Egipskie Legendy

[Betti]

Wlasnie oglÂądaÂłam film
StaroÂżytni Kosmici: GoÂście / Ancient Aliens: The Visitors (2010)
http://www.youtube.com/watch?v=1Z5r_YHepIc&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=-gEh-Ftfzas&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=i81uZxSKWfA&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=kzxa_DD6IX0&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=B9uxnjPo7H8&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=_OQzghTDCQc&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=qRZEQEozdOU&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=rWx6ffN-y1c&feature=related
http://www.youtube.com/watch?v=NIqja88UKqM&feature=related

i zaciekawiÂła mni legenda Zep Tepi czy ktos o niej slyszaÂł?

[Rafaela]

Wierzenia staroÂżytnych Egipcja


W staro¿ytnym Egipcie znaczenie i rangê poszczególnych bogów wyznacza³a wiara ludu, upodobania w³adców, a tak¿e pomys³y kap³anów. Lud czci³ przede wszystkim tych bogów, którzy byli bezpoœrednio zwi¹zani z rodzinn¹ wiosk¹ albo miastem. Gdy ros³o znaczenie któregoœ z bogów, umacnia³y siê wp³ywy miasta, i odwrotnie: ranga miasta decydowa³a o ogólnoegipskim zasiêgu wp³ywów jego patrona. W niektórych miastach dzia³ali kap³ani-teologowie, którzy opracowali naukê o naturze bogów, œwiata, ich pochodzeniu. Tworzyli rodziny bogów, ³¹cz¹c ich w pary, trójki, ogdoady (ósemki), enneady, czyli grupy dziewiêcio-osobowe, i nawet wiêksze.

Lud egipski, oddajÂąc hoÂłdy rozlicznym bĂłstwom, nie zdawaÂł sobie sprawy
Podobna praca 75%

Wierzenia staroÂżytnych Egipcjan
z istotnego znaczenia ich symboliki. TÂłumaczyÂł je niejednokrotnie na swĂłj sposĂłb, szukajÂąc ich opieki w Âżyciu codziennym. Dlatego na czoÂło wierzeĂą religijnych w staroÂżytnym Egipcie wybiÂł siĂŞ kult OZYRYSA, ktĂłrego uwaÂżano za boga opiekuĂączego wszelkiej wegetacji, przed ktĂłrym rĂłwnieÂż po Âśmierci naleÂżaÂło tÂłumaczyĂŚ siĂŞ ze swoich przewinieĂą i wystĂŞp-kĂłw dokonanych za Âżycia.
Dostêpne dziœ fakty i Ÿród³a ka¿¹ nam religiê egipsk¹ wyjaœniaÌ jako d³ugowieczny proces historyczny, który dokona³ siê w epoce pradynastycznej w kraju nad Nilem. W czasach, bowiem przed po³¹czeniem Dolnego i Górnego Egiptu wypracowana zosta³a najstarsza kosmogonia na terenie oœrodka kap³aùskiego w Heliopolis.
Teologia heliopolitaĂąska tÂłumaczyÂła powstanie Âświata w sposĂłb nastĂŞpujÂący: z praoceanu, ktĂłry nazwano imieniem NUN, wyÂłoniÂł siĂŞ na wzgĂłrzu w Heliopolis najstarszy prabĂłg imieniem ATUM; powstaÂł on sam z siebie.
Kiedy jednak w okresie Starego PaĂąstwa pocz¹³ siĂŞ rozpowszechniaĂŚ kult boga RA, kolegium kapÂłaĂąskie w Heliopolis zadecydowaÂł: Atum i Ra sÂą jednÂą i tÂą samÂą osobÂą, a ojcem bogĂłw byÂł po prostu ATUM-RA, ktĂłrego miaÂł symbolizowaĂŚ ÂświĂŞty kamieĂą benben. Atum-Ra przez samozapÂłodnienie wypluÂł SZU, boga Âświetlnej atmosfery, oraz TEFNUT, boginiĂŞ wilgoci i ciemnych otchÂłani podziemnych. Szu i Tefnut zrodzili boga ziemi imieniem GEB i boginiĂŞ nieba zwanÂą NUT, ktĂłra to para wydaÂła na Âświat dwĂłch synĂłw, a takÂże dwie cĂłrki: Ozyrysa i SETA oraz IZYDÊ i NEFTYDÊ. W ten sposĂłb powstaÂła Wielka Enneada (DziewiÂątka) bogĂłw heliopolitaĂąskich, do ktĂłrych póŸniej przy³¹czyÂł siĂŞ syn Ozyrysa oraz Izydy – HORUS, najpopularniejsze bĂłstwo dawnego Egiptu.
Ale obok Wielkiej DziewiÂątki heliopolitaĂąskich bogĂłw mamy do czynienia z innÂą, tzw. Ma³¹ EnneadÂą heliopolitaĂąskÂą; do niej kapÂłani w pierwszym rzĂŞdzie zaliczyli Horusa, TOTA, boginiĂŞ prawdy imieniem MAAT – postaĂŚ kobiecÂą ze strusim piĂłrem we wÂłosach – i boga szakala: ANUBISA, ktĂłremu póŸniej przypadÂły waÂżne funkcje w SÂądzie Ozyrysa, jako patronowi mumifikacji. Mistyczna cyfra 9 posiada w caÂłej religii Egiptu bardzo doniosÂłe znaczenie.
Izyda – boska ma³¿onka i matka, opÂłakujÂąca ÂśmierĂŚ swego mĂŞÂża – naleÂżaÂła obok NEIT, swej siostry Neftydy i maÂło znanej bogini imieniem SELKIT, czczonej pod postaciÂą skorpiona, do czterech bogiĂą opiekuĂączych rytuaÂłu zmarÂłych. WyobraÂżona ona byÂła pod postaciÂą kobiety ze swym godÂłem, tzw. tronem Izydy na gÂłowie.
Ozyrys staje siê bogiem œwiat³a podziemnego, oddawszy w³adzê nad ludŸmi synowi swemu, Horusowi. Dlatego g³ówna postaÌ dramatu, Ozyrys, zmar³y król, w³adca podziemi i bóg wegetacji, którego g³ównym miejscem kultu by³o miasto Abydos w Górnym Egipcie, wyobra¿any by³ w sztuce pod postaci¹ mumii królewskiej w koronie kompozytowej, ukszta³towanej z po³¹czenia obu koron: króla Górnego i Dolnego Egiptu, lub te¿ w koronie atet z piórami. W skrzy¿owanych na piersiach d³oniach trzyma³ zakrzywione ber³o heka i bicz nechacha. Twarz malowano mu ciemnozielonym lub czarnym kolorze.

Koncepcja Âżycia poÂśmiertnego

Egipcjanie postrzegali ÂśmierĂŚ jako „przejÂście do szczĂŞÂścia”. W rezultacie Egipcjanie traktowali Âżycie doczesne jako przygotowanie do Âśmierci. OprĂłcz prowadzenia cnotliwego Âżycia, czÂłowiek musiaÂł zapewniĂŚ sobie to, Âże po Âśmierci zostanie zmumifikowany, a jego trumna wyposaÂżona we wszystkie artykuÂły i sprzĂŞty przydatne w Âżyciu wiecznym. Ponadto, Âżeby obejœÌ wszelkie niebezpieczeĂąstwo czyhajÂące podczas drogi przez pod-ziemny Âświat, nad nieboszczykiem musiaÂły byĂŚ odprawione wyszukane rytuaÂły spisane w KsiĂŞdze umarÂłych.
CzÂłowiek po Âśmierci, jeÂśli mĂłgÂł oczyÂściĂŚ siĂŞ z wszystkich grzechĂłw, dostaĂŚ siĂŞ do nieba i ÂżyĂŚ wÂśrĂłd szczĂŞÂśliwych pĂłl jaru, stawaÂł siĂŞ sam Ozyrysem.
Jednym z podstawowych elementĂłw tego aktu byÂło zabezpieczenie ciaÂła zmarÂłego, a póŸniej mumifikacja i dokonanie odpowiedniego rytuaÂłu pogrzebowego. RytuaÂł ten skÂładaÂł siĂŞ z szeregu ceremonii, miĂŞdzy innymi naleÂżaÂł doĂą symboliczny zabieg zwany „otwarciem ust” mumii. Ale rzecz najwaÂżniejszÂą stanowiÂło wyposa-Âżenie zmarÂłego w odpowiednie dokumenty, ktĂłre uÂłatwiÂłyby mu po Âśmierci odbycie tzw. Negatywnej Spo-wiedzi na SÂądzie Ozyrysa.
Aby uzyskaĂŚ zbawienie konieczne byÂło zachowanie ciaÂła. Po Âśmierci zmarÂłego odnoszono do miejsca balsamowania w towarzystwie zawodowych pÂłaczek. ZmarÂły oddawany byÂł w rĂŞce paraszytĂłw – kapÂłanĂłw zajmujÂących siĂŞ balsamowaniem. Ze wzglĂŞdu na ciÂągÂłe obcowanie z trupami oraz zapach budzili odrazĂŞ.
WedÂług wierzeĂą egipskich czÂłowiek skÂładaÂł siĂŞ z dziewiĂŞciu czĂŞÂści: 1) ciaÂła – chet, 2) duchowej osobowoÂści – ka, 3) duszy – ba, 4) cienia – chai bit, 5) Âświetlnej postaci – achu, 6) serca – ib, 7) potĂŞgi – sechem, imienia – ren, 9) wÂłaÂściwego ciaÂła duchowego – sachu.
W zaleÂżnoÂści od zamoÂżnoÂści zmarÂłego dokonywano jednego z trzech sposobĂłw mumifikacji:
– tani – umycie, wrzucenie do basenu z solÂą. Po upÂływie kilku dni wyciÂągano i grzebano obok grobowcĂłw dostojnikĂłw, by mĂłgÂł siĂŞ ÂżywiĂŚ tym, co spada z ich stoÂłu,
– Âśredni – wnĂŞtrznoÂści usuwano przez odbyt, mĂłzg wyciÂągano przez nos, nastĂŞpnie wrzucano do basenu z solÂą. Dalej byÂł proces podobny do pierwszego.
– najdroÂższy – kapÂłan rozcinaÂł ciaÂło od mostka do wzgĂłrka Âłonowego, usuwajÂąc wszystko oprĂłcz serca (potrzebne byÂło na SÂądzie Ozyrysa). MĂłzg wyciÂągano przez nos. Sterylizowano jamĂŞ ustnÂą, dokonywano dehydracji – osuszenia natronem lub sodÂą kaustycznÂą, nastĂŞpnie smarowani wonnymi olejkami. WnĂŞtrze ciaÂła wypeÂłniano natronem, wonnymi Âżywicami, brzuch wypeÂłniano sÂłomÂą zmieszanÂą ze smo³¹. NastĂŞpnie caÂłe ciaÂło pokrywano sodÂą kaustycznÂą i pozostawiano na ok. 40 dni. Po tym okresie usuwano z ciaÂła materiaÂł wypychajÂący, wypychano ponownie piaskiem i glinÂą oraz kawaÂłkami materiaÂłu nasÂączonego wonnoÂściami takimi jak mirra i cynamon, oraz trocinami. CaÂłe ciaÂło nacierano maÂściami, pÂłynnymi Âżywicami, nastĂŞpnie bandaÂżowano i ozdabiano amuletami, biÂżuteriÂą. Metoda byÂła na tyle skuteczna, Âże kiedy w 1881 r. odkryto mumie Setiego I i odwiniĂŞto bandaÂże, ciaÂło byÂło bardzo dobrze zakonserwowane.

=========================================

Wybrani bogowie

Ammit (Ammut) – potwĂłr zwany „poÂżeraczem zmarÂłych”, przedstawiany z gÂłowÂą krokodyla, ciaÂłem hipopotama i nogami lwa.

