T³umaczenie
Wielkie - nieznane - Dzie³o Mitteranda
Szklana piramida w Luwrze, La Défense, a nawet ten niezwyk³y „Pomnik Praw Cz³owieka" - to obiekty, o których wiadomo, ¿e le¿± w sferze zagadkowych, obsesyjnych zainteresowañ prezydenta Francji, Françoisa Mitteranda. Ale Axe Majeur w Cergy-Pontoise to zarówno najwiêksze, jak i nigdy nie cytowane dzie³o powsta³e za prezydentury Mitteranda. Dlaczego nic o nim nie wiadomo?
Gdy Cheops budowa³ Wielk± Piramidê, zapewne nie przypuszcza³, ¿e tysi±clecia pó¼niej jego piramida bêdzie uznawana za najwiêksz± budowlê wzniesion± kiedykolwiek przez g³owê pañstwa. W koñcu logiczn± rzecz± jest, ¿e nawet w jego czasach piramidê postrzegano jako wa¿ne osi±gniêcie.
W nowoczesnej Francji prezydent François Mitterrand, przezywany Sfinksem mo¿e - czy te¿ powinien - przej¶æ do historii jako cz³owiek, który próbowa³ mieæ równie du¿e osi±gniêcia. Zmiany, jakie wprowadzi³ w Pary¿u, szczególnie te dotycz±ce piramidy w Luwrze oraz rozbudowy g³ównej osi Pary¿a - La Défense - by³y odwzorowaniem wyobra¿eñ wielu, m.in. Dana Browna i Roberta Bauvala, z których ten ostatni zobaczy³ owe „wielkie dzie³o” jako szereg subtelnych modyfikacji o ukrytym znaczeniu ezoterycznym, zgodnych ze ¶wiêt± urbanistyk± egipsk± i gwiezdnymi konstelacjami.
Niektórzy autorzy zwrócili równie¿ uwagê na Pomnik Praw Cz³owieka i Obywatela - niewielki obiekt ukryty w cieniu Wie¿y Eiffla, wzorowany na egipskiej ¶wi±tyni pogrzebowej. Dostosowany jest wzglêdem przesilenia letniego, kiedy to s³oñce w po³udnie o¶wietla miejsce pomiêdzy dwiema kolumnami monumentu. Mówi siê, ¿e Mitterand przychodzi³ tu czasem w nocy, zapewne, by rozmy¶laæ nad czym¶ czy medytowaæ.
Niewielu jednak zauwa¿y³o jedno z najbardziej okaza³ych, zagadkowych i imponuj±cych dzie³, jakie pozostawi³a po sobie prezydentura Mitteranda: Axe Majeur w Cergy-Pontoise. Jak sama nazwa wskazuje, jest to istotnie „g³ówna o¶” dzielnicy La Pontoise, gdzie urodzi³ siê jeden z najbardziej os³awionych alchemików wszechczasów - Nicolas Flamel.
A je¶li chodzi o Cergy - w przeciwieñstwie do innych, nowszych dzielnic, których nazwy pochodz± od nazw wsi b±d¼ od innych nazw topograficznych, ¿adne Cergy wcze¶niej nie istnia³o. Historia jest taka, ¿e kto¶ zaobserwowa³, i¿ drogi w górnej czê¶ci Axe Majeur, która by³a ju¿ zintegrowana z ogólnym planem zagospodarowania tej przestrzeni, uk³adaj± siê w literê Y. St±d zaproponowano nazwê nowej dzielnicy - Cergy, jako odwrócenie francuskiego odpowiednika greckiej litery „igrek”. Litera Y nale¿a³a do ulubionych symboli pitagorejczyków, gdy¿ wskazywa³a, ¿e ¶cie¿ki naszego ¿ycia dziel± siê na dwie dalsze - cnoty i wystêpku.
