Ca³o¶æ
UE WYDAJE MILIONY NA WARSZTAT WIELKIEGO BRATA
Bêd± ¶ledziæ na 100 sposobówFilm promocyjny pokazuje, jak bêdzie dzia³aæ system INDECT - tutaj pomaga w ujêciu gro¼nego terrorysty/ fragment mat. promocyjnych projektu (
http://www.tvn24.pl/-1,1639116,0,1,beda-sledzic-na-100-sposobow,wiadomosc.html )
Orwellowska wizja, próba stworzenia ¿andarma Europy - takie reakcje w¶ród specjalistów od praw cz³owieka budzi unijny pomys³ budowy nowoczesnego systemu bezpieczeñstwa. Nad projektem o ogromnym bud¿ecie i imponuj±cych za³o¿eniach pracuj± naukowcy z ca³ej Europy, równie¿ z Polski. - To nie bêdzie ¿aden system totalnego monitoringu - odpieraj± zarzuty twórcy i wskazuj± na jego rewolucyjne rozwi±zania, które maj± jeszcze lepiej chroniæ nas przed zagro¿eniami na ulicy czy w internecie. Czy bêdziemy musieli po¶wiêciæ nasz± wolno¶æ na rzecz bezpieczeñstwa?
Ju¿ za 4 lata nad bezpieczeñstwem wszystkich obywateli wspólnoty mo¿e czuwaæ zintegrowany system, który ma po³±czyæ wszystkie europejskie urz±dzenia monitoruj±ce. Projekt INDECT, bo o nim tu mowa, to inteligentny i kompleksowy system informatyczny. Ma byæ wykorzystywany do obserwacji, poszukiwania i zmniejszania poziomu przestêpczo¶ci, g³ównie przez ich przewidywanie.
O rozmachu projektu mog± ¶wiadczyæ liczby - 60 miesiêcy badañ, 15 milionów euro bud¿etu i 17 wspó³pracuj±cych ze sob± europejskich partnerów. W tym równie¿ polskie uczelnie na czele z Akademi± Górniczo Hutnicz±,która koordynuje prace nad INDECTem.
Analiza „wszystkiego”
Technologiczny opis tego, co bêdzie umo¿liwia³ INDECT robi wra¿enie. Je¶li projekt zakoñczy siê sukcesem, to mo¿emy siê spodziewaæ scen ¿ywcem wyjêtych z filmowego „Raportu mniejszo¶ci”. Bo za³o¿enia s± szerokie – cyfrowe rozpoznawanie twarzy, wykrywania nienaturalnych zachowañ na monitorowanym obszarze, analiza danych z kamer, mikrofonów, a nawet zdjêæ lotniczych i satelitarnych, stworzenie prototypów urz±dzeñ do ¶ledzenia obiektów ruchomych czy pozyskiwanie informacji z telefonii mobilnej.
Google nas podgl±da i trafia pod lupê polskiego prawa
Ju¿ nied³ugo w internecie pojawi siê twoje zdjêcie. A ty sam bêdziesz móg³... czytaj wiêcej »
Obejmie on równie¿ internet. Bo INDECT ma s³u¿yæ do „ci±g³ego i automatycznego monitorowania zasobów publicznych, takich jak strony internetowe, fora dyskusyjne, grupy ‘Usenet’, serwery plików, sieci p2p, jak równie¿ indywidualnych systemów komputerowych” - czytamy w opisie projektu.
Stworzenie agentów dedykowanych do ci±g³ego i automatycznego monitorowania zasobów publicznych takich jak strony internetowe, fora dyskusyjne, grupy 'Usenet', serwery plików, sieci p2p jak równie¿ indywidualnych systemów komputerowych
Jeden z celów projektu INDECT
„To Orwell!”
Choæ imponuj±cemu w za³o¿enia projektowi nie po¶wiêca siê wyst±pieñ na forum Unii, ani nie pisze na pierwszych stronach gazet, dobrze znaj± go specjali¶ci zajmuj±cy siê prawami cz³owieka i ochron± naszej prywatno¶ci. – To jest kontrowersja na takim poziomie, ¿e trudno siê nie zbulwersowaæ – mówi nam Katarzyna Szymielewicz, szefowa fundacji Panoptycon zajmuj±cej siê m.in. technikami nadzoru spo³eczeñstwa.
Panoptikon wspó³czesno¶ci
Supernowoczesne kamery, inteligentne oprogramowanie wykrywaj±ce... czytaj wiêcej »
Sposób w jaki zaprojektowany jest ten system przypomina próbê zbudowania globalnego panoptykonu , czyli stworzenia wra¿enia wobec ca³ej populacji, ¿e ka¿dy nasz ruch jest lub mo¿e byæ obserwowany, a zatem musimy siê kontrolowaæ.
Katarzyna Szymielewicz o projekcie
Zobacz infografikê System poinformuje o pozostawionym bez opieki pakunku/ fot. mat. projektu INDECT
- Sposób w jaki zaprojektowany jest ten system przypomina próbê zbudowania globalnego panoptykonu , czyli stworzenia wra¿enia, ¿e ka¿dy nasz ruch jest lub mo¿e byæ obserwowany, a zatem musimy siê kontrolowaæ – podkre¶la Szymielewicz.