Amon – egipski „krĂłl bogĂłw”, poczÂątkowo uzyskaÂł istotnÂą pozycjĂŞ jako krĂłl Teb w GĂłrnym Egipcie, gdzie oddawano mu czeœÌ jako bogu urodzaju. Jego ranga stale rosÂła, bowiem byÂł on gwarantem wspaniaÂłoÂści i potĂŞgi wÂładzy faraonĂłw. Amona czĂŞsto przedstawiano w ceremonialnej koronie z dwoma pionowymi piĂłropuszami, a niekiedy takÂże z gÂłowÂą barana. Jeszcze przed dojÂściem do wÂładzy XVIII dynastii w poÂłowie drugiego tysiÂąclecia przed Chrystusem. Amon, utoÂżsamiany z bogiem-sÂłoĂącem, jako AMON-RE staÂł siĂŞ najwyÂższym bogiem Egiptu. Nadal sprawowany byÂł jednak takÂże odrĂŞbny kult boga RE. Faraonowie Totmes III i Amenhotep III nazywali siebie „synami Amona” i widzieli w nim sprawcĂŞ swoich zwyciĂŞstw nad wrogami. Za panowania Echnatona, syna Amenhotepa III, kult Amona zostaÂł zakazany, bowiem nowy wÂładca ogÂłosiÂł ATONA najwyÂższym bogiem. Jednak w 1333 roku przed Chrystusem, kolejny faraon przywrĂłciÂł kult Amona, przybierajÂąc imiĂŞ Tutanchamona, „ÂŻyjÂący Wizerunek Amona”. Z czasem kult Amona rozprzestrzeniÂł siĂŞ takÂże poza granicami Egiptu, w Etiopii i Libii. Ma³¿onkÂą Amona byÂła MUT, a ich syn nazywaÂł siĂŞ CHONSU.

Anubis – we wczesnym okresie uchodziÂł za czwartego syna egipskiego boga-sÂłoĂące RE, jednak w póŸniejszych czasach byÂł uwaÂżany za syna boga wegetacji OZYRYSA i NEFTYDY, siostry IZYDY. TuÂż po przyjÂściu na Âświat Anubisa Neftyda ukryÂła go w bagnach delty Nilu, chcÂąc go ochroniĂŚ przed swoim ma³¿onkiem SETEM. Malca znalazÂła bogini matka Izyda, ktĂłra wychowaÂła go. Kiedy Ozyrys opuÂściÂł Egipt, by szerzyĂŚ nauki po Âświecie, Anubis towarzyszyÂł mu w jego podró¿ach. PóŸniej, gdy Ozyrys zostaÂł zabity przez Seta, Anubis zaj¹³ siĂŞ pochĂłwkiem; zawin¹³ ciaÂło Ozyrysa w p³ótna, tworzÂąc w ten sposĂłb pierwszÂą mumiĂŞ. Dlatego teÂż uchodziÂł za twĂłrcĂŞ rytua³ów pogrzebowych i zwracano siĂŞ do niego jako „Pana ZwojĂłw Mumii”. BĂłg ten uczestniczyÂł takÂże w sÂądzie nad duszÂą zmarÂłego i prowadziÂł sprawiedliwych zmarÂłych przed tron Ozyrysa. Anubisa przedstawiano pod postaciÂą szakala lub jako mĂŞÂżczyznĂŞ z gÂłowÂą szakala.

Anukis – Âżona CHNUMA, matka SATIS.

Apep (Apop) – odwieczny, kosmiczny wrĂłg RE, najwyÂższego boga panteonu egipskiego. Straszliwy w¹¿

Apep symbolizowaÂł chaos i zniszczenie. KaÂżdego dnia, gdy bĂłg-sÂłoĂące Re przemierzaÂł nieboskÂłon na swym statku, Apep atakowaÂł statek boga. Wierzono teÂż, Âże w czasie caÂłkowitego zaĂŚmienia poÂłykaÂł go w caÂłoÂści. Mimo swej okrutnej siÂły Apep nigdy nie odniĂłsÂł ostatecznego zwyciĂŞstwa nad bogiem-sÂłoĂące. JednoczeÂśnie sam takÂże nigdy nie zostaÂł ostatecznie i caÂłkowicie pokonany, chociaÂż wierzono, Âże czerwone niebo o zmierzchu jest Âświadectwem zwyciĂŞstwa sÂłoĂąca nad wĂŞÂżem. WedÂług pewnego mitu Apep zostaÂł zrodzony, gdy NEITH, „Wielka Matka”, bogini ³¹czona z wojnÂą i polowaniem, splunĂŞÂła w otchÂłaĂą NUN, pierwotnego chaosu wĂłd. W czasach póŸniejszych Apepa utoÂżsamiano z SETEM. Bardzo czĂŞsto jest teÂż nazywany greckim imieniem APOPIS.

Apis (Hapi) – najbardziej znane spoÂśrĂłd egipskich ÂświĂŞtych zwierzÂąt. Oddawano mu czeœÌ w Memfis, a jego sanktuarium znajdowaÂło siĂŞ naprzeciwko ÂświÂątyni wielkiego boga stwĂłrcy PTAHA. Wierzono, Âże czarny byk Apis jest kolejnym wcieleniem lub „Wspania³¹ DuszÂą” Ptaha, ktĂłry, jak powiadano, przyjÂąwszy postaĂŚ ognia zapÂłodniÂł dziewiczÂą ja³ówkĂŞ i narodziÂł siĂŞ z niej ponownie jako czarny byk. KaÂżdego dnia Apisa wypuszczano na dziedziniec przylegÂły do jego ÂświÂątyni, a kapÂłani przepowiadali przyszÂłoœÌ z jego ruchĂłw i zachowaĂą. Zwykle kolejne byki doÂżywaÂły sĂŞdziwego wieku, ale gdy osiÂągaÂły 25 lat, topiono je w zbiorniku z wodÂą. Dwukrotnie byki byÂły zabijane przez PersĂłw. KapÂłani Ptaha potrafili rozpoznaĂŚ nowego ÂświĂŞtego byka na podstawie znakĂłw na jego ciele, w tym biaÂłego trĂłjkÂąta na czole i sierpa ksiĂŞÂżyca na prawym boku. O wielkiej czci, ktĂłrÂą otaczano te zwierzĂŞta, Âświadczy fakt, Âże ich zmumifikowane ciaÂła grzebano w ogromnych podziemnych komorach grobowych z zachowaniem uroczystego ceremoniaÂłu.

Aton – egipski bĂłg tarczy sÂłonecznej, ktĂłry zyskaÂł na znaczeniu w czternastym wieku przed Chrystusem, za panowania Amenhotepa IV, faraona z XVIII dynastii. Uznano wĂłwczas, Âże jest on toÂżsamy z bogiem-sÂłoĂące RE. Amenhotep IV wznosiÂł Atonowi ÂświÂątynie w pobliÂżu sanktuariĂłw najwyÂższego boga AMONA i ku oburzeniu kleru Amona obsypywaÂł je darami. Po czterech latach panowania faraon ogÂłosiÂł, Âże kult Atona jest oficjalnÂą religiÂą paĂąstwa i Âże tego boga naleÂży czciĂŚ jako jedynego stwĂłrcĂŞ rodzaju ludzkiego. Kult innych bogĂłw, a zwÂłaszcza Amona, zostaÂł zakazany. W ramach polityki upowszechnienia nowej religii w caÂłym paĂąstwie ÂświÂątynie Amona zamkniĂŞto, a jego przedstawienia zatarto. Faraon zmieniÂł swoje dotychczasowe imiĂŞ Amenhotep, ktĂłry znaczyÂło „Amon jest zadowolony”, na Echnaton, „ChwaÂła Atona” lub „On, ktĂłry jest oddany Atonowi”, i przeniĂłsÂł swÂą stolicĂŞ z Teb do miasta, ktĂłre dzisiaj jest znane jako el-Amarna, zbudo-wanego specjalnie dla chwaÂły Atona. Aton zawsze jest przedstawiany jako ogromny czerwony dysk sÂłoneczny, z ktĂłrego wychodzÂą promienie ÂświatÂła. Wierzono, Âże promienie zakoĂączone dÂłoĂąmi przekazujÂą piĂŞkno Atona wÂładcy. Po Âśmierci Echnatona przywrĂłcono kult Amona i innych bogĂłw, zaÂś promienie Atona zniszczono, by jego piĂŞkno nie docieraÂło juÂż do Echnatona.

Atum – bĂłg stwĂłrca, najstarszy z heliopolitaĂąskiej Wielkiej DziewiÂątki, ktĂłrego imiĂŞ znaczyÂło „CaÂłkowity”, „Kompletny”. ByÂł jednoÂściÂą z ktĂłrej wywodziÂła siĂŞ wieloœÌ. Wedle KsiĂŞgi UmarÂłych przeÂżyje on takÂże koniec Âświata, bĂŞdÂąc poczÂątkiem i koĂącem wszechrzeczy. Od czasĂłw zredagowania TekstĂłw Piramid zostaÂł zidentyfikowany z RE, staÂł siĂŞ uosobieniem sÂłoĂąca zachodzÂącego. OdgrywaÂł ogromnÂą rolĂŞ w wierzeniach w Âżycie pozagrobowe w okresie Starego PaĂąstwa – jeden z paragrafĂłw TekstĂłw Piramid stwierdza, Âże ATUM-RE nie oddaÂł zmarÂłego krĂłla OZYRYSOWI. Mimo, Âże w czasach póŸniejszych solarnÂą koncepcjĂŞ tego bĂłstwa kwestionowaÂły konkurencyjne wierzenia, jeszcze w Okresie PóŸnym Atum miaÂł wÂłasnÂą ÂświÂątyniĂŞ w Helio-polis. W ÂświÂątyniach z czasĂłw Nowego PaĂąstwa w przedstawieniach Boskich Narodzin KrĂłla wizerunek Atuma jest umieszczany w Radzie BogĂłw. Ukazywany jest takÂże pod drzewem Iszad, na ktĂłrym bogini SESZAT i THOT zapisywali na liÂściach wydarzenia historyczne. Wzmianka o zrabowaniu brody Atuma w dniu buntu, wystĂŞpujÂąca w Tekstach SarkofagĂłw, wi¹¿e siĂŞ z mitycznym krĂłlestwem Atuma. W sztuce wystĂŞpuje jako mĂŞÂżczyzna w podwĂłjnej koronie Egiptu na gÂłowie, czasem jednak przedstawiano go w postaci wĂŞÂża, skarabeusza, maÂłpy lub ichneumona.

Ba i Ka – w wierzeniach staroÂżytnych Egipcjan elementy duszy lub pierwiastka Âżycia uwalniany z ciaÂła po Âśmierci czÂłowieka. Ba unosiÂło siĂŞ ponad zmarÂłych i wystĂŞpuje zwykle w ikonografii pod postaciÂą ptaka z ludzkÂą gÂłowÂą. O Ka powiadano, Âże objawia siĂŞ zmarÂłemu jako niebieski feniks. PowracaÂło ono do grobu, gdzie zjadaÂło poÂżywienie pozostawione przez krewnych i kapÂłanĂłw. Przekonanie to byÂło tak silnie zakorze-nione, Âże na Âścianach grobowcĂłw zapisywano czasami menu takich posiÂłkĂłw.

Bastet – lokalna bogini z miasta Bubastis, „Domu Bastet”, stolicy jednego z nomĂłw Dolnego Egiptu. UchodziÂła za cĂłrkĂŞ boga-sÂłoĂące RE, chociaÂż czasami nazywano jÂą takÂże jego siostrÂą i ma³¿onkÂą. PóŸniej zostaÂła ÂżonÂą boga stwĂłrcy PTAHA. W niektĂłrych wersjach mitu to nie NEFTYDA, ale Bastet byÂła matkÂą Anubisa, boga z gÂłowÂą szakala. Pierwotnie Bastet, bogini-lwica, symbolizowaÂła zarĂłwno gorÂąco pochodzÂące od sÂłoĂąca, jak i potĂŞgĂŞ spojrzenia boga Re. Mniej wiĂŞcej od 1000 roku przed Chrystusem zaczĂŞto jÂą przedstawiaĂŚ jako kocicĂŞ lub kobietĂŞ z gÂłowÂą kota. Niemniej jednak w niektĂłrych mitach zachowaÂła ona aspekt zbliÂżony do SACHMET, lwiogÂłowej bogini. Bastet byÂła zwykle boginiÂą czyniÂącÂą dobro, chroniÂąc ludzkoœÌ przed chorobami i zÂłymi duchami. Co waÂżniejsze, byÂła boginiÂą pÂłodnoÂści i miÂłoÂści, lubiÂła muzykĂŞ i taniec. W czwartym wieku przed Chrystusem odbywaÂły siĂŞ w jej ÂświÂątyni w Bubastis uroczystoÂści religijne, ktĂłrych celem byÂło zapewnienie urodzajnoÂści w kraju. Kotom oddawano czeœÌ jako ÂświĂŞtym zwierzĂŞtom Bastet, a ich zmumifikowane ciaÂła grzebano na terenie jej sanktuariĂłw.