O¶ ta jest charakterystyczn± cech± Cergy-Pontoise, podmiejskiej dzielnicy Pary¿a - znajduje siê mniej wiêcej miêdzy centrum miasta a portem lotniczym im. Charlesa de Gaulle'a. Jest dzie³em artysty Daniego Karavana, a tak¿e „dusz±” dzielnicy. Rozci±ga siê na d³ugo¶ci trzech kilometrów, i, je¶li kiedykolwiek w przysz³o¶ci archeologowie natkn± siê na jej pozosta³o¶ci, dojd± do wniosku, ¿e stanowi³a liniê ³±cz±c± dwa „miejsca mocy”. Chocia¿ w±tpliwe jest, by taka „linia” mia³a jak±kolwiek ziemsk± moc, to Axe Majeur rzeczywi¶cie j± ma. Przede wszystkim jednak o¶ ta mia³a byæ ¼ród³em energii twórczej dla lokalnej spo³eczno¶ci, mia³a im oferowaæ miejsce na spacery, relaks i obchody ró¿nych ¶wi±t.
Karavan to artysta urodzony w 1930 r. w Tel Awiwie. Od 1963 r. po¶wiêca³ swoje ¿ycie sztuce pomnikowej. Zacz±³ od pomnika na Pustyni Negew, który postawiono w pobli¿u Beer Szewy. Podobne dzie³a stworzy³ w Hiszpanii, we W³oszech, w Korei i Niemczech; w Norymbergii stworzy³ rze¼bê w ho³dzie prawom cz³owieka.
Idea jakiej¶ charakterystycznej cechy dzielnicy Cergy-Pontoise pojawi³a siê ju¿ w 1975 r. i sta³a siê czym¶ wiêcej jak tylko ide±. W 1987 roku prace Karavana zosta³y zauwa¿one we Florencji przez tych, którzy byli odpowiedzialni za projekt Cergy. Rozpoczê³a siê d³ugo trwaj±ca wymiana korespondencji i w 1980 r. Karavan zwiedzi³ dzielnicê i zaaprobowa³ projekt, tworz±c w ci±gu kolejnego miesi±ca drewniany model swojego planu, który przed³o¿y³ do zatwierdzenia.
Pomys³ zbudowania osi Axe Majeur jest wiêc starszy od prezydentury Mitteranda, która rozpoczê³a siê w maju 1981 r. To wyja¶nia, dlaczego nie wymienia siê jej w¶ród Wielkich Dzie³. Jednak¿e, jak to czêsto bywa³o w przypadku prezydenta Francji, nie by³o z tym tak prosto. Ponadto, je¶li nawet projekt Karavana chronologicznie wyprzedza Wielkie Dzie³a Mitteranda, to zosta³, mimo tego… ukoñczony jako ostatni. Jest wiêc jakby alf± i omeg± zamykaj±c± w sobie wszystko inne.
Wielkie Dzia³a Mitteranda s± nie tylko precyzyjnie rozmieszczone w przestrzeni, ale tak¿e w ramach czasowych. Najwiêksze pod wzglêdem rozmiarów dzie³o Mitteranda to La Défense, czyli „Grand Arche de la Défense". Zosta³o zlecone do wykonania w 1982 r., a ukoñczone w 1989. Gigantyczna, odwrócona litera U mia³a wyra¿aæ symbolikê masonów i pitagorejczyków. Projekt wykona³ Johan-Otto von Spreckelsen, okre¶laj±c go mianem „porte cosmique” - bram± do kosmosu, czy te¿ gwiezdnymi wrotami. Znajduj± siê one na jednym koñcu owej g³ównej osi dzielnicy, biegn±cej od Luwru przez Pola Elizejskie. Bauval zauwa¿y³, ¿e w pewnych dniach roku promienie s³oneczne padaj± wzd³u¿ osi, na p³ytê obramowan± przez ³uk (Arche).
Z przodu ³uku znajduje siê centrum handlowe „Cztery Czasy”, którego nazwa nawi±zuje do tradycji ezoterycznych, epoki z³ota, srebra, br±zu i ¿elaza. Tutaj zatem czas i przestrzeñ spl±ta³y siê ze sob±.
