¯ydzi - naród wymy¶lony
Odno¶nik do oryginalnej publikacji:
http://www.zycie.ca/2009/11/zydzi-narod-wymyslony/25
g³osuj
Wywiad z Shlomo Sand
Wy¶wietlenia: 4.210 Zamieszczono 27/01/2011
Wy¶lij
Rekomenduj
Grupy
Wklejka
Zapamietaj
Drukuj / PDF
Odrzuæ
(1)
Od wielu lat ¿adna ksi±¿ka tak silnie nie wstrz±snê³a ¶wiatem ¿ydowskim jak „Wymy¶lenie ¿ydowskiego narodu” Szlomo Sanda, profesora historii z presti¿owego Uniwersytetu Telawiwskiego. Izraelski naukowiec o polskich korzeniach przez jednych zosta³ okre¶lony jako wariat i antysemita, który kala w³asne gniazdo. Inni uwa¿aj± go za wizjonera, który nie ba³ siê wyst±piæ przeciwko najwiêkszemu ¿ydowskiemu tabu i z³amaæ zmowê milczenia.
Jak wskazuje tytu³ ksi±¿ki, profesor Sand uwa¿a, ¿e… naród ¿ydowski zosta³ wymy¶lony. W Izraelu jego naukowa rozprawa spotka³a siê z wielkim zainteresowaniem czytelników i – rzecz niemal bez precedensu dla prac naukowych – trafi³a na listê bestsellerów, na której znajdowa³a siê nieprzerwanie przez 19 tygodni. Podobny sukces odnios³a we Francji, gdzie zdoby³a presti¿ow± nagrodê Prix Aujourd’hui.
W pa¼dzierniku ksi±¿ka wysz³a po angielsku i trafi³a do Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych pt. “When and How the Jewish People Was Invented?”, wywo³uj±c kolejn± falê polemik i prasowych sporów. Krytyczn± recenzjê ksi±¿ki opublikowa³ niedawno „Financial Times”. Gazeta uzna³a j± za prowokacjê. Federacja Syjonistyczna Wielkiej Brytanii i Irlandii za¶ ostrzeg³a, ¿e lansowanie podobnych tez „mo¿e siê przyczyniæ do wzrostu incydentów na tle antysemickim”. Autor ksi±¿ki – wed³ug organizacji – szuka za¶ taniej sensacji.
Kto wymy¶li³ naród ¿ydowski?
¯ydowscy historycy ¿yj±cy w Niemczech w drugiej po³owie XIX wieku. To by³ okres kszta³towania siê nowoczesnych nacjonalizmów w Europie. Mieszkañcy Starego Kontynentu zaczêli wtedy my¶leæ kategoriami wspólnot etnicznych. Rodzi³y siê narody: niemiecki, polski, francuski. ¯ydowscy historycy w Niemczech byli lud¼mi swoich czasów i dzia³ali pod wp³ywem dominuj±cych w nich pr±dów. Wzorowali siê na nacjonalistach pañstw europejskich, g³ównie Niemcach, i w taki sposób powsta³ syjonizm, a wraz z nim naród ¿ydowski.
Jak to „powsta³”?
Powsta³, bo wcze¶niej nie istnia³.
Przecie¿ ¯ydzi mieszkali w Europie od dwóch tysiêcy lat. Odk±d zostali wygnani przez Rzymian z Palestyny.
Nic takiego siê nie sta³o. To mit. Rzymianie wcale nie wypêdzili ¯ydów z Palestyny, a ¯ydzi wcale nie przybyli do Europy. System kar, jaki Rzymianie stosowali wobec ujarzmionych nacji, nie przewidywa³ masowych wysiedleñ. Wyrzucenie ca³ego narodu z jego ziemi to bardzo skomplikowana operacja, której wykonanie sta³o siê mo¿liwe dopiero w XX wieku wraz z rozwojem niezbêdnej infrastruktury, np. linii kolejowych. Nawet Trzecia Rzesza mia³a spore problemy z takimi operacjami, a co dopiero Imperium Rzymskie. Rzymianie byli oczywi¶cie brutalni. Mogli zabiæ wielu ludzi, spaliæ miasto, ale nie wypêdzali ca³ych narodów.