Bes – bĂłstwo domowego ducha ochronnego cieszÂącego siĂŞ popularnoÂściÂą g³ównie wÂśrĂłd prostego ludu. Bes bowiem reprezentowaÂł szereg Âżyczliwych, gnomopodobnych istot. ChroniÂły one osobiste sfery kaÂżdego czÂłowieka i odpĂŞdzaÂły od niego zÂłe duchy. UbiĂłr Besa skÂładaÂł siĂŞ najczĂŞÂściej z noszonej na grzbiecie skĂłry lwa lub pantery. Duch ten czĂŞsto nosiÂł na sobie takÂże przeró¿ne przedmioty, ktĂłre miaÂły zwiÂązek z kaÂżdym z wykonywanych przez niego zadaĂą. NoÂże sÂłuÂżyÂły ochronie przed demonami i niebezpiecznymi zwierzĂŞtami, zaÂś instrumenty muzyczne miaÂły swoim dÂźwiĂŞkiem cieszyĂŚ i przychylnie nastrajaĂŚ bĂłstwa, jednoczeÂśnie odpĂŞdzajÂąc zÂłe duchy. Pierwotnie te karÂłowate istoty odpowiedzialne byÂły za czas narodzin i miaÂły chroniĂŚ domostwa przed drapieÂżnikami. PóŸniej pole ich dziaÂłania rozciÂągniĂŞto na wiele przedmiotĂłw domowych. W ten sposĂłb wizerunki ducha Besa znalazÂły siĂŞ na zag³ówkach jako ochrona podczas snu oraz na lustrach i kosmetykach, aby chroniĂŚ przed zÂłymi czarami i urokami. UwidaczniaÂła siĂŞ w ten sposĂłb ich przynaleÂżnoœÌ do Âświty bogini HATHOR, ktĂłra odpowiadaÂła m.in. za kobiece piĂŞkno.

Chepra – bĂłstwo popychajÂące tarczĂŞ sÂłonecznÂą.

Chnum – egipski bĂłg stwĂłrca, ktĂłry miaÂł uformowaĂŚ Âświat na kole garn-carskim. Jego imiĂŞ znaczy „Formierz”. CzĂŞsto byÂł przedstawiany jako czÂłowiek z gÂłowÂą barana, siedzÂący przy kole garncarskim, na ktĂłrym stoi ulepiona przez niego istota. Chnum ulepiÂł z gliny zarĂłwno bogĂłw, jak i ludzi. Dodatkowo opiekowaÂł siĂŞ ÂźrĂłdÂłami Nilu, kontrolujÂąc coroczne wylewy wielkiej rzeki. W jednej z legend krĂłl DÂżeser z III dynastii (XXVII wiek przed Chrystusem) zapytaÂł swego ministra i architekta, mĂŞdrca IMHOTEPA o przyczynĂŞ gÂłodu, ktĂłry od siedmiu lat nĂŞkaÂł mieszkaĂącĂłw Egiptu. Poziom wody w Nilu nie podniĂłsÂł siĂŞ na tyle wysoko, by nawodniĂŚ pola i ludzie przymierali gÂłodem. Imhotep doradziÂł DÂżeserowi, Âżeby zÂłoÂżyÂł ofiary Chnumowi. KrĂłl posÂłuchaÂł tej rady, po czym Chnum ukazaÂł mu siĂŞ we Âśnie i obiecaÂł, Âże uwolni wody rzeki. W owym roku Âżniwa w krĂłlestwie byÂły nadzwyczaj udane.

ScaliÂłem posty
Darek

[Rafaela]

Chonsu – wĂŞdrowiec, tebaĂąski bĂłg ksiĂŞÂżyca o funkcjach i atrybutach przejĂŞtych od hermopolitaĂąskiego THOTA. UwaÂżany byÂł w Tebach za syna AMONA i MUT. WyobraÂżano go w postaci ludzkiej lub teÂż z gÂłowÂą sokoÂła czy ibisa. Na gÂłowie nosiÂł dysk ksiĂŞÂżycowy. ZwiÂązany byÂł takÂże z kultami SZU i HORUSA, a u schyÂłku Nowego PaĂąstwa zyskaÂł aspekt boga-uzdrowiciela.

Geb – egipski bĂłg ziemi, brat i ma³¿onek NUT, najstarszy syn SZU i TEFNUT, pierwotnej pary bĂłstw powietrza i wilgoci. Szu, w innej wersji RE, gwaÂłtownie wyrwaÂł Nut z namiĂŞtnego uÂścisku Geba i w ten sposĂłb Nut utworzyÂła niebo, a Geb ziemiĂŞ. WczeÂśniej nie byÂło dosyĂŚ miejsca miĂŞdzy splecionymi ciaÂłami obojga i Nut nie mogÂła wydaĂŚ potomstwa. Geb stale tĂŞskniÂł i nie mĂłgÂł przeboleĂŚ rozdzielenia z ukochanÂą Nut, a jego cierpienie byÂło przyczynÂą trzĂŞsieĂą ziemi. UwaÂżano go za dobroczynnego boga, ktĂłry dawaÂł urodzaj polom i uzdrawiaÂł chorych. Obawiano siĂŞ jednoczeÂśnie, Âże moÂże on zamkn¹Ì zmarÂłego w swym ciele i przez to uniemoÂżliwiĂŚ mu wejÂście do Âświata podziemnego. NajczĂŞÂściej bĂłg ten przedstawiany jest jako brodaty mĂŞÂżczyzna le¿¹cy pod stopami Szu. Czasami jego ciaÂło ma kolor zielony dla pokazania, Âże wyrastajÂą z niego roÂśliny. Rzadziej pojawia siĂŞ on z gĂŞsiÂą lub pod postaciÂą byka. Nut i Geb, „Ojciec BogĂłw” wydali na swiat OZYRYSA, IZYDÊ, NEFTYDÊ i SETA. KrĂłlowie Egiptu tytuÂłowali siĂŞ „spadkobiercami Geba”.

Harpokrates – uosobienie HORUSA-dziecka.

Hathor – egipska bogini nieba, miÂłoÂści i radoÂści, patronka muzyki i taĂąca, uosobienie Wielkiej Macierzy; cĂłrka boga-sÂłoĂąca RE, zwykle przedstawiana pod postaciÂą krowy lub kobiety z krowimi rogami i tarczÂą sÂłonecznÂą miĂŞdzy nimi. Jako bogini miÂłoÂści, taĂąca i pieÂśni opiekowaÂła siĂŞ matkami i dzieĂŚmi. KarmiÂła ÂżyjÂących i zabieraÂła zmarÂłych do Âświata podziemnego. Tam wzmacniaÂła ich poÂżywienie i napojem z drzewa sykomory, ktĂłre byÂło uwaÂżane za jej wcielenie. Z drewna sykomory z kolei wyrabiano trumny krĂłlewskie, w czym wyraÂżaÂła siĂŞ wiara, Âże ÂśmierĂŚ jest jedynie powrotem do Âłona matki. Z Hathor identyfikowano Oko boga Re. Kiedy Re zestarzaÂł siĂŞ, ludzkoœÌ zaczĂŞÂła spiskowaĂŚ przeciwko niemu. Dowiedziawszy siĂŞ o tym, rozgniewany bĂłg postanowiÂł wytĂŞpiĂŚ ludzi i wysÂłaÂł przeciwko nim boskie Oko, straszliwÂą, palÂącÂą potĂŞgĂŞ sÂłoĂąca. Oko przybraÂło postaĂŚ Hathor, ktĂłra jako lwica SACHMET, „PotĂŞÂżna”, rzucaÂła siĂŞ na wszystkich niegodziwych ludzi i zabijaÂła ich. W koĂącu Re uznaÂł, Âże doœÌ juÂż przelano krwi, i wezwaÂł do zakoĂączenia rzezi. Jedynie jego interwencja powstrzymaÂła Sachmet od caÂłkowitego zniszczenia rodzaju ludzkiego. By poÂłoÂżyĂŚ kres bezlitosnej rzezi powodowanej przez Sachmet, Re wylaÂł na pole walki tysiÂące dzbanĂłw piwa zmieszanego z sokiem granatu. Spragniona krwi Sachmet piÂła jasnoczerwony napĂłj, sÂądzÂąc, Âże jest to krew, i wkrĂłtce byÂła tak pijana, iÂż zaprzestaÂła atakĂłw i zamieniÂła siĂŞ z powrotem w piĂŞknÂą boginiĂŞ Hathor. Na pamiÂątkĂŞ tego wydarzenia w dniu dorocznego ÂświĂŞta Hathor wypijano wiele dzbanĂłw piwa i soku granatu.

Heket – bogini pomagajÂąca kobietom w czasie porodu, wyobraÂżana pod postaciÂą Âżaby.

Horus – jak w opowieÂści o IZYDZIE i OZYRYSIE, wystĂŞpuje czasami pod imieniem HARSIESIS dla odró¿nienia od bodaj dwudziestu innych HorusĂłw w panteonie egipskim. Przedstawiano go pod postaciÂą sokoÂła lub z gÂłowÂą sokoÂła. Horus narodziÂł siĂŞ na wyspie Chemmis w pobliÂżu Buto po odejÂściu Ozyrysa do Âświata podziemnego i zostaÂł w tajemnicy wychowany przez IzydĂŞ. Ostatecznie Harsiesis pomÂściÂł ÂśmierĂŚ Ozyrysa z rÂąk Seta i odzyskaÂł tron krĂłlewski. RzÂądziÂł w sposĂłb pokojowy i byÂł czczony w caÂłym Egipcie. Horusowi oddawano czeœÌ jako bogu nieba. Powiadano, Âże sÂłoĂące i ksiĂŞÂżyc sÂą jego oczami. HORACHTY, „Horus Hory-zontu”, byÂł bogiem sÂłoĂąca wschodzÂącym kaÂżdego ranka ponad horyzont. CzĂŞsto identy-fikowano go z bogiem-sÂłoĂące RE i z czasem oba bĂłstwa po³¹czyÂły siĂŞ w jedno, czczone jako RE-HORACHTY.

Izyda – egipska bogini matka, cĂłrka GEBA i NUT, siostra i ma³¿onka OZYRYSA. Zazwyczaj byÂła ukazywana z wielkimi, rozpostartymi skrzydÂłami i postrzegana jako personifikacja tronu. Wizerunek tronu byÂł takÂże hieroglifem okreÂślajÂącym imiĂŞ bogini, a jej Âłono uwaÂżano za tron Egiptu. UczÂąc kobiety mielenia ziarna, przĂŞdzenia i tkactwa, Izyda pomogÂła Ozyrysowi w dziele wprowadzania cywilizacji na terenie Egiptu. NauczyÂła takÂże ludzi jak leczyĂŚ choroby i zapoznaÂła ich z instytucjÂą ma³¿eĂąstwa. Kiedy Ozyrys opuÂściÂł Egipt, udajÂąc siĂŞ w podró¿ po Âświecie, Izyda w jego zastĂŞpstwie mÂądrze i dobrze rzÂądziÂła krajem. Fragmenty mitu o Izydzie, wystĂŞpujÂące w ró¿nych tekstach egipskich, zostaÂły zredagowane w spĂłjnÂą opowieœÌ przez Plutarcha w pierwszym wieku po Chrystusie. Dowiedziawszy siĂŞ o Âśmierci Ozyrysa z rÂąk zÂłego boga SETA, Izyda pogr¹¿yÂła siĂŞ w rozpaczy. ObciĂŞÂła wÂłosy, przywdziaÂła ÂżaÂłobne szaty i wyruszyÂła na poszukiwanie jego ciaÂła. Dzieci powiedziaÂły Izydzie, Âże widziaÂły skrzyniĂŞ ze zwÂłokami Ozyrysa, wypÂły-wajÂącÂą z ujÂścia Nilu na peÂłne morze. Ostatecznie skrzynia zostaÂła wyrzucona na brzeg pod piĂŞknym drzewem w okolicach Byblos w Libanie. Drzewo natychmiast zaczĂŞÂło tak szybko rosn¹Ì, Âże wkrĂłtce zamknĂŞÂło trumnĂŞ Ozyrysa w swym pniu. UsÂłyszawszy o cudownym drzewie, krĂłl Byblos rozkazaÂł je Âści¹Ì i dostarczyĂŚ pieĂą do swojego paÂłacu, gdzie uÂżyto go jako podpory dachu. WiadomoœÌ o niezwykÂłym drzewie rozeszÂła siĂŞ lotem bÂłyskawicy. Izyda natychmiast odgadÂła, co siĂŞ staÂło, pospieszyÂła do Byblos i w przebraniu usiadÂła przy studni w centrum miasta. Kiedy sÂłu¿¹ce krĂłlowej przyszÂły po wodĂŞ do studni, Izyda zaczĂŞÂła zaplataĂŚ im wÂłosy, nadajÂąc im swym tchnieniem tak wspania³¹ woĂą, Âże wkrĂłtce krĂłlowa wezwaÂła nieznajomÂą do paÂłacu i uczyniÂła jÂą piastunkÂą swego dziecka. KaÂżdej nocy Izyda umieszczaÂła dziecko krĂłlowej w ogniu nieÂśmiertelnoÂści, sama zaÂś przybieraÂła postaĂŚ jaskó³ki i lataÂła wokó³ kolumny z ciaÂłem Ozyrysa. Pewnego wieczora krĂłlowa weszÂła do komnaty i ujrzaÂła swego syna w pÂłomieniach. PrzeraÂżona, krzyknĂŞÂła przeraÂźliwie, tym samym pozbawiajÂąc swoje dziecko szansy na uzyskanie nieÂśmiertelnoÂści. Izyda wyjawiÂła wtedy swÂą toÂżsamoœÌ i poprosiÂła, Âżeby oddano jej kolumnĂŞ. Jej Âżyczenie zostaÂło speÂłnione i w ten sposĂłb odzyskaÂła w koĂącu ciaÂło Ozyrysa. Izyda przywiozÂła ciaÂło Ozyrysa z powrotem do Egiptu i ukryÂła je w bagnie. Set odkryÂł jednak ciaÂło i poci¹³ je na 14 kawaÂłkĂłw, ktĂłre rozrzuciÂł po kraju. Za pomocÂą kilku innych bogĂłw Izyda odnalazÂła wszystkie czĂŞÂści ciaÂła, z wyjÂątkiem penisa, ktĂłry poÂłknĂŞÂła ryba. WedÂług jednej z wersji mitu bogini po³¹czyÂła odnalezione kawaÂłki i uÂżywajÂąc swych uzdrowicielskich i magicznych mocy, przywrĂłciÂła Ozyrysa do Âżycia. Przed odejÂściem do Âświata podziemnego Ozyrys spÂłodziÂł z IzydÂą syna Horusa. Izyda zyskaÂła tak wielkÂą sÂławĂŞ w samym Egipcie i poza jego granicami, Âże z czasem przejĂŞÂła ona funkcje prawie wszystkich innych bogiĂą. Czczono jÂą jako wielkÂą boginiĂŞ matkĂŞ, boginiĂŞ pod postaciÂą ptaka, paniÂą Âświata podziemnego, ktĂłra dawaÂła Âżycie umarÂłym, i boginiĂŞ wÂśrĂłd praoceanu.