Ale z pewno¶ci± nie by³o przypadkiem, ¿e sam ³uk ods³oniêto 14 lipca 1989 r., w 200. rocznicê Rewolucji Francuskiej, kiedy to w Pary¿u odbywa³ siê szczyt G7. Jules Boucher zaobserwowa³: By³o oczywi¶cie siedmiu mistrzów, którzy uczestniczyli w poszukiwaniach. Siódemka to w istocie jedna z naj¶wiêtszych liczb. A litera G to oczywi¶cie wa¿ny symbol masoñski, odnosz±cy siê do Boga. Masoni zwykle wpisuj± literê G w ¶rodek Gwiazdy P³omienistej. Wszystkie te „zbiegi okoliczno¶ci” nie pozostawiaj± w±tpliwo¶ci, ¿e Mitterrand pracowa³ wed³ug z góry ustalonego planu, pos³uguj±c siê subtelnymi kluczami o du¿ym znaczeniu.
Zanim skupimy siê na „G³ównej Osi”, musimy sobie uzmys³owiæ, ¿e z nazwy tej wynika, i¿ jest jeszcze jaka¶ pomniejsza o¶. Ta „Mniejsza O¶" biegnie od lokalnej stacji kolejowej z „place de l’Horloge” - olbrzymim zegarem, który widaæ z jednego koñca G³ównej Osi. St±d wynika, ¿e osie Mniejsza i G³ówna s± ze sob± po³±czone, ale… to w szczególno¶ci czas, z tym wielkim zegarem jest g³ównym elementem tego¿ to Wielkiego Dzie³a!
Ponadto niektórzy twierdzili, ¿e, tak jak te osie Mniejsza i G³ówna s± ze sob± powi±zane, tak te¿ Pola Elizejskie zintegrowane s± z Axe Majeur. Gdy siê spojrzy na mapê, zauwa¿y siê, ¿e te dwie osie krzy¿uj± siê - czy te¿ ³±cz± siê - na wysepce na rzece Seine, w miejscowo¶ci Carrières-sur-Seine. Przypadek to czy rzecz zaplanowana?
Jak wspomniano, Axe Majeur mia³a - i ma - kilka etapów. Wci±¿ jest dzie³em nieukoñczonym. Jako ca³o¶æ, o¶ ta ma dwana¶cie stacji, niektóre z nich s± bardziej rozpoznawalne ni¿ inne. Te dwana¶cie stacji to: wie¿a obserwacyjna, „place des colonnes Hubert Renaud”, Park Impresjonistów, Esplanade de Paris, szeregowiec, ogród Praw Cz³owieka Pierre Mendes France, amfiteatr, scena, most, wyspa astronomiczna, piramida i „Carrefour du ham”.
O¶ ta jest zatem ca³o¶ciowym przedsiêwziêciem artystycznym, obejmuj±cym kilka elementów. Jej pocz±tek to wie¿a zwana „Tour Belvédère” - wyj±tkowy obiekt, wznosz±cy siê na 36 metrów. Pocz±tkowo obecna, kwadratowa wie¿a - o bokach mierz±cych 3,6 metrów - mia³a byæ okr±g³a. Znajduje siê w ¶rodku pó³kola budynków oraz przy ¶rodku pier¶cienia sk³adaj±cego siê z 360 p³yt chodnikowych, z których ka¿da jest wielko¶ci 36 centymetrów. O¶ ma swój pocz±tek u podnó¿a tej wie¿y, przechodz±c przez otwór pomiêdzy dwoma pó³kolistymi budynkami - przej¶cie jest szerokie na 3,6 metra. Liczba 36 jest oczywi¶cie kluczowa dla ca³ego projektu.