Ale przecie¿ to fakt powszechnie znany…
Oczywi¶cie, ¿e powszechnie znany. O wypêdzeniu napisano w deklaracji niepodleg³o¶ci Izraela z 1948 roku, a nawet na naszych banknotach. Do tego bowiem sprowadza siê mit za³o¿ycielski Pañstwa Izrael: wyrzucili nas z naszej ziemi dwa tysi±ce lat temu, ale teraz wrócili¶my, aby j± odebraæ. Nawet ja – zawodowy historyk od kilkudziesiêciu lat – bezkrytycznie w to wierzy³em. Dopóki dziesiêæ lat temu nie postanowi³em zbadaæ tego problemu…
Co siê okaza³o?
Zacz±³em od literatury przedmiotu. Ku mojemu zdumieniu okaza³o siê, ¿e nie ma ani jednej ksi±¿ki naukowej na temat wypêdzenia ¯ydów z Palestyny. Wyobra¿a pan to sobie? Jedno z najwa¿niejszych wydarzeñ w historii narodu, a nikt nie napisa³ na ten temat opracowania historycznego!
To jeszcze nie dowód, ¿e to nieprawda.
B±d¼my powa¿ni. Mamy do czynienia z wielk± mistyfikacj±. Mit o wypêdzeniu ¯ydów to wytwór chrze¶cijañskiej propagandy z IV wieku. Mia³a to byæ kara za zabicie Syna Bo¿ego. W³a¶nie do tego mitu nawi±zali syjoni¶ci w XIX wieku. Aby zbudowaæ naród, trzeba by³o spreparowaæ jego pamiêæ. Francuscy nacjonali¶ci odwo³ywali siê do staro¿ytnych Galów, w³oscy do Juliusza Cezara, a niemieccy do Teutonów. ¯ydzi wziêli z nich przyk³ad. Og³osili, ¿e Rzymianie wypêdzili ich przodków z Palestyny, ci rozeszli siê po ca³ej ziemi, ale teraz musz± znowu po³±czyæ siê w jeden naród.
Ale przecie¿ to jest fakt – w Europie, Afryce i w Azji istnia³y lub nadal istniej± skupiska ¯ydów.
Tak, ale wszyscy ci ludzie nie s± wcale potomkami wypêdzonych ¯ydów z Palestyny. Ma³o tego, w sensie etnicznym wcale nie s± ¯ydami. To przedstawiciele rozmaitych innych ludów i narodów, których przodkowie przed wiekami nawrócili siê na religiê judaistyczn±. ¯ydzi znale¼li siê na ca³ym ¶wiecie nie dziêki jakiej¶ mitycznej wêdrówce ludów, tylko dziêki masowemu nawracaniu! Bycie ¯ydem w Europie czy Afryce nie mia³o nic wspólnego z narodowo¶ci±. ¯ydami byli po prostu wyznawcy judaizmu.
Judaizm jest jednak ¶ci¶le powi±zany z to¿samo¶ci± etniczn±.
Teraz tak. Ale wystarczy przestudiowaæ staro¿ytne ¼ród³a arabskie, wczesnochrze¶cijañskie, pogañskie czy ¿ydowskie (z Talmudem na czele), aby siê przekonaæ, ¿e religia judaistyczna d³ugo by³a religi± nawracaj±c±. Od II wieku przed narodzeniem Chrystusa a¿ do IV wieku naszej ery judaizm by³ najwa¿niejsz± monoteistyczn± religi± na ¶wiecie, której celem by³o pozyskanie jak najwiêcej nowych wyznawców. Przekonanie pogan, ¿e powinni wierzyæ w jednego Boga, co robiono zreszt± bardzo skutecznie. I st±d na ¶wiecie wziê³o siê tylu ¯ydów.