Maat (Mayet) – egipska bogini prawdy, sprawiedliwoÂści i harmonii. Jako cĂłrka boga-sÂłoĂące RE kierowaÂła sÂądem nad zmarÂłymi w sali tronowej OZYRYSA. KaÂżdy czÂłowiek po Âśmierci musiaÂł siĂŞ stawiĂŚ przed 42 sĂŞdziami w Âświecie podziemnym i zÂłoÂżyĂŚ oÂświadczenie co do swej winy bÂądÂź niewinnoÂści. Dusza zmarÂłego byÂła waÂżona na wadze w obecnoÂści bogini Maat, ktĂłrÂą symbolizowaÂło strusie piĂłro. Szalki wagi trzymaÂł ANUBIS, bĂłg z gÂłowÂą szakala, a wyroki zapisywaÂł ma³¿onek Maat, bĂłg ksiĂŞÂżyca THOT. JeÂśli na sercu zmarÂłego ci¹¿yÂły grzechy, byÂł on poÂżerany przez straszliwego ÂżeĂąskiego potwora AMMUT, w czĂŞÂści krokodyla, w czĂŞÂści hipopotama i lwa. JeÂśli natomiast zmarÂły ÂżyÂł „z Maat w sercu”, a zatem byÂł czysty i cnotliwy, stawaÂł siĂŞ duchem i mĂłgÂł ÂżyĂŚ wraz z bogami, biorÂąc udziaÂł w walce z wĂŞÂżem APEPEM. W ikonografii Maat wystĂŞpuje z piĂłrem na gÂłowie, ktĂłre byÂło kÂładzione na wadze w momencie sÂądu. Jako „oddech Âżycia” boginiĂŞ przedstawiano czĂŞsto przed faraonem, przysuwajÂącÂą do jego nosa znak anch, symbol Âżycia. Wszyscy ludzie mieli ÂżyĂŚ „przez Maat, w Maat i dla Maat”.

Min – pradawny bĂłg staroÂżytnego Egiptu, zawsze przedstawiany z czÂłonkiem w stanie erekcji i z cepem w uniesionej prawej rĂŞce. Na gÂłowie nosiÂł koronĂŞ ozdobionÂą dwoma wysokimi, pionowymi piĂłropuszami. Niewykluczone, Âże pierwotnie Min czczony byÂł jako bĂłg stwĂłrca, ale w okresie klasycznym zwracano siĂŞ do niego jako do boga drĂłg i opiekuna podró¿ujÂących przez pustyniĂŞ. G³ównym oÂśrodkiem jego kultu byÂło Koptos, waÂżny oÂśrodek handlowy; podró¿ni modlili siĂŞ do Mina przed wyruszeniem w drogĂŞ. Min byÂł takÂże bogiem pÂłodnoÂści i gwarantem dobrych zbiorĂłw. NajwaÂżniejsze ÂświĂŞto ku jego czci nazywano ÂŚwiĂŞtem SchodĂłw. SiedzÂąc na stopniu, bĂłg otrzymywaÂł pierwszy snopek z nowych zbiorĂłw, z¿êty osobiÂście przez krĂłla.

Montu – bĂłg z Hermonthis (Armant) oraz Teb, wojownik przedstawiany jako czÂłowiek z gÂłowÂą sokoÂła. W Karnaku posiadaÂł wÂłasny ÂświĂŞty okrĂŞg, wzniesiony w czasach Nowego PaĂąstwa na pó³noc od okrĂŞgu AMONA. W ÂŚrednim PaĂąstwie byÂł opiekuĂączym bogiem wÂładcĂłw wywodzÂących siĂŞ z Teb.

Mut – bogini o postaci sĂŞpa lub kobiety w nakryciu gÂłowy przypominajÂącym sĂŞpa. Pani Iszeru – okrĂŞgu ÂświĂŞtego poÂłoÂżonego na poÂłudnie od okrĂŞgu AMONA w Karnaku. Razem, z Amonem i CHONSU tworzyli triadĂŞ bĂłstw tebaĂąskich. Mut identyfikowana byÂła z szeregiem innych bogiĂą: BASTET, SACHMET, WADÂŻET. Jako ma³¿onka AMONA-RE w Tebach uwaÂżana byÂła za personifikacjĂŞ Oka SÂłonecznego.

Nechbet – bogini III nomu w GĂłrnym Egipcie, wystĂŞpujÂąca pod postaciÂą sĂŞpa, ktĂłrego przedstawiano najczĂŞÂściej z rozpostartymi skrzydÂłami, trzymajÂącego w szponach symbol wiecznoÂści. Nechbet uwaÂżana byÂła za boginiĂŞ matkĂŞ, ktĂłra wraz z boginiÂą-kobrÂą WADÂŻET z Dolnego Egiptu, opiekowaÂła siĂŞ faraonem. PeÂłniÂła kilka funkcji w ró¿nych kultach, wystĂŞpowaÂła jako Âżona HAPI, a w kulcie sÂłonecznym jako cĂłrka RE i jego prawe oko.

Nefertum – bĂłstwo lotosu, czÂłonek triady memfickiej wraz z PTAHEM i SACHMET, blisko zwiÂązany z krĂŞgiem bĂłstw solarnych. Przedstawiany w sztuce w postaci dziecka na kwiecie lotosu albo mĂŞÂżczyzny z koronÂą w ksztaÂłcie tego kwiatu.

Neftyda (Nebthet) – cĂłrka boga ziemi GEBA i bogini nieba NUT, ma³¿onka zÂłego boga SETA. Jej imiĂŞ znaczy „Pani Domu” lub „Pani PaÂłacu”. BoginiĂŞ tĂŞ uwaÂżano takÂże za symbol obrzeÂży pustyni, najczĂŞÂściej jaÂłowych, ale niekiedy, po wylewie Nilu, przynoszÂących plony. Neftyda i Set nie mieli wÂłasnych dzieci, jednak w jednym z mitĂłw Neftyda uraczyÂła winem swego brata OZYRYSA, po czym uwiodÂła go i spÂłodziÂła z nim dziecko. W niektĂłrych wersjach owym dzieckiem byÂł ANUBIS, bĂłg z gÂłowÂą szakala. Kiedy jej ma³¿onek Set zamordowaÂł Ozyrysa, Neftyda opuÂściÂła go i pomagaÂła swej siostrze IZYDZIE w balsamowaniu ciaÂła Ozyrysa. NastĂŞpnie boginie przybraÂły postaĂŚ sokoÂła i kani i uniosÂły siĂŞ nad ciaÂłem, strzegÂąc go do czasu pochĂłwku. Przez zwiÂązek z Ozyrysem Neftyda, jako opiekunka zmarÂłych, weszÂła do krĂŞgu bĂłstw Âświata podziemnego.

Neith – egipska wielka bogini matka, byÂła pierwotnie lokalnÂą boginiÂą Sais, miasta zlokalizowanego w delcie Nilu w Dolnym Egipcie. Czczono w niej takÂże boginiĂŞ wojowniczkĂŞ i opiekunkĂŞ domostwa. Jej symbolem jako bogini wojny, ktĂłra szÂła na czele ÂżoÂłnierzy do bitwy, byÂła tarcza i dwie skrzyÂżowane strzaÂły. Neith uwaÂżana byÂła za matkĂŞ boga-krokodyla SOBKA, miaÂła teÂż, przez spluniĂŞcie w wodnÂą otchÂłaĂą NUN, stworzyĂŚ straszliwego kosmicznego wĂŞÂża APEPA. Z czasem Neith zaczĂŞto nazywaĂŚ matkÂą wszystkich bogĂłw, a zwÂłaszcza boga-sÂłoĂące RE, i wyobraÂżano jÂą sobie jako niebiaĂąskÂą krowĂŞ MEHET-UERET, ktĂłra urodziÂła niebo, zanim jeszcze pojawiÂło siĂŞ Âżycie. Neith staÂła siĂŞ takÂże opiekunkÂą zmarÂłych. Przedstawiano jÂą niekiedy w scenach, w ktĂłrych daje ona zmarÂłym poÂżywienie i picie po ich przybyciu do Âświata podziemnego.

Nepri – bĂłg zboÂża, ktĂłrego narodziny obchodzono uroczyÂście w pierwszym dniu miesiÂąca Âżniw. OdgrywaÂł rolĂŞ nie tylko w Âżyciu doczesnym rolniczego spoÂłeczeĂąstwa, ale takÂże pomagaÂł zmarÂłym w wyjÂściu z grobu do PaĂąstwa UmarÂłych, ÂżywiÂł ich i poiÂł piwem jako „Ten, ktĂłry Âżyje po Âśmierci”. W zaÂświatach pojawiaÂł siĂŞ przed barkÂą sÂłonecznÂą w drugiej godzinie nocy. Jego ma³¿onkÂą byÂła NEPIT o wĂŞÂżowych ksztaÂłtach, wystĂŞpujÂąca rĂłwnieÂż w postaci kobiety. Sam Nepri przyjmowaÂł albo postaĂŚ wĂŞÂża albo mĂŞÂżczyzny o ciele pokrytym kÂłosami.

Nun – w mitologii egipskiej personifikacja istniejÂącej na poczÂątku czasu otchÂłani wĂłd, zawierajÂącej zaczyn wszelkiego Âżycia. WedÂług jednego z egipskich mitĂłw o stworzeniu Âświata w wodach chaosu znajdowaÂły siĂŞ cztery pary bĂłstw: Nun i NAUNET, HUH i HAUHET, KUK i KAUKET oraz AMON i AMAUNET. Pary te tworzyÂły ÓsemkĂŞ (OgdoadĂŞ), symbolizujÂącÂą pierwotne wody. W koĂącu utworzyÂły one jajo w wodach Nun, z ktĂłrego wykluÂł siĂŞ mityczny ptak-gĂŞgacz, uosobienie boga stwĂłrcy; w innych wersjach powstaÂło z niego powietrze. WedÂług jeszcze innej tradycji bĂłg sÂłoĂąca ATUM wyÂłoniÂł siĂŞ z Nun w formie wzgĂłrza, pierwotnej gĂłry, i z niego mieli siĂŞ zrodziĂŚ bĂłg powietrza SZU i bogini wilgoci TEFNUT. Nun przedstawiano jako mĂŞÂżczyznĂŞ stojÂącego w wodzie, ktĂłry na uniesionych ramionach podtrzymuje barkĂŞ boga-sÂłoĂące.