Wie¿a jest wiêc jakby solarnym krasnalem - jej cieñ pada na otaczaj±cy j± chodnik, podczas gdy o¶ biegnie pomiêdzy budynkami, które s± dzie³em Ricarda Bofilla, a które oryginalnie nie by³y czê¶ci± projektu. Dwa budynki Ricarda Bofilla s± dok³adnie ukierunkowane na osi Wschód-Zachód. Jeden z nich jest pó³kolisty, symbolizuje niebo, zorientowany jest na Zachód, a drugi, o kszta³cie prostok±ta, symbolizuje ziemiê, a zorientowany jest na Wschód, co jest odwrotno¶ci± tradycyjnego ukierunkowywania budynków. Bofill zastosowa³ tê sam± orientacjê w przypadku dwóch innych budynków, znajduj±cych siê na najwy¿szych wzgórzach okalaj±cych Pary¿.
Z jednej strony budynku znajduj± siê dobrze utrzymane ogrody z jab³oniami. Mówi siê, ¿e jest to ho³d z³o¿ony impresjonistom, którzy kochali malowaæ krajobrazy, a szczególnie drzewa owocowe, które wiosn± pokrywaj± siê kwieciem. Jab³ko to oczywi¶cie bardzo symboliczny owoc. A co wynika z faktu, ¿e Mitterand opatrzy³ jeden z drapaczy chmur wokó³ La Défense mianem „Eve”? Niestety, pierwsze zasadzone jab³onie nie wyda³y ¿adnych owoców. W 2007 r. posadzono nowe drzewka, które, miejmy nadziejê, zaowocuj±.
Wiele zrobiono w zwi±zku ze szklan± piramid± w Luwrze, choæby z powodu jej znacz±cej roli w ksi±¿ce „Kod da Vinci” Dana Browna. Brown przyj±³, ¿e liczba szklanych paneli to 666 - chcia³ w ten obiekt w³o¿yæ jeszcze wiêcej symboliki. Ale to, czego czêsto nie dostrzegano, to to, ¿e aby zbudowaæ ten obiekt, czê¶æ starych - i piêknych - p³yt chodnikowych wziêto z „Court Napoleon”. Trafi³y na dach piramidy.
P³yty te ostro¿nie wyci±gniêto z pierwotnej lokalizacji i przetransportowano do Cergy-Pontoise, gdzie obecnie u³o¿one s± w pó³kolu i stanowi± formaln± czê¶æ Axe Majeur. Przypadek? A mo¿e taki by³ plan?
Nie jest to jedyne powi±zanie z Luwrem. Byæ mo¿e kluczow± cech± osi jest dwana¶cie kolumn, które maj± takie same wymiary, jak kolumny ³uku w Luwrze. Te dwana¶cie kolumn, jak równie¿ dwana¶cie elementów tworz±cych o¶ podkre¶laj±, ¿e, oprócz liczby 36, liczba 12 jest równie wa¿na. A 12 i 36 nie s± oczywi¶cie sobie obce. Dwunastka ma podstawowe znaczenie w zodiaku oraz w podziale czasu, gdzie 36 i 360 to kluczowe cechy kalendarza egipskiego - czas i miejsce, które tak zachwyca³y Mitteranda. W istocie, niektórzy utrzymuj±, ¿e Mitterand wierzy³, i¿ jest wcieleniem egipskiego faraona! Czy te dwana¶cie kolumn równie¿ odnosi siê do dwunastu kolumn w Nowej Jerozolimie? Niektórzy twierdz± jeszcze, ¿e Arche de la Défense równie¿ jest zbudowany na dwunastu kolumnach. Zewnêtrzny kszta³t tego ³uku to sze¶cian, tak jak Nowa Jerozolima, ale pusty w ¶rodku (w pewnym sensie, podobnie jak w przypadku Axe Majeur, gdzie dwana¶cie kolumn niczego nie wspiera); Nowa Jerozolima natomiast, mimo ¿e nie ma ¶wi±tyni, wype³niona jest Bosk± Chwa³±.