Ale przecie¿ wiêkszo¶æ ¯ydów w Polsce wygl±da³a zupe³nie inaczej ni¿ Polacy. Nie mogli to byæ nawróceni na judaizm S³owianie.
Na judaizm nie nawracali siê tylko poszczególni ludzie, ale – tak samo jak w przypadku chrze¶cijañstwa – ca³e królestwa. Na przyk³ad w Jemenie czy Afryce Pó³nocnej. Podobnie sta³o siê z le¿±cym pomiêdzy Morzem Kaspijskim a Morzem Czarnym królestwem Chazarów. W XII wieku ten nawrócony na judaizm turecki lud zacz±³ byæ jednak spychany przez Tatarów i Mongo³ów D¿yngis-chana na zachód. Zatrzymali siê we wschodniej Polsce. Odpowied¼ na pañskie pytanie jest wiêc prosta:
75 procent polskich ¯ydów wygl±da inaczej ni¿ Polacy, gdy¿ jest pochodzenia chazarskiego.
W Polsce panuje przekonanie, ¿e ¯ydzi przyszli do nas z Zachodu, a nie ze Wschodu.
Ta teoria pojawi³a siê dopiero w latach 60. XX wieku. Wcze¶niej wszyscy wielcy historycy – pocz±wszy od Ernesta Renana, a¿ po Marca Blocha – uwa¿ali, ¿e ¯ydzi przybyli do Polski z Chazarii. Zdanie to podzielali zreszt± badacze syjonistyczni, choæby jeden z najwa¿niejszych ¿ydowskich historyków miêdzywojnia Icchak Shipper z Warszawy. Oni mylili siê tylko w jednym. Twierdzili, ¿e ¯ydzi najpierw przyjechali do Chazarii z Palestyny, a dopiero potem do Polski.
W Polsce panuje przekonanie, ¿e ¯ydzi osiedlali siê u nas, uciekaj±c przed prze¶ladowaniami na Zachodzie. Polska mia³a byæ ostoj± religijnej tolerancji.
Mi³o o tym mówiæ, a jeszcze milej s³uchaæ. Obawiam siê jednak, ¿e muszê sprowadziæ Polaków na ziemiê. Z demograficznego punktu widzenia nie da siê wyt³umaczyæ istnienia tak wielkiej populacji ¯ydów w Polsce jako rezultatu emigracji z Niemiec czy z Hiszpanii. Tamtejsze spo³eczno¶ci by³y na to zbyt ma³e. Swoj± drog±, czy pan wie, jak niemieccy ¯ydzi nie znosili polskich ¯ydów? Nazywali ich pogardliwie Ost-Juden. Uwa¿ali ich za pó³dzikich, brudnych Azjatów, z którymi nie chcieli mieæ nic wspólnego. Takim terminem okre¶lali na przyk³ad moich pochodz±cych z £odzi rodziców.
Powiedzia³ pan, ¿e potomkami Chazarów by³o 75 procent polskich ¯ydów. A reszta?
Moja mama mia³a osiem sióstr. Piêæ mia³o kruczoczarne w³osy i semickie rysy – tak jak ja – ale trzy by³y blondynkami i mia³y niebieskie oczy. Do dzi¶ wielu ¯ydów pochodz±cych z Polski ma europejski wygl±d. Dlaczego? Otó¿, królestwo Chazarów podbi³o ziemie zamieszkane przez S³owian. Mniej wiêcej w okolicach Kijowa. 25 procent polskich ¯ydów to potomkowie tych S³owian, którzy przyjêli judaizm od swoich chazarskich w³adców.
A mo¿e to efekt mieszanych ma³¿eñstw?