Podobne obawy wyra¿aj± specjali¶ci na ca³ym ¶wiecie. - Profilowanie ca³ych populacji, zamiast poszczególnych podejrzanych, to z³owieszczy krok. To niebezpieczne w skali jednego pañstwa, a na poziomie ogólnoeuropejskim wrêcz przera¿aj±ce – mówi Shami Chakrabarti, dyrektor grupy Liberty, zajmuj±cej siê prawami cz³owieka.
Wtóruje jej Stephen Booth, analityk organizacji Open Europe, który mówi wprost, ¿e projekty takie jak INDECT brzmi± orwellowsko. - To przera¿aj±ca sprawa - twierdzi.
Wykryje bombê i pedofila zgodnie z normami
Naukowcy, którzy w polskich laboratoriach pracuj± nad systemem (oprócz AGH, w projekcie bior± udzia³ te¿ Politechnika Gdañska i Politechnika Poznañska), zapewniaj± jednak, ¿e INDECT bêdzie bezpieczny dla obywateli. – Dla nas jasne jest, ¿e ten monitoring musi byæ zgodny z prawem i nie mo¿e zaburzaæ naszej prywatno¶ci – mówi doktor Miko³aj Leszczuk z AGH, administrator projektu.
I podaje przyk³adowe zastosowania INDECTu – Taki inteligentny system potrafi automatycznie wykryæ, ¿e kto¶ w miejscu, w którym nie powinien normalnie tego zrobiæ, zostawi³ jaki¶ pakunek i oddali³ siê od niego. W tym momencie zaalarmuje operatora i ka¿e zwróciæ mu uwagê na dany monitor – opisuje Leszczuk.
Doktor wskazuje te¿, ¿e system pomo¿e w poszukiwaniu tre¶ci pedofilskich policji, która sieæ pod tym k±tem przegl±da g³ównie rêcznie. – Indect mo¿e automatycznie przeszukaæ internet i zobaczyæ czy na stronach podejrzanych o posiadanie takich zdjêæ, nie ma przypadkiem tego typu grafik.
Maszyna rozpozna nawet twarz
Naukowcy przedstawiaj± te¿ ca³kiem rewolucyjne techniki, jak na przyk³ad rozpoznawanie twarzy na monitorowanym obrazie. – System najpierw je wykrywa, a potem zamazuje, a tak naprawdê cyfrowo koduje – t³umaczy Leszczuk, podkre¶laj±c, ¿e sposób ten ma chroniæ anonimowych ludzi przed prywatnymi nadu¿yciami operatorów monitoringu - Je¶li jednak system rozpozna twarz zakwalifikowan± przez s³u¿by jako gro¼nego przestêpcê, automatycznie j± odblokuje i powiadomi o tym.
Nagi skaner cen± za bezpieczeñstwo?
Nagi skaner, "atakowanie" sprê¿onym powietrzem i drobiazgowe kontrole... czytaj wiêcej »
Zobacz infografikê Cyfrowe rozpoznanie twarzy to jedno z za³o¿eñ projektu/ fot. mat. projektu INDECT
- Ale to w ¿adnym wypadku nie jest system totalnego monitoringu, bo zreszt± nikt nie chcia³by tego robiæ – podsumowuje w±tpliwo¶ci Leszczuk.
Automat prawdê ci powie
Takie t³umaczenia nie uspokajaj± specjalistów. – Alarmuj±ce s± trzy kluczowe wyra¿enia zawarte w tym projekcie: „automatyczne wykrywanie” „nienaturalnych zachowañ” i „zapobieganie potencjalnym zagro¿eniom” – mówi szefowa fundacji Panoptykon.
Dla Szymielewicz pomys³ oddania programowi komputerowemu czy nawet najdoskonalszej maszynie analizy naszych zachowañ jest ide± niepokoj±c±. Podobne zdanie ma o zapobieganiu potencjalnym zagro¿eniom: - Kamera, stra¿nik czy system nie bêdzie czeka³ ju¿ a¿ co¶ siê wydarzy. Tu chodzi o odgadywanie potencjalnych sytuacji, a przecie¿ to wymaga stworzenia profili zachowañ, które wed³ug tych analityków mog± prowadziæ do zagro¿eñ.
Wed³ug mnie to jest kreowanie wroga, logika prewencji i profilowania ca³ego spo³eczeñstwa, która jest przera¿aj±ca – konkluduje.
Kto wymy¶li, czy zachowujê siê dobrze?
Jednak najwiêksze zastrze¿enia ma do pomys³u wykrywania nienormalnych zachowañ. Chodzi o to, ¿e nie wiadomo jak zostan± wybrane wzory, na których podstawie co¶ zostanie uznane za dopuszczalne, a co¶ za nienormalne zachowanie, bo opis projektu tego nie definiuje.