Nut (Neuht) – egipska bogini nieba, bliÂźniacza siostra boga ziemi GEBA. Gdy wbrew woli RE poÂślubiÂła ona swego brata, bĂłg Re rozzÂłoÂściÂł siĂŞ i kazaÂł SZU rozdzieliĂŚ tĂŞ parĂŞ. Szu, Powietrze, popchn¹³ Nut w gĂłrĂŞ, tworzÂąc niebo, Geba zaÂś zepchn¹³ w dó³, w wyniku czego powstaÂła ziemia. Re, zÂły na Nut, zdecydowaÂł, Âże nie bĂŞdzie ona mogÂła mieĂŚ dzieci w Âżadnym z miesiĂŞcy w roku. Dopiero bĂłg THOT zlitowaÂł siĂŞ nad niÂą. WyzwaÂł ksiĂŞÂżyc na partiĂŞ warcabĂłw, a kiedy wygraÂł, jako nagrodĂŞ wzi¹³ sobie dosyĂŚ ksiĂŞÂżycowego ÂświatÂła, by stworzyĂŚ piĂŞĂŚ dodatkowych dni. KaÂżdego z tych dni Nut urodziÂła dziecko: OZYRYSA, SETA, IZYDÊ, NEFTYDÊ i, w niektĂłrych wersjach mitu, HORUSA. Inny mit opowiada, jak Nut pomogÂła Re, gdy bĂłg ten, rozczarowany postĂŞpkami ludzi, postanowiÂł siĂŞ od nich oddaliĂŚ. Przybrawszy postaĂŚ krowy, bogini niosÂła go w gĂłrĂŞ na swoim grzbiecie, jednak im wyÂżej wznosiÂła siĂŞ Nut, tym mocniej siĂŞ chwiaÂła. W koĂącu musiaÂła wezwaĂŚ czwĂłrkĂŞ bogĂłw, by podtrzymali jej nogi. Bogowie ci stali siĂŞ filarami nieba. Przedstawiana jako kobieta wygiĂŞta w Âłuk.

Ozyrys – syn egipskich bĂłstw GEBA i NUT, byÂł pierwotnie bogiem przyrody, symbolizujÂącym roczny cykl wegetacyjny. Z czasem staÂł siĂŞ jednak bogiem umarÂłych. W czasie jego narodzin odezwaÂł siĂŞ gÂłos, ktĂłry obwieÂściÂł przyjÂście na Âświat wÂładcy. Ozyrys, ktĂłry wyrĂłsÂł na wysokiego i przystojnego boga, jako najstarszy syn przej¹³ dziedzictwo po swoim ojcu i zostaÂł krĂłlem Egiptu, krĂłlowÂą zaÂś uczyniÂł swÂą siostrĂŞ IZYDÊ. NauczyÂł mieszkaĂącĂłw kraju wypiekaĂŚ chleb i robiĂŚ wino, nadzorowaÂł budowĂŞ pierwszych ÂświÂątyĂą i kazaÂł robiĂŚ posÂągi bogĂłw. WzniĂłsÂł takÂże miasta i ustanowiÂł sprawiedliwe prawa. Gdy ucywilizowaÂł Egipt, wyruszyÂł w wielkÂą podró¿, szerzÂąc zdobycze cywilizacji we wszystkich krajach, do ktĂłrych przybyÂł. PodstawÂą sukcesu misji Ozyrysa byÂł fakt, Âże kaÂżdy, kogo napotkaÂł na swojej drodze, natychmiast ulegaÂł jego charyzmie. Po powrocie Ozyrysa do Egiptu odbyÂło siĂŞ na jego czeœÌ wiele uro-czystoÂści. Jednak mÂłodszy brat SET, zazdroszczÂąc Ozyrysowi popularnoÂści, powzi¹³ zbrodniczy plan zamordowania go. ZaprosiÂł Ozyrysa na ucztĂŞ, w czasie ktĂłrej przyniesiono im piĂŞknÂą drewnianÂą skrzyniĂŞ. Niby w zabawie Set oznajmiÂł, Âże skrzynia przypadnie temu, kto najlepiej bĂŞdzie do niej pasowaÂł. Niczego nie podejrzewajÂąc, Ozyrys poÂłoÂżyÂł siĂŞ w skrzyni i w tym momencie wyskoczyli z ukrycia pozostali spiskowcy, zabili wieko skrzyni, po czym wrzucili jÂą do Nilu. Ostatecznie morze wyrzuciÂło skrzyniĂŞ na brzeg w okolicach Byblos. W innej wersji Set zabiÂł Ozyrysa przybrawszy postaĂŚ krokodyla. Istnieje teÂż trzecia wersja mitu, wedÂług ktĂłrej Set zamieniÂł siĂŞ w byka i zatratowaÂł Ozyrysa na ÂśmierĂŚ. Gdy Izyda dowiedziaÂła siĂŞ o tym, co spotkaÂło jej brata i mĂŞÂża, przepeÂłniona rozpaczÂą podjĂŞÂła poszukiwania jego ciaÂła. W koĂącu odnalazÂła je, przywiozÂła z powrotem do Egiptu i ukryÂła na bagnach. Set znalazÂł ciaÂło Ozyrysa i poci¹³ je na 14 kawaÂłkĂłw, ale Izyda nie daÂła za wygranÂą. ZÂłoÂżyÂła z kawaÂłkĂłw ciaÂło Ozyrysa, a nastĂŞpnie odprawiÂła obrzĂŞd magiczny, ktĂłry przywrĂłciÂł go do Âżycia. ByÂł to pierwszy rytuaÂł balsamowania zwÂłok. Ozyrys, g³êboko zasmucony, postĂŞpowaniem swojego brata postanowiÂł zrezygnowaĂŚ z Âżycia i obj¹³ panowanie nad umarÂłymi w Âświecie podziemnym. W zaÂświatach stan¹³ na czele sÂądu nad umarÂłymi. Ozyrysa przedstawiano zazwyczaj jako brodatego mĂŞÂżczyznĂŞ, owiniĂŞtego w bandaÂże mumii, ktĂłry trzyma w rĂŞkach laskĂŞ pasterskÂą i oganiaczkĂŞ od much, symbole wÂładzy krĂłlewskiej. BĂłg ten uosabiaÂł siÂły odradzajÂącej siĂŞ cyklicznie przyrody, jak rĂłwnieÂż zagroÂżenie wynikajÂące z surowych warunkĂłw pogodowych dla dobrobytu mieszkaĂącĂłw Egiptu.

[Rafaela]

Ptah – bĂłg Memfis, dawnej stolicy kraju zlokalizowanej w pó³nocnym Egipcie, gdzie dokonywano koronacji faraonĂłw. Wedle kosmogonii memfickiej Ptah miaÂł stworzyĂŚ Âświat, aczkolwiek wydaje siĂŞ, Âże byÂł on pierwo-tnie bogiem pÂłodnoÂści. W trzecim tysiÂącleciu przed Chrystusem Ptah zaj¹³ trzeciÂą pozycjĂŞ w hierarchii bĂłstw po AMONIE i RE. UwaÂżany za twĂłrcĂŞ sztuk i rzemiosÂł, Ptah opiekowaÂł siĂŞ budowÂą gmachĂłw publicznych i ÂświÂątyĂą; miaÂł takÂże odlaĂŚ z metalu postacie bogĂłw i krĂłlĂłw. W jednym z mitĂłw Ptah stworzyÂł Âświat potĂŞgÂą swego sÂłowa. Zazwyczaj Ptah przedstawiany jest w lnianej dÂługiej szacie, ÂściÂśle przylegajÂącej do ciaÂła, w kulistej czapce i z berÂłem wÂładzy w rĂŞkach. Niekiedy jednak pojawia siĂŞ on takÂże jako skulona, wystraszona postaĂŚ, wierzono bowiem, Âże w tym przebraniu Ptah chroniÂł ludzi przed wszelkimi rodzajami zÂła. Kiedy oÂśrodek w Memfis straciÂł na znaczeniu, Ptaha zaczĂŞto identyfikowaĂŚ z innymi bĂłstwami, m.in. z OZYRYSEM. Jego ma³¿onkÂą byÂła bogini-lwica SACHMET, a synem tej pary byÂł bĂłg lotosu NEFERTUM. Tuz obok ÂświÂątyni Ptaha znajdowaÂło siĂŞ sanktuarium byka APISA, ktĂłry uchodziÂł za jego Âżywe wcielenie.

Re (Ra) – najwyÂższe uosobienie sÂłoĂąca, jeden z najwaÂżniejszych bogĂłw egipskiego panteonu, czczony w Heliopolis. BĂłg ten miaÂł siĂŞ zrodziĂŚ na prapagĂłrku, ktĂłry wynurzyÂł siĂŞ z pierwotnych wĂłd NUN, po czym podj¹³ dalszy plan stworzenia. Niekiedy przedstawiano go jednak jako dziecko wyÂłaniajÂące siĂŞ z kwiatu lotosu. Egipcjanie wierzyli, Âże kaÂżdego ranka bogini nieba rodzi sÂłoĂące, ktĂłre, po kÂąpieli i porannym posiÂłku, wyrusza na swej barce w podró¿ po nieboskÂłonie, w kolejnych godzinach dnia dokonujÂąc inspekcji kaÂżdej z 12 prowincji. ZachĂłd sÂłoĂąca wyobraÂżano sobie jako zejÂście Re do Âświata podziemnego, w ktĂłrym bĂłg przebywaÂł przez noc, by rankiem ponownie siĂŞ narodziĂŚ. W czasie swej nocnej wĂŞdrĂłwki przez Âświat podziemny musiaÂł walczyĂŚ ze swym odwiecznym wrogiem, straszliwym kosmicznym wĂŞÂżem APEPEM. Z Re zrodzili siĂŞ bĂłg powietrza SZU i bogini wilgoci TEFNUT. W jednym z mitĂłw para ta zniknĂŞÂła, udajÂąc siĂŞ w odlegÂłe obszary wszechÂświata. Kiedy bĂłg Re w koĂącu ich odnalazÂł, z radoÂści nie mĂłgÂł powstrzymaĂŚ siĂŞ od pÂłaczu. Z jego Âłez powstali pierwsi ludzie. Inny mit opowiada, jak Re staÂł siĂŞ zgrzybiaÂłym, ÂśliniÂącym siĂŞ starcem i IZYDA postanowiÂła odkryĂŚ jego tajemne imiĂŞ. Z ziemi zmoczonej ÂślinÂą wielkiego boga uformowaÂła wĂŞÂża i umieÂściÂła go przy ÂścieÂżce, ktĂłrÂą Re zwykÂł chadzaĂŚ. W rezultacie w¹¿ ukÂąsiÂł boga, ktĂłry w agonii, zatruty wĂŞÂżowym jadem, krzyczaÂł z bĂłlu. Izyda zgodziÂła siĂŞ go wyleczyĂŚ pod warunkiem, Âże wyjawi jej swe imiĂŞ. Cierpienia Re byÂły tak wielkie, Âże w koĂącu przystaÂł na ten warunek. Izyda obiecaÂła z kolei, Âże nie przekaÂże swej wiedzy nikomu innemu poza HORUSEM, a nastĂŞpnie, przez wypowiedzenie prawdziwego imienia boga, uzdrowiÂła go. Faraonowie nazywali siebie „synami Re” nie tylko ze wzglĂŞdu na naboÂżnÂą czeœÌ, jakÂą otaczano boga-sÂłoĂące, lecz takÂże w zwiÂązku z tradycjÂą, wedle ktĂłrej bĂłg ten stworzyÂł porzÂądek z pierwotnego chaosu. Boga Re przedstawiano zazwyczaj pod postaciÂą sokoÂła z dyskiem sÂłonecznym na gÂłowie.

Renenutet – bogini Âżniw i pÂłodĂłw, przedstawiana pod postaciÂą wĂŞÂża.

Satis – bogini wyobraÂżana z rogami antylopy na gÂłowie, cĂłrka ANUKIS i CHMUMA.

Sechmet (Sachmet) – bogini chorĂłb i wojny, cĂłrka RE, jej imiĂŞ znaczy „PotĂŞÂżna”, w Memfis czczona jako Âżona PTAHA, przedstawiana jako kobieta z gÂłowÂą lwicy. Jej kapÂłani tworzyli jedno z najstarszych zrzeszeĂą lekarzy i weterynarzy.

Selkit – bogini czczona pod postaciÂą skorpiona o gÂłowie kobiety lub kobiety ze skorpionem na gÂłowie. NiektĂłre przekazy czyniÂą jÂą ÂżonÂą HORUSA i matkÂą HARACHTESA. ByÂła (wraz z IZYDÂĄ, NEFTYDÂĄ i NEIT) opiekunkÂą wnĂŞtrznoÂści. PosiadaÂła moc uzdrawiania, ktĂłrÂą objawiaÂła za poÂśrednictwem czarownikĂłw.

Serapis – bĂłstwo synkretyczne okresu ptolemejskiego, mieszanka OZYRYSA i ZEUSA.

Seszat – bogini pisma i rachunkĂłw, zajmujÂąca siĂŞ rĂłwnieÂż spisywaniem rocznikĂłw krĂłlewskich. AsystowaÂła przy wytaczaniu planĂłw budowli sakralnych, dlatego teÂż czczono jÂą jako opiekunkĂŞ budownictwa i ludzi w nim zatrudnionych. UwaÂżano jÂą za cĂłrkĂŞ lub siostrĂŞ THOTA i czczono jÂą w Hermopolis (tam gdzie Thota). W Heliopolis identyfikowano jÂą z NEFTYDÂĄ, a obie te boginie pochodziÂły z miasta Sais w Delcie. Sesza wystĂŞpowaÂła w postaci kobiety ze skomplikowanym symbolem na gÂłowie: skÂładaÂł siĂŞ on z siedmioramiennej gwiazdy zawieszonej na pó³okrÂągÂłym Âłuku zwieĂączonym dwoma piĂłrami.

Set (Seth) – egipski bĂłg burz, pustyĂą i chaosu, syn boga ziemi GEBA i bogini nieba NUT, staÂł siĂŞ z czasem synonimem zÂła, choĂŚ jednoczeÂśnie cieszyÂł siĂŞ wielkim powaÂżaniem. Dziki i nieokrzesany, miaÂł bia³¹ skĂłrĂŞ i rude wÂłosy. Set tak bardzo zazdroÂściÂł powodzenia swemu bratu OZYRYSOWI, Âże w koĂącu zamordowaÂł go i sam przej¹³ wÂładzĂŞ w Egipcie. Jednak w tajemnicy przed Setem Ozyrys i IZYDA spÂłodzili syna HORUSA. Izyda wychowywaÂła Horusa w ukryciu, dopĂłki nie staÂł siĂŞ na tyle dorosÂły, by pomÂściĂŚ ÂśmierĂŚ swego ojca. Ozyrys takÂże powracaÂł czasami ze Âświata podziemnego, by pouczyĂŚ syna w sprawach sztuki wojennej. W odpowiednim momencie Horus wydaÂł bitwĂŞ Setowi i pokonaÂł go. Przed trybunaÂłem bogĂłw Set oÂświadczyÂł, Âże jemu naleÂży siĂŞ tron Egiptu, poniewaÂż spoÂśrĂłd wszystkich bogĂłw tylko on jest dostatecznie silny i dzielny, by ochraniaĂŚ boga RE. NiektĂłrzy bogowie wziĂŞli poczÂątkowo stronĂŞ Seta, ale Izyda przekonaÂła ich do zmiany stanowiska. Zapytany w tej sprawie Ozyrys, ktĂłry przebywaÂł w Âświecie podziemnym, upomniaÂł o prawa swego syna do tronu i zagroziÂł wysÂłaniem demonĂłw, ktĂłre bĂŞdÂą atakowaĂŚ bogĂłw. W koĂącu Re zgodziÂł siĂŞ z roszczeniami Horusa. W jednym z mitĂłw Set zamieszkaÂł z bogiem Re w niebie. Wedle innej wersji zostaÂł skazany na to, Âże przez ca³¹ wiecznoœÌ bĂŞdzie dÂźwigaÂł Ozyrysa na swych barkach. W kolejnej opowieÂści pojawia siĂŞ bogini NEITH, ktĂłra zaproponowaÂła, Âżeby Set poÂślubiÂł dwie boginie obcego pochodzenia, ANAT i ASTARTE, co miaÂło mu zrekompensowaĂŚ utratĂŞ wÂładzy na rzecz Horusa. Mit o Secie i bogini Anat opowiada, jak bĂłg ten napotkaÂł kÂąpiÂącÂą siĂŞ w rzece boginiĂŞ-krowĂŞ HATHOR i zgwaÂłciÂł jÂą. Natychmiast zostaÂł za to ukarany straszliwÂą chorobÂą i jego ma³¿onka Anat zwrĂłciÂła siĂŞ o pomoc do boga Re. Ostatecznie Izyda pomogÂła Anat uleczyĂŚ Seta. BĂłg ten, symbolizujÂący ciemnÂą stronĂŞ Âświata, miaÂł zamieszkiwaĂŚ jaÂłowe obszary pustyni.

Sobek (Sebek) – egipski bĂłg-krokodyl, byÂł przedstawiany w sztuce bÂądÂź jako krokodyl w koronie na gÂłowie, bÂądÂź jako mĂŞÂżczyzna z gÂłowÂą krokodyla. NajwiĂŞcej wyznawcĂłw miaÂł w Krokodilopolis, stolicy oazy Fajum. ÂŻywy krokodyl zwany Petsuchos, ktĂłrego trzymano w stawie przy g³ównym sanktuarium Sobka, uchodziÂł za wcielenie boga. Wyznawcy Sobka starali siĂŞ pozyskaĂŚ jego przychylnoœÌ i opiekĂŞ, pijÂąc wodĂŞ ze ÂświĂŞtego stawu i karmiÂąc krokodyla smakoÂłykami. W okresie XIII dynastii (pierwsza poÂłowa drugiego tysiÂąclecia przed Chrystusem) kilku faraonĂłw nosiÂło imiĂŞ Sobekhotep, „Sobek jest zadowolony”, i niewykluczone, Âże wielu ludzi uwaÂżaÂło Sobka za g³ówne bĂłstwo. Sobek uosabiaÂł wojenne umiejĂŞtnoÂści i si³ê faraona. ZdolnoÂści, ktĂłre w tym wypadku winny cechowaĂŚ wÂładzĂŞ, Âłatwo odnaleŸÌ w zachowaniu ÂżyjÂących w Nilu krokodylu, ktĂłre budziÂły po dziw ze wzglĂŞdu na si³ê swych potĂŞÂżnych szczĂŞk oraz szybkoœÌ i sprawnoœÌ, z jakÂą chwytaÂły swe ofiary. Wedle niektĂłrych mitĂłw zÂły bĂłg SET ukryÂł siĂŞ w ciele Sobka, prĂłbujÂąc unikn¹Ì kary za zamordowanie OZYRYSA. Sobka uwaÂżano niekiedy za syna NEITH, wielkiej matki i bogini wojowniczki, ktĂłra miaÂła teÂż wydaĂŚ na Âświat straszliwego wĂŞÂża APEPA.
Szemsu-Hor – towarzysze HORUSA.

Szu – egipski bĂłg powietrza i Âświetlanej atmosfery, mĂŞÂżczyzna w pierwszej parze prabĂłstw. Jego imiĂŞ tÂłumaczy siĂŞ jako „Pustka”, bÂądÂź teÂż jako „Ten, ktĂłry podtrzymuje”. Szu powstaÂł z najwyÂższego boga RE, ktĂłry jako ATUM-RE wypluÂł go lub wykaszln¹³ ze swoich ust. Ma³¿onkÂą Szu byÂła bogini wilgoci TEFNUT, stworzona w ten sam sposĂłb. Szu i Tefnut opuÂścili Amona-Re, by zbadaĂŚ NUN, mrocznÂą otchÂłaĂą istniejÂącÂą na samym poczÂątku czasu. Gdy powrĂłcili, Atum-Re zacz¹³ pÂłakaĂŚ z radoÂści, a z jego Âłez powstali pierwsi ludzie. Szu i Tefnut spÂłodzili GEBA, ZiemiĂŞ, i NUT, Niebo. PóŸniej Szu rozdzieliÂł swoje dzieci, podnoszÂąc Nut na swych rĂŞkach. W sztuce czĂŞsto przedstawiano go, jak podtrzymuje niebo. Szu zastÂąpiÂł Re na tronie bogĂłw, ale stronnicy straszliwego wĂŞÂża APEPA nieustannie atakowali go. ZmĂŞczony ciÂąg³¹ walkÂą Szu abdykowaÂł, pozostawiajÂąc krĂłlestwo swemu synowi Gebowi, i po strasznej, trwajÂącej ponad tydzieĂą burzy przeniĂłsÂł siĂŞ do nieba. Jako syn boga-sÂłoĂące Re Szu przedstawiany jest niekiedy jako mĂŞÂżczyzna z gÂłowÂą lwa.

Sokaris – bĂłg zmarÂłych nekropoli memfickiej, majÂący postaĂŚ sokoÂła, straÂżnik wejÂścia do podziemi. W pew-nych aspektach byÂł identyfikowany z PTAHEM, tworzÂąc jednÂą z form tego boga, a przez do³¹czenie OZYRYSA powstaÂło synkretyczne bĂłstwo zmarÂłych PTAH-SOKARIS-OZYRYS. Pracownicy nekropoli memfickiej uwaÂżali go za swego opiekuna.

Taczenen – bĂłstwo wĂłd praoceanu, jedno z wcieleĂą PTAHA.

Tefnut – bogini wilgoci i ciemnych otchÂłani podziemnych, Âżona SZU, cĂłrka NEIT, matka GEBA i NUT. MĂłwiono o niej, Âże powstaÂła ze Âśliny Atuma. W micie helioplitaĂąskim przedstawiona w postaci Oka SÂłone-cznego a takÂże KsiĂŞÂżycowego. Jej kult byÂł szeroko spopularyzowany, gdyÂż ³¹czono jÂą z ró¿nymi lokalnymi boginiami o postaciach lwic.

Toeris – bogini, ktĂłrej imiĂŞ oznaczaÂło „Wielka”, bĂłstwo opiekuĂącze o ciele hipopotama, gÂłowie krokodyla i Âłapach lwa. Kult jej siĂŞga Okresu Pradynastycznego, póŸniej utraciÂła swÂą moc i zostaÂła zdegradowana do pozycji demona opiekuĂączego, czuwajÂącego przede wszystkim nad kobietami i dzieĂŚmi.

Tot (Thot) – egipski bĂłg ksiĂŞÂżyca, wÂładca czasu, opiekun pisarzy i wszelkiej wiedzy, wynalazca pisma (hieroglify), „Pan ÂŚwiĂŞtych S³ów”. Czasami uwaÂżano go za najstarszego syna boga-sÂłoĂące RE, chociaÂż wedle innej tradycji miaÂł wyskoczyĂŚ z gÂłowy zÂłego boga SETA. Thot peÂłniÂł funkcjĂŞ wezyra przy OZYRYSIE, bogu wegetacji i Âśmierci, jak rĂłwnieÂż ÂświĂŞtego skryby tego boga. Zaznajomiony z wiedzÂą tajemnÂą, pomagaÂł przy pochĂłwku Ozyrysa, a jako bĂłg-lekarz wyleczyÂł oko HORUSOWI. W koĂącu Thot wstÂąpiÂł na tron Egiptu jako nastĂŞpca Horusa i szczĂŞÂśliwie rzÂądziÂł krajem przez ponad 3000 lat. PóŸniej zaj¹³ miejsce na nieboskÂłonie jako ksiĂŞÂżyc. W jednym z mitĂłw Re rozkazaÂł mu rozÂświetliĂŚ nocne niebo. PoÂłknĂŞÂły go wĂłwczas demony, ktĂłre jednak musiaÂły go póŸniej wypluĂŚ kawaÂłek po kawaÂłku. W sztuce Thota przedstawiano pod postaciÂą ibisa lub pawiana. BĂłg ten miaÂł byĂŚ autorem ksiÂąg magicznych, znanych jako KsiĂŞga Thota, ktĂłre zostaÂły ukryte w jednym z grobĂłw w Memfis. ZaklĂŞcia zawarte w tej ksiĂŞdze dawaÂły ponoĂŚ wÂładzĂŞ nad bogami. Thot zapisywaÂł takÂże wyrok sÂądu nad zmarÂłym w zaÂświatach.

WadÂżet (UadÂżyt) – bogini-kobra czczona w Dolnym Egipcie. Zazwyczaj przedstawiano jÂą jako kobrĂŞ w posta-wie gotowoÂści do ataku, ale czasami pojawia siĂŞ takÂże pod postaciÂą lwicy. W micie, ktĂłry opowiada o tym, jak IZYDA wychowywaÂła w tajemnicy swego syna HORUSA, WadÂżet wystĂŞpuje jako niaĂąka mÂłodego boga. WadÂżet i NECHBET byÂły opiekunkami straÂżniczkami faraona.

KSIÊGA UMAR£YCH (fragment)

\"(...) Nie grzeszyÂłem przeciw ludziom, nie szkodziÂłem poddanym, nie czyniÂłem nieprawoÂści w miejscu, prawdy, nie znaÂłem zÂła, nie popeÂłniÂłem grzechĂłw.
Nigdy nie staraÂłem siĂŞ byĂŚ pierwszy ani teÂż, by dzieÂła rÂąk poddanych moich dawano mi wobec innych ludzi, nie staraÂłem siĂŞ, aby wynoszono mnie na urzĂŞdy, nie uciskaÂłem sÂług zgÂłodniaÂłych, nie staÂłem siĂŞ przyczynÂą nĂŞdzy biedakĂłw, nie robiÂłem tego, co jest wstrĂŞtne bogom.
Nie oczerniaÂłem sÂługi wobec przeÂłoÂżonych, nie staÂłem siĂŞ przyczynÂą gÂłodu, nie staÂłem siĂŞ przyczynÂą pÂłaczu, nie zabijaÂłem sam ani nie kazaÂłem zabijaĂŚ, nie zadawaÂłem cierpienia nikomu.
Nie pomniejszaÂłem ofiar w ÂŚwiÂątyniach, nie umniejszaÂłem chlebĂłw boÂżych, nie zabieraÂłem plackĂłw duszom zmarÂłych.
Nie oddawaÂłem siĂŞ rozpuÂście ani samogwaÂłtowi.
Nie pomniejsza³em miary, nie fa³szowa³em odwa¿ników, nie sta³em siê przyczyna czyjejœ nêdzy za pomoc¹ jêzyczka u wagi, nie odj¹³em mleka od ust niemowlêcia, nie przepêdza³em bydl¹t z pastwisk ich, nie chwyta³em ptaków zabronionych, nie ³owi³em ryb na przynêtê zrobion¹ z cia³ ich.
Nie zatrzymaÂłem wody, gdy pÂłynĂŞÂła, nie przerywaÂłem tam na wodzie wzburzonej, nie gasiÂłem ognia w czasie jego, nie odstÂąpiÂłem od dni skÂładania ofiar z miĂŞsiwa wybranego, nie zwiÂązaÂłem bydÂła przeznaczonego na pokarm boÂży, nie zatrzymywaÂłem boga podczas procesji jego.
Jestem czysty, jestem czysty, jestem czysty, jestem czysty (...)/"

[Dariusz]

i zaciekawiÂła mni legenda Zep Tepi czy ktos o niej slyszaÂł?

Tak wiĂŞc:

Potwierdzam, m. in. takie informacje podaje Legenda dziejĂłw Zep Tepi - oto fragment:

W Pró¿ni z punktu zwanego Punktem Zerowym Bogowie Stworzenia, "Zep Tepi" wyruszyli aby stworzyÌ now¹ rzeczywistoœÌ. Zep Tepi jest miejscem budz¹cej siê pamiêci i pocz¹tkiem i koùcem wszystkiego. Zep [znaczy Czas], Tepi [znaczy Pierwszy], razem znacz¹ Pierwszy Czas albo Z³oty Wiek.
Egipcjanie nazywali Staro¿ytnych Bogów Z³otego Wieku Zep Tepi, stanowili Oni Panteon egipskich Bogów: Ptah, Ra, Su, Seb, Set, Ozyrys [po³¹czony z Orionem by³ bogiem odrodzenia i zmartwychwstania], Horus, Ma i Thoth. Konstelacja Oriona by³a uznawana przez staro¿ytnych Egipcjan za najbardziej znacz¹c¹ konstelacjê, w czasie Zep Tepi by³a w swej najni¿szej pozycji na po³udniowym niebie.
Od czasu Zep Tepi w wyniku precesji zrĂłwnaĂą dnia z nocÂą stopniowo przewodzi Orion [Ozyrys] i jest coraz wyÂżej na niebie. Sfinks zostaÂł zbudowany w czasie Zep Tepi, w czasie, gdy SÂłoĂące umieszcza siĂŞ w konstelacji Oriona i Lwa [Leo].
Symbolem boga Aker jest horyzont, punkt przesilenia i zrĂłwnania dnia z nocÂą. Punkt Zerowy - [Zep Tepi], ktĂłry przedstawiano jako dwa lwy siedzÂące na zadach, odwrĂłcone nawzajem i patrzÂące w dal, nazywano ich “Wczoraj” i “Jutro”. Oblicze jednego lwa zwrĂłcone jest ku wschodowi, gdzie sÂłoĂące wschodzi i rozpoczyna siĂŞ nowy dzieĂą, zaÂś drugi patrzy na zachĂłd gdzie sÂłoĂące zachodzi, schodzÂąc do ZaÂświatĂłw.
Obszar pomiêdzy zadami lwów czêsto pokazywano z ko³em s³oùca jako, ¿e unosi siê pomiêdzy dwoma wzgórzami. Oznacza to te¿ podró¿ s³oùca przez niebiosa podczas dnia, oznacza równie¿, ¿e zapewni bezpieczeùstwo Akera podczas jego niebezpiecznej podró¿y ka¿dej nocy w Zaœwiatach. Aker ochrania równie¿ bramê do Zaœwiatów i otwiera j¹ aby przepuœciÌ zmar³ego Króla. Aker by³ czczony w œwi¹tyniach jako Netjer, przypuszczalnie by³ po³¹czony z pradawnym pojêciem si³ Ziemi.
Zgodnie z mitami Staro¿ytnego Egiptu, legendarne Bramy Zaœwiatów by³y chronione przez dwa gigantyczne lwy albo sfinksy nazywane Aker. W grobach Nowego Paùstwa przedstawiano Sfinksa Aker jako wychodz¹cego z bramy i siedz¹cego na zadzie w pustym miejscu. Poni¿ej widaÌ ciekawy podziemny strumieù albo kana³. Za stelami lwów umieszczony jest ogromny kopiec lub piramida i pod nim znajdowa³a siê wielka, owalna komora, która zdaje siê byÌ zapieczêtowana. Opowiadano o tej tajemniczej komorze, ¿e tam by³a ukryta jakaœ wielka tajemnica, niew¹tpliwie tych co rz¹dzili ziemi¹ Egiptu podczas odleg³ej epoki Zep Tepi. Ta dziwna izba by³a nazywana Sokar w Rostau. Podobieùstwo z Sfinksem i kompleksem w Giza jest uderzaj¹ce, w staro¿ytnoœci Giza nazywano Rostau. Jastrz¹b lub sokó³ Sokar, by³ naczelnym bóstwem Giza i by³ identyfikowany z Horusem.
Gdy Ziemia zatrzĂŞsÂła siĂŞ i wszystko zostaÂło zatracone w oceanie tworzenia, nastÂąpiÂł czas Zep Tepi, wtedy Tehuti przypuszczalnie opuÂściÂł ojczyznĂŞ i wraz z innymi uchodÂźcami czekaÂł dopĂłki wody morza nie wycofaÂły siĂŞ z Ziemi, mieli osiedliĂŚ siĂŞ aby zapoczÂątkowaĂŚ nastĂŞpny program ludzkoÂści.
W wyobraÂżeniach graficznych przedstawiano, Âże Tehuti [Thoth - Czas] zaczynaÂł nastĂŞpny program ludzkoÂści, wschodziÂło sÂłoĂące, wieki Lew ryczaÂł i zaczynaÂło siĂŞ nowe tworzenie, symbolizowane przez Lwa [Sfinksa] - [mĂŞÂżczyzna, kobieta], ktĂłry siedzi obok Wielkiej Piramidy, przypuszczalnie byli z nim ci co przeÂżyli Wielki Potop.
Gdy Bogowie i Boginie powracali na planetĂŞ to przeprowadzany byÂł juÂż inny program, lub nowa wersja rzeczywistoÂści. Nazywano tÂą grupĂŞ bogĂłw kreatorami istnieĂą lub Zep Tepi [Pierwszy Czas]. Tehuti miaÂł przybywaĂŚ na ZiemiĂŞ przez portal, w jego piramidzie, ktĂłrÂą Egipcjanie nazywali Khem i zaczynaÂł budowĂŞ nowej rzeczywistoÂści. PowyÂżej byÂła piramida, w ktĂłrej zamieszkiwali Tehuti i Zep Tepi, poniÂżej byÂła jej kopia, inna Wielka Piramida z projektem zakodowanym i umieszczonym w jej wnĂŞtrzu.
Zep Tepi przypuszczalnie pozostawali na Ziemi wystarczajÂąco dÂługo, Âżeby stworzyĂŚ nowÂą rasĂŞ ludzi. Zep Tepi pozostawili po sobie wiele pamiÂątek o siÂłach stworzenia ludzi. Zgodnie z zapisami na kamieniach Wielkiej Piramidy, ktĂłre opisujÂą tak zwany Cykl Feniksa [Phoenix], wĂŞdrĂłwkĂŞ systemu sÂłonecznego na galaktycznej orbicie. PoczÂątek obecnego cyklu Feniksa, wg astronomĂłw nastÂąpiÂł 3 lipca 14 000 pne o godz. 23:57 GMT, co byĂŚ moÂże stanowi datĂŞ powstania Wielkich Piramid. Okres cyklu Feniksa wynosi 16.011 lat, zatem zakoĂączenie aktualnego Cyklu Feniksa wg naszego obecnego kalendarza nastÂąpi w roku 2 012.
Na planecie by³o 12 obszarów [punktów siatki], przez które bogowie Zep Tepi wyruszali, aby stworzyÌ 12 narodów - Tehuti powo³a³ do istnienia wszystkie narody w tym samym czasie. Prawdê o stworzeniu Tehuti zapisa³ w Sali Zapisów, [Amenti] na Kryszta³owej Tabliczce, któr¹ zakopano w ziemi, nieopodal Wielkiej Piramidy, której towarzyszy Sfinks. Zep Tepi pozostawili kryszta³owy rdzeù, który pokazuje rzeczywistoœÌ stworzenia ludzkoœci i ukryli te informacje w Sali Amenti i w Z³otym Nakryciu Wielkiej Piramidy.
We wszystkich legendach, Zep Tepi przekaza³ wiadomoœÌ, ¿e powróc¹ przy koùcu tego Cyklu Czasu i przynios¹ ze sob¹ tajne klucze do bram Ziemi Œwiêtej albo Z³otego Wieku - znacz¹cej spiraln¹ œwiadomoœÌ. W roli Zep Tepi, Henoch zakodowa³ wiadomoœci i ukry³ w staro¿ytnym jêzyku symboli, znanym w staro¿ytnoœci jako Hiburu [dŸwiêki lubi¹ Nibiru], co jest pierwotnym Ÿród³em jêzyka, który wprowadzili Zep Tepi na pocz¹tku cyklu.
Przypuszczalnie wiele tysiĂŞcy lat temu na Ziemi wykonano wielki genetyczny eksperyment, w poszukiwaniu nieÂśmiertelnoÂści, prĂłbowano stworzyĂŚ wyÂższÂą rasĂŞ ludzkoÂści.
Greckie sÂłowo Feniks pochodziÂło od egipskiego sÂłowa Taty - Hanok, znaczy "Dom Henocha". Wiedza Henocha sugeruje, Âże regularne kataklizmy dziaÂłajÂą jak ewolucyjny bodziec, w nastĂŞpnej fazie ewolucyjnej oÂżywiajÂą nowe formy Âżycia,, ktĂłre przybyÂły po ucieczce z matecznika planet.
Zgodnie z wieloma legendami, Zep Tepi bêd¹ regularnie powracaÌ na Ziemiê, na pocz¹tku i przy koùcu oraz w po³owie ka¿dego czasu cyklu co 13 000 lat, bowiem rok zodiakalny orbity wokó³ œrodka galaktyk wynosi ca 26 tys. lat. Uwarunkowania naszej galaktycznej orbity powoduj¹, ¿e te 13 tys. letnie okresy poprzedzaj¹ wielkie kataklizmy.
Egipcjanie zarejestrowali historie Gwiezdnych Podró¿ników, takich jak Henoch, którzy podró¿owali poza Wielkim Okiem Oriona i powróci³, aby chodziÌ jak bogowie wœród ludzi. Staro¿ytne teksty sugeruj¹, ¿e jesteœmy przeznaczeni aby staÌ siê bogami, a wielka Wiedza Thotha [Henocha] dana ludziom mog³a siê rozwijaÌ poza obecn¹ ziemsk¹ postaci¹.
Podczas Pierwszego Czasu, Zep Tepi, gdy bogowie panowali na Ziemi, nazywano ten czas Z³otym Wiekiem, podczas którego wody otch³ani wycofa³y siê i pierwotna ciemnoœÌ zosta³a wypêdzona, a ludzkoœci ofiarowano dar cywilizacji. Opowiadano równie¿ o Urshu, poœrednikach pomiêdzy bogami i ludŸmi, kategoria o mniejszej boskoœci, ten tytu³ oznacza³ Nadzorców, ich dzia³ania zarejestrowa³y staro¿ytne teksty hieroglificzne i œwiête pomniki. Szczególnie ¿ywe wspomnienia zachowano o potê¿nych bogach, nazywali siê Neteru i ¿yli na ziemi razem z rodzajem ludzkim i wykonywali najwy¿sz¹ w³adzê w Heliopolis i w innych sanktuariach nad Nilem w Górnym i Dolnym Egipcie.
Niektórzy z tych Neteru byli rodzaju mêskiego, inne zaœ by³y rodzaju ¿eùskiego, lecz wszyscy posiadali si³y nadprzyrodzone, w³¹cznie ze zdolnoœci¹ ukazywania siê dowolnie w postaci mê¿czyzny lub kobiety, albo jako zwierzê, ptak, gad, drzewo lub roœlina i zawsze przedstawiano ich jako silniejszych i bardziej rozumnych od ludzi, jednak wierzono, ¿e w pewnych okolicznoœciach mog¹ zachorowaÌ, umrzeÌ albo nawet zostaÌ zabici.
StaroÂżytni Egipcjanie pozostawili zapisy opisujÂące Zep Tepi jako faktycznie historycznych ludzi, ktĂłrzy nadeszli z poÂłudnia i zaczĂŞli cywilizowaĂŚ i panowaĂŚ nad tubylczym ludem. Ta grupa ludzi znana jako Zep Tepi, byli to uciekinierzy, ktĂłrych spotkaÂło wielkie nieszczĂŞÂście w ich poprzedniej ojczyÂźnie i szukali bezpieczeĂąstwa i nowego Âżycia w dolinie Nilu. Zgodnie z podaniami Egipcjan Zep Tepi zbudowali Wielkiego Sfinksa i kompleks Piramid w Giza.
ÂŚwiĂŞta wiedza zostaÂła zarejestrowana na Tabliczkach Thotha, ktĂłry jako BĂłg Tehuti byÂł ponoĂŚ przez nieznany okres czasu wÂładcÂą Atlantydy. Szmaragdowe Tabliczki napisaÂł KrĂłl-KapÂłan, Thoth z Atlantydy, ktĂłry zaÂłoÂżyÂł koloniĂŞ w staroÂżytnym Egipcie [Khem} po zatopieniu ojczystej Atlantydy.
PonoÌ Thoth, przedstawi³ na tych tabliczkach ca³¹ starodawn¹ wiedzê zatopionej Atlantydy. Wed³ug tych tabliczek Thoth przez 16 tys. lat rz¹dzi³ staro¿ytnym Egiptem, ca 52 tys. á 36 tys. lat pne. W tym czasie, staro¿ytna barbarzyùska rasa Egipcjan, wœród której siê osiedli³ On i jego towarzysze, zosta³a podniesiona na wysoki stopieù rozwoju cywilizacji. Thoth by³ nieœmiertelny, pokona³ œmierÌ i móg³ przybywaÌ, kiedy tylko chcia³. Jego rozleg³a m¹droœÌ dawa³a mu w³adzê nad ró¿nymi koloniami Atlantydy, w³¹cznie z tymi w Po³udniowej i w Œrodkowej Ameryce, a gdy nadszed³ jego czas opuœci³ Egipt, choÌ przedtem z³o¿y³ œlubowanie, ¿e powróci na Ziemiê.
WzniĂłsÂł WielkÂą PiramidĂŞ ponad wejÂściem do Wielkich Sal Amenti, ktĂłre staÂły siĂŞ zaÂświatami, Salami BogĂłw, gdzie duchy zmarÂłych przechodziÂły na osÂądzenie. UmieÂściÂł tam swoje zapisy i mianowaÂł straÂżnikĂłw swych tajemnic wÂśrĂłd najdostojniejszych Egipcjan. WedÂług tej relacji Thoth byÂł budowniczym Wielkiej Piramidy w Giza, przypisywanej mylnie Cheopsowi.
ZewnĂŞtrzne Âściany ÂświÂątyni Edfu okreÂślajÂą datĂŞ poczÂątku Zep Tepi, lub Pierwszego Czasu BogĂłw, czyli krĂłlĂłw Neteru [BogĂłw]. Wielka Piramida przedstawia poczÂątek cyklu Feniksa, [wg astronomĂłw wystÂąpiÂł 3 lipca 14 000 pne g. 23:57 GMT]. Tehuti wystĂŞpuje jako Pan, twĂłrca religii, potrafiÂący uginaĂŚ ÂświatÂło, tworzÂący zÂłudzenia naszej rzeczywistoÂści [magia i zÂłudzenie]. Znany jest on w Egipcie jako Thoth, "Pan Magii i Czasu".
Pierwotnie Egipcjanie identyfikowali Feniksa z bocianem lub czapl¹, który jako ptak nazywa³ siê "Benu", znamy jest z opisów w Ksiêdze Zmar³ych i innych egipskich tekstach i by³ czczony w Heliopolis, by³ jednym z najœwiêtszych symboli po³¹czonym ze wschodz¹cym s³oùcem i Egipskim bogiem Ra [S³oùca]. Przedstawia³ "odradzaj¹c¹ siê duszê Ra" lub "serce odradzaj¹cego siê S³oùca", wszystkie mistyczne symbole Cyklu Feniksa szczególnie s¹ zwi¹zane ze zmartwychwstaniem.

http://forum.historia.org.pl/topic/10195-legenda-zep-tepi/

[PHIRIOORI]

Przemawia do mnie ten artykó³. Chyba fajne forum ogólnie

[Rafaela]

Ja tez sie bardzo ucieszylam, kiedy to znalazlam. Slyszymy duzo tu na forum o Egipcie, ale tak naprawde
niewiele o nim wiem, choc to tylko legendy.

. Egipcjanie wierzyli, Âże porzÂądek na Âświecie zaleÂży od dobrego humoru bogĂłw. NaleÂżaÂło wiĂŞc ÂżyĂŚ z nimi w przyjaÂźni. ByÂło to zadanie faraona, ktĂłry w ÂświÂątyni nawiÂązywaÂł kontakt z bogami. KaÂżdego dnia ofiarowywaÂł bĂłstwu posiÂłek, myÂł i przebieraÂł jego posÂąg stojÂący w sanktuarium. W zamian za tĂŞ sÂłuÂżbĂŞ bĂłg obdarzaÂł swego "syna" Âżyciem i dobrym losem.
2. Egipcjanie nie przywiÂązywali wiĂŞkszej wagi do okreÂślania kompetencji i wÂładzy poszczegĂłlnych bĂłstw lub teÂż do ÂścisÂłego ustalania zwiÂązkĂłw miĂŞdzy nimi. Bogowie byli istotami wyÂższymi. Pojawili siĂŞ na Ziemi przed czÂłowiekiem i posiadali

Wierzenia i mity staroÂżytnych egipcjan
moc, której cz³owiek posi¹œÌ nie potrafi³. Niektórzy bogowie mieli jednak do spe³nienia konkretne zadania.
3. NajwaÂżniejszym bogiem byÂł opiekun tarczy sÂłonecznej Re. W Ozyrysie widziano bĂłstwo pÂłodnej natury i wÂładcĂŞ Âświata zmarÂłych. Horus byÂł bĂłstwem niebios i opiekunem wÂładzy faraona. Thot byÂł opiekunem nauki, wynalazcÂą pisma i rachmistrzem, a Montu bogiem wojny; Chnum miaÂł ulepiĂŚ z gliny ludzi. Izyda byÂła ÂżonÂą Ozyrysa, matkÂą Horusa, uosobieniem tronu krĂłla, a Hathor matkÂą SÂłoĂąca, paniÂą nieba i Âżycia, patronkÂą radoÂści i miÂłoÂści.
4. Liczne bĂłstwa czczono lokalnie i nie uzyskaÂły one rangi ogĂłlnoegipskiej. Warto odnotowaĂŚ prĂłbĂŞ ustanowienia w XIV w. p.n.e. w caÂłym paĂąstwie kultu jednego boga - Atona. Reforma ta nie przyjĂŞÂła siĂŞ, ale byÂła ciekawym przykÂładem na wyobraÂżenie przez Egipcjan bogĂłw. MoÂżna by siĂŞ pokusiĂŚ o postawienie pytania czy Egipcjanie wierzyli w wielu bogĂłw (politeizm), czy w jednego pod wieloma postaciami...
5. Bóstwa przedstawiano najczêœciej w postaci zwierz¹t lub ludzi z g³owami zwierz¹t. Re malowano jako cz³owieka z g³ow¹ soko³a, ponad któr¹ widnia³a tarcza s³oneczna; Horusa z g³ow¹ soko³a; Thota - ibisa, Chnuma - barana; Sobka jako krokodyla lub z g³ow¹ krokodyla. Ozyrys i Izyda przedstawiani byli w postaci ludzi, przy czym ubrany w bia³e szaty Ozyrys nosi³ na g³owie koronê Górnego Egiptu. Bogom poœwiêcano zwierzêta, które by³y przedmiotem osobnego kultu. Uwa¿ano, ¿e objawiaj¹ siê w nich cechy boskie: si³a, zrêcznoœÌ, agresywnoœÌ, piêkno, p³odnoœÌ. Zgodnie z tymi wyobra¿eniami np. œwiêty byk Apis nie by³ bogiem, ale w jego sile i p³odnoœci objawia³a siê si³a i p³odnoœÌ boga - stwórcy œwiata, Ptaha.
6. Bogom oddawano czeœÌ poprzez modlitwy, sk³adanie ofiar, urz¹dzanie procesji i œwi¹t. Egipcjanie uwa¿ali, ¿e pos¹gi wiod³y ¿ycie podobne do ¿ycia ludzi: ukazuj¹c postaci bóstwa by³y czymœ wiêcej ni¿ ich wyobra¿eniem, stawa³y siê istot¹, któr¹ przedstawia³y. "¯ywy" pos¹g mia³ prawo do tych samych zabiegów co cz³owiek. Umieszczano na nim imiê i cechy przedstawionej postaci. Wizerunek mia³ byÌ wierny i piêkny. Pos¹g anonimowy, pozbawiony hieroglificznego napisu, traci³ sw¹ moc - stawa³ siê tylko materi¹.
7. WaÂżnymi dzieÂłami egipskiej architektury byÂły ÂświÂątynie. Budowano je wedÂług staÂłych zasad. Aleja z ustawionych po obu stronach sfinksĂłw prowadziÂła do wejÂścia. ZnajdowaÂło siĂŞ ono miĂŞdzy dwoma pylonami, tzn. wielkimi ostrosÂłupami o ÂściĂŞtych wierzchoÂłkach. Dalej byÂł otoczony kolumnami dziedziniec, a za nim wielka sala z wieloma rzĂŞdami kolumn zakoĂączonych u gĂłry gÂłowicami o ksztaÂłtach stulonego pÂąka lotosu albo korony palmy. NastĂŞpnie tzw. Sala ÂŚwiĂŞtej Barki i wreszcie Miejsce ÂŚwiĂŞte, sanktuarium, do ktĂłrego wstĂŞp miaÂł tylko faraon i najwyÂżsi kapÂłani. Tutaj znajdowaÂł siĂŞ posÂąg bĂłstwa.
9. Rozwija³a siê rzeŸba i reliefy, którymi zdobiono œwi¹tynie. Postacie bóstw i faraonów przedstawiano w pozycji siedz¹cej, stoj¹cej lub krocz¹cej, w postawie sztywnej i wynios³ej. Odtwarzaj¹c cia³a i twarze nie wolno by³o ukazywaÌ ich starzenia siê, wad (tzw. bezczasowa m³odoœÌ) ani przedstawiaÌ uczuÌ.
UrzĂŞdnikĂłw przedstawiano w podobnej pozycji, ale bez ograniczeĂą "bezczasowej mÂłodoÂści", a lud, nie stosujÂąc niemal Âżadnych reguÂł, zazwyczaj w czasie pracy.
Reliefy zdobi³y kolumny oraz œciany œwi¹tyù. Podobnie jak malowid³a œcienne komponowano je parami, umieszczaj¹c jeden nad drugim. PostaÌ ludzk¹ przedstawiano tak, aby ogl¹daj¹cy móg³ zobaczyÌ jak najwiêcej: g³owê profilem, oko widziane z przodu, doln¹ czêœÌ tu³owia bokiem, tors z przodu, stopy bokiem.

[songo1970]

Ukryty bliÂźniak Ziemi i narodziny cywilizacji, Poza granicami prawdopodobieĂąstwa
ciekawy art.- niejako w uzupeÂłnieniu.
http://www.paranormalne.eu/forum/index.php?showtopic=4730