Oczywi¶cie, to te¿ siê zdarza³o, ale nie na jak±¶ wielk± skalê. Tak czy inaczej w efekcie tego podczas okupacji Niemcy mieli powa¿ne k³opoty z rozró¿nieniem Polaków od ¯ydów. Ojciec opowiada³ mi, ¿e podczas pierwszych miesiêcy okupacji, które prze¿y³ w £odzi, Niemcy bezskutecznie próbowali identyfikowaæ ¯ydów na oko. W efekcie wielu ¯ydów, którzy mieli idealnie aryjskie rysy, chodzi³o sobie swobodnie po ulicach. Niemcy – choæ bardzo tego chcieli – nie mogli wiêc w Polsce dokonaæ Holokaustu na podstawie swoich teorii rasowych, pomiarów i tym podobne. Zag³ada ¯ydów w Polsce zosta³a dokonana na podstawie dokumentów: spisów ludno¶ci, dowodów osobistych, ¶wiadectw urodzenia.
Skoro nie by³o takiego wydarzenia jak wypêdzenie ¯ydów z Palestyny, to gdzie siê ci ¯ydzi podziali?
Nigdzie. Nadal mieszkaj± na swojej ziemi w Palestynie. Potomkowie staro¿ytnych ¯ydów to dzisiejsi Palestyñczycy. Ludzie ci zostali bowiem zarabizowani po tym, gdy w VII wieku Palestyna zosta³a podbita przez Arabów. Nie ma siê im zreszt± co dziwiæ. Arabowie og³osili, ¿e ka¿dy, kto uzna Mahometa za proroka, zostanie zwolniony od podatków. My¶lê, ¿e gdyby kto¶ co¶ takiego zaproponowa³ dzisiejszym Izraelczykom, zapewne du¿a czê¶æ z nich te¿ by siê nawróci³a na wiarê Allaha. (¶miech)
Ale Palestyñczycy wygl±daj± przecie¿ jak Arabowie. Nie ró¿ni± siê od Egipcjan czy Irakijczyków.
Trudno, ¿eby po tylu stuleciach taki ma³y naród zachowa³ etniczn± czysto¶æ. Palestyñczycy czêsto pytaj± mnie: czyli to my jeste¶my prawdziwymi ¯ydami? Nie, odpowiadam, jeste¶cie tylko ich potomkami. ¯yjecie bowiem w miejscu ¶wiata, przez które przechodzi³o wielu zdobywców i wszyscy zostawiali tu swoj± spermê. Podbój arabski by³ równie¿ podbojem biologicznym. Nie zmienia to jednak faktu, ¿e cz³onek Hamasu z Hebronu jest bli¿ej spokrewniony z antycznymi ¯ydami ni¿ izraelski ¿o³nierz, z którym walczy.
Palestyñczycy nie s± chyba zachwyceni, gdy mówi im pan, ¿e w ich ¿y³ach p³ynie ¿ydowska krew?
Rzeczywi¶cie, nie lubi± o tym s³uchaæ. (¶miech) To chyba najlepszy dowód na to, ¿e nie jestem agentem Hamasu i nie napisa³em swojej ksi±¿ki na zlecenie Arabów.
Wróæmy do kwestii ¿ydowskiej to¿samo¶ci. Stosunek do Palestyny zawsze mia³ chyba tak¿e wymiar religijny.
Tak, i co ciekawe w religijnej tradycji ¿ydowskiej wypêdzenie mia³o wymiar metafizyczny, a nie realny. Przeciwieñstwem „wypêdzenia” zawsze by³o „odkupienie”. Dopiero rewolucja syjonistyczna przeformowa³a odwieczn± judaistyczn± formu³ê „wypêdzenie” – „odkupienie” na „wypêdzenie” – „powrót do ojczyzny”. ¯ydzi przez wieki uwa¿ali, ¿e powróc± do Ziemi Obiecanej, dopiero gdy przyjdzie Mesjasz i rozpocznie siê s±d ostateczny. Powróc± jednak w sensie duchowym, po ¶mierci.