Zobacz infografikê INDECT ro skrót od "Intelligent information system supporting observation, searching and detection for security of citizens in urban environment"/ fot. mat. UE
To niebezpieczne w skali jednego pañstwa, a na poziomie ogólnoeuropejskim wrêcz przera¿aj±ce
Shami Chakrabarti z organizacji Liberty
- To ustalanie, co nas niepokoi, nie bêdzie odbywaæ siê na poziomie chocia¿by samej Warszawy, tylko globalnie dla ca³ej Europy. Trudno przewidzieæ dzisiaj, jakie zachowania zostan± uznane za ryzykowne, a wiemy jakie ju¿ s± kontrowersje na tle takich ustaleñ. Przy obecnych dzia³aniach antyterrorystycznych, mo¿e siê okazaæ, ¿e za 4 lata kto¶ przyjdzie i powie nam, ¿e „ka¿dy cz³owiek, który nosi plecak jest podejrzany”– mówi.
Z definicj± tego za³o¿enia maj± problem nawet sami twórcy INDECTu. – Stwierdzenie „nienaturalne zachowania” powsta³o w Komisji Europejskiej. Prawdê mówi±c, my te¿ przygotowuj±c ten projekt, nie byli¶my pewni, co Komisja przez to rozumie, bo jest to bardzo szerokie pojêcie – przyznaje Leszczuk.
Na razie stanê³o na tym, ¿e s± to opracowane przy wspó³pracy z policjami bior±cymi udzia³ w projekcie (m.in. polsk±) ¶ci¶le zdefiniowane scenariusze, które w „bezpo¶redniej linii mog± prowadzi do pope³nienia przestêpstwa”.
Naukowcom w rozwi±zywaniu takich w±tpliwo¶ci ma pomagaæ specjalnie stworzona na potrzeby projektu Rada Etyki. O pomoc koordynatorzy poprosili m.in. prawników i pracowników policji. To oni na razie decyduj±, co wolno im robiæ w ¶wietle narodowego i europejskiego prawa.
Je¶li nie zrobi³e¶ nic z³ego, nie masz siê czego obawiaæ, ale …
Doktor Leszczuk deklaruje, ¿e badania nad projektem id± zgodnie z planem i zosta³o ju¿ wykonanych 20% prac. Niebawem pierwsze dzia³aj±ce elementy maj± ujrzeæ ¶wiat³o dzienne. - Na pewno bêdziemy robiæ pewne pilota¿owe wdro¿enia, miêdzy innymi podczas Euro 2012, bo to jest dobra okoliczno¶æ, ¿eby sprawdziæ jak system bêdzie dzia³a³.
Zobacz infografikê INDECT to tylko jeden z kilkudziesiêciu projektów bezpieczeñstwa, które powstaj± dziêki 7 Programowi Ramowemu UE / fot. mat. UE
Czêsto mówi siê, ¿e je¶li nie zrobi³e¶ nic z³ego, nie masz siê czego obawiaæ. Ale to prawda tylko wtedy, kiedy ka¿dy aspekt wymiaru sprawiedliwo¶ci dzia³a perfekcyjnie w ka¿dej sytuacji
- z etycznych za³o¿eñ projektu INDECT
A ma dzia³aæ perfekcyjnie, jak deklaruje w etycznym opisie projektu Unia Europejska: „Czêsto mówi siê, ¿e je¶li nie zrobi³e¶ nic z³ego, nie masz siê czego obawiaæ. Ale to prawda tylko wtedy, kiedy ka¿dy aspekt wymiaru sprawiedliwo¶ci dzia³a perfekcyjnie w ka¿dej sytuacji”.
Europejski ¿andarm prawie jak CIA
W europejskich planach INDECT to jedynie wierzcho³ek góry lodowej. Projekt jest „tylko” jednym z 45 „security research”, jakie organizowane s± w ramach 7-go Programu Ramowego, na które UE przeznaczy w latach 2007-2013, bagatela, 1,4 miliarda Euro.
Do tej grupy nale¿y na przyk³ad ADABTS czyli „Automatyczne wykrywanie anormalnych zachowañ i zagro¿eñ w zat³oczonych miejscach”, który ma m.in. analizowaæ ton ludzkiego g³osu i mowê cia³a czy HUMABIO po¶wiêcony identyfikacji biometrycznej.
Niektórzy twierdz±, ¿e tego typu systemy mia³yby s³u¿yæ ma³o znanemu oddzia³owi EU's Joint Situation Centre (w skrócie SitCen), który jest uwa¿any za zacz±tek europejskich tajnych s³u¿b.
Jeszcze inny w±tek wskazuj± badacze z organizacji StateWatch, którzy w obszernym raporcie "NeoConOpticon" analizuj± europejsk± politykê „security research” pod k±tem jej ewidentnych powi±zañ z biznesem.
Monika Borycka/ola/k
Artyku³ TVN24.pl:
http://www.tvn24.pl/-1,1639116,0,1,beda-sledzic-na-100-sposobow,wiadomosc.html