Powi±zanie w tym miejscu z lini± ³±cz±c± miejsca mocy ukonkretnia siê pomiêdzy p³ytami, które by³y uprzednio w Luwrze, a dwunastoma kolumnami: Fontanna wodna, która zosta³a zaprojektowana tak, by wydobywa³a geotermiczne walory tego miejsca, jako ¿e pod nim znajduj± siê ciep³e ¼ród³a. Mo¿na siê nawet zastanawiaæ, czy ta cecha - nie robi±ca a¿ takiego wra¿enia jak wiêkszo¶æ pozosta³ych na tej linii - mo¿e by³a mimo wszystko jednym z g³ównych powodów, dla których tê o¶ wyznaczono dok³adnie w tej lokalizacji. Para wodna wydobywa siê z warstwy wodono¶nej znajduj±cej siê na g³êboko¶ci 1000-1500 metrów pod regionem Île-de-France. Jej temperatura waha siê miêdzy 56 a 85 st. C, a wykorzystuje siê j± do ogrzewania 35 lokalizacji, w tym Cergy. Byli tacy, którzy w wydobywaj±cej siê z ziemi parze wodnej widzieli symbol Za¶wiatów.
Od tych dwunastu kolumn odchodz± schody w dó³ do rzeki Oise. Jest tam ogród, w powstanie którego zaanga¿owany by³ François Mitterrand, co mo¿na udowodniæ: 18 pa¼dziernika 1990 r. posadzi³ drzewko oliwne… które zosta³o specjalnie w tym celu sprowadzone z w³oskiego miasta Vinci. Mo¿na siê zastanawiaæ, czy to przypadek, czy symbol, czy jeszcze co¶ innego, je¶li nie prawdziwy kod da Vinci, czyli kod Vinci.
Jak wspomniano, projekt ten by³ pomy¶lany jako ca³o¶æ, jednak pewne odcinki powstawa³y w pewnym czasie. Chocia¿ czêsto mo¿na tu podawaæ logiczne wyt³umaczenia (takie jak fundusze, specjalna okazja itp.), to czasami z takiej podzielonej na odcinki realizacji wynika³y wy¿sze koszty. St±d niektórzy sugerowali, ¿e projekt ten mia³ okre¶lony harmonogram, który niekoniecznie musia³ byæ znany wszystkim. Dlatego te¿, mimo ¿e ów projekt czêsto nie jest uwa¿any za Wielkie Dzie³o Mitteranda, w du¿ej mierze z powodu roz³o¿enia jego realizacji w czasie wykraczaj±cym poza jego prezydenturê, takie czysto trójwymiarowe wzglêdy mog± siê okazaæ zupe³nie nies³uszne w przypadku realizacji Wielkiego Dzie³a - i tego Dzie³a.
Mimo ¿e projekt zaplanowano w latach 1970, dopiero w 1986 - w ¶rodku prezydentury Mitteranda - ukoñczono pierwsze trzy odcinki: by³y to: Place de la Tour, sam Tour Belvèdere oraz Vergers des Impressionistes - ogród z jab³oniami.
Nastêpnie, 26 sierpnia 1989 roku Francja obchodzi³a swoje dwóchsetlecie, a w sze¶æ tygodni po szczycie G7 w Pary¿u, w obecno¶ci 10 tysiêcy ludzi ods³oniêto dwana¶cie kolumn. W nastêpnym roku, pomiêdzy tym Tour a Carrefour du Ham zaczê³o dzia³aæ ¶wiat³o laserowe, przez co o¶, o której mowa, zmaterializowa³a siê w postaci ¶wietlnej. Jak wspomniano, w kolejnym roku Mitterand osobi¶cie przyby³ do tego miejsca… by posadziæ drzewo. Ka¿de Wielkie Dzie³o to idea, realizacja i ods³oniêcie. A w realizacjê Mitterand z pewno¶ci± by³ zaanga¿owany.