Czy dlatego wielu religijnych ¯ydów do dzi¶ nie popiera syjonizmu i Pañstwa Izrael?
Nie popiera? Oni uwa¿aj±, ¿e jego istnienie jest obraz± Boga i blu¼nierstwem. Proszê zwróciæ uwagê, ¿e przez ca³e wieki ¯ydzi wcale nie pchali siê do Ziemi Obiecanej, to siê zaczê³o dopiero w XX stuleciu. ¯ydzi w Babilonie ¿yli przecie¿ w odleg³o¶ci czterech dni jazdy wielb³±dem od Palestyny! I wcale nie chcieli siê tam przeprowadziæ.
Czyli wszystko zaczê³o siê od syjonizmu?
Tak, ale nawet gdy ta ideologia ju¿ istnia³a, wiêkszo¶æ ¯ydów wcale nie pali³a siê do wyjazdu na Bliski Wschód. Gdy pod koniec lat 80. XIX wieku w Rosji zaczê³y siê wielkie pogromy, w¶ród ¯ydów zawrza³o. Czê¶æ, jak Ró¿a Luksemburg, sta³a siê rewolucjonistami, czê¶æ popar³a socjaldemokracjê, ale wiêkszo¶æ g³osowa³a nogami. Zaczê³a siê masowa migracja do Ameryki. W latach 20. USA uzna³y jednak, ¿e maj± wystarczaj±co du¿o ¯ydów, i zamknê³y przed nimi drzwi. Wtedy nie by³o ju¿ wyboru – ludzie zaczêli osiedlaæ siê w Palestynie. Kolejna fala przyby³a z Niemiec po doj¶ciu Hitlera do w³adzy w latach 30. A potem ju¿ posz³o. II wojna ¶wiatowa, Holokaust i ostateczne zwyciêstwo syjonizmu, jakim by³o powstanie Izraela. Swoj± drog± ogl±da³ pan kiedy¶ s³ynne ¿ydowskie filmy krêcone w Nowym Jorku w latach 20.? Jak pan my¶li, jaki kraj przedstawiano w nich jako ukochan± ojczyznê, o jakim kraju mówiono z nostalgi± i mi³o¶ci±?
Domy¶lam siê, ¿e nie o Palestynie.
O Polsce! To by³a dla ¯ydów prawdziwa ojczyzna. Mój ojciec, umieraj±c w Izraelu, mówi³ w³a¶nie o Polsce! Kraju, do którego têskni³ i uwa¿a³ za swoj± prawdziw± ojczyznê. Tak mówi³ o Polsce stary ¯yd umieraj±cy w pañstwie ¿ydowskim, w Ziemi Obiecanej. Ciekawe, co?
Pañski ojciec przetrwa³ zag³adê w Polsce?
Nie, w grudniu 1939 roku uciek³ z niemieckiej strefy okupacyjnej do sowieckiej. Wzi±³ mamê i siostrê (ja urodzi³em siê ju¿ po wojnie w obozie przej¶ciowym w Austrii) i przedosta³ na teren opanowany przez Armiê Czerwon±. Co ciekawe, ojciec przed wojn± by³ dzia³aczem komunistycznym, ale Sowietom siê do tego nie przyzna³. Ba³ siê, ¿e NKWD go zamorduje, tak jak zamordowa³a wielu innych dzia³aczy KPP w latach 30. Moja rodzina uratowa³a siê wiêc dlatego, ¿e byli¶my ¯ydami, a nie komunistami. Wywie¼li ich do Uzbekistanu i tam przetrwali wojnê.
Mam wra¿enie, ¿e czasami prowokuje pan swoich rodaków. Powiedzia³ pan kiedy¶, ¿e powstanie Izraela by³o aktem gwa³tu.
Zosta³em wtedy zaproszony przez uniwersytet na terytoriach okupowanych. Po wyk³adzie Palestyñczycy zapytali mnie, dlaczego – choæ jestem zwolennikiem takiej teorii historycznej – nadