿e poematy. W 1969 wyda³ filozoficzn± monografiê z zakresu antropologii Osoba i czyn, a w 1972 – ksi±¿kê o II Soborze Watykañskim. Pomimo obowi±zków duszpasterskich systematycznie prowadzi³ wyk³ady na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, kszta³tuj±c tam sw± szko³ê badawcz± z zakresu etyki. Wed³ug ¶wiadectwa Tadeusza Nowaka, kardyna³ Wojty³a w 1970 roku by³ przeciwny rozsy³aniu i czytaniu w diecezji krakowskiej listu pasterskiego jaki Episkopat Polski przygotowywa³ na 50-t± rocznicê wojny polsko-bolszewickiej[8].
Zyska³ dojrza³o¶æ jako my¶liciel, siêgaj±c do rozleg³ej tradycji filozoficznej (grecka etyka klasyczna, ¶w. Tomasz z Akwinu, fenomenologia), lecz te¿ do Biblii i do mistyki (zawsze mu bliski ¶wiêty Jan od Krzy¿a) i buduj±c harmonijnie koncepcjê zarówno z filozofii jak i teologii: cz³owieka jako integralnej osoby. Cz³owiek jest zadomowiony po¶ród ¶wiata jako byt cielesno-duchowy, otwarty na transcendencjê, a godno¶æ i wolno¶æ da³ mu Bóg. Tym sposobem Wojty³a sta³ siê wybitnym przedstawicielem personalizmu. W filozofii reprezentowa³ neotomizm fenomenologizuj±cy. Swoje pogl±dy stosowa³ te¿ i przedstawia³ w pracy duszpasterskiej.
Sta³ siê znanym poza Polsk± autorytetem. By³ obok prymasa Polski kardyna³a Stefana Wyszyñskiego, najwa¿niejsz± postaci± Episkopatu Polski. Z „prymasem Tysi±clecia” (bo tak nazywa³ kard. Wyszyñskiego) ¶ci¶le wspó³pracowa³, okazuj±c szacunek dla jego do¶wiadczenia i m±dro¶ci. Jako kardyna³ odbywa³ podró¿e zagraniczne, zapraszany te¿ przez ¶rodowiska uniwersyteckie. Wiosn± 1976 papie¿ Papie¿ Pawe³ VI zaprosi³ go do Watykanu, by g³osi³ tam rekolekcje wielkopostne (wydane pó¼niej w publikacji ksi±¿kowej).
Na zwo³anym po ¶mierci Jana Paw³a I drugim konklawe w roku 1978 Wojty³a zosta³ wybrany na papie¿a i przybra³ imiê Jana Paw³a II. Wynik wyboru og³oszono 16 pa¼dziernika o godzinie 16:16. Formalna inauguracja pontyfikatu mia³a miejsce w trakcie mszy ¶w. na Placu ¦w. Piotra 22 pa¼dziernika 1978[9].