Trzeci i najni¿szy poziom Osi to obiekty nad brzegiem rzeki i sztucznego jeziora. Nie ma w±tpliwo¶ci, ¿e najbardziej pomys³owa z tych konstrukcji jest piramidka, która wydaje siê wy³aniaæ z jeziora znajduj±cego siê tu¿ przy samej osi. Piramidkê ukoñczono w 1992 r. Mia³a symbolizowaæ harmoniê miêdzy cz³owiekiem a natur±. Zaprojektowano j± tak, ¿eby wiatr - jeden z Czterech Elementów, igra³ z jej poziomami, tak by dziêki temu na tej wysepce, do której mo¿na dotrzeæ tylko ³odzi±, tworzy³a siê swego rodzaju muzyka. Ci, którzy dostan± siê do piramidki, zobacz±, ¿e jest pusta i otwarta z jednej strony, ukazuj±c swoje lazurowe wnêtrze. Czy to przez przypadek, czy te¿ tak by³o zaplanowane - piramidka sta³a siê „stacj± postojow±” dla ptaków wêdrownych. Czy maj± one oznaczaæ egipskiego ptaka Benu - Feniksa - czy te¿ s± one niejako w zastêpstwie tych ptaków, które przenosi³y dusze zmar³ych? A mo¿e to tylko zbieg okoliczno¶ci?
W kolejnych latach niewiele siê dzia³o, je¶li w ogóle co¶. W 2002 r. dodano do kompleksu czerwony most, który ³±czy dwa brzegi rzeki. W 2007 r. rozpoczêto prace nad dokoñczeniem „¶cie¿ki”. mia³a ona umo¿liwiaæ cz³owiekowi przebycie pieszo odcinka od koñca Osi do okr±g³ej wyspy w pobli¿u na wpó³ zanurzonej piramidki - do „Wyspy Astronomicznej". Wysepka ta to wielce intryguj±ca rzecz, zarówno wizualnie, jak i ze wzglêdu na swoj± nazwê, która przydaje projektowi konotacji gwiezdnych. Jako pozosta³o¶æ po piaskowni, wyspa jest niedokoñczona, jako ¿e ma byæ na niej instalacja zegara s³onecznego, po³udnik gwiezdny, podest obserwacyjny i ró¿ne inne instrumenty, dziêki którym nazwa wyspy bêdzie uzasadniona. Co by ta o¶ Pól Elizejskich mia³a oznaczaæ, jedno jest jasne - Axe Majeur ma swoje przeznaczenie, a pewnego dnia bêdzie mieæ te¿ znaczenie.
Jak wspomniano, w 2007 r. rozbudowano most na rzece Oise, tak by ostatecznie dosiêgn±³ wysepki. Dlaczego kto¶ mia³by budowaæ most w 2002 r. i czekaæ potem piêæ lat, by dobudowaæ stosunkowo ma³± jego cze¶æ, tak, by projekt by³ ukoñczony? Niewielu zada³o sobie takie pytanie, a wyja¶nieniem nie mo¿e byæ brak funduszy czy inne tego typu usprawiedliwienie. I tutaj staje siê jasne, ¿e wszystko zaplanowano, oraz ¿e ca³y ten projekt realizowany by³ zgodnie z okre¶lonym harmonogramem. Jak w przypadku ka¿dego ¶wiêtego obiektu, tworzenie ¶wiêtej przestrzeni wymaga wiedzy o ¶wiêtym czasie. I tak Najwiêksze Dzie³a mo¿na realizowaæ jedynie odpowiednio mieszaj±c te sk³adniki.
Artyku³ ten ukaza³ siê w nr. 9 Les Carnets Secrets (2007).
Kiara
ps. Tworca duzej czesci tego projektu jest Dani Karavan
http://translate.google.pl/translate?hl=pl&sl=en&u=http://en.wikipedia.org/wiki/Dani_Karavan&ei=D_k_SsW6AcmLjAe8guT6Dw&sa=X&oi=translate&resnum=2&ct=result&prev=/search%3Fq%3Ddani%2Bkaravan%26hl%3Dpl%26lr%3D%26sa%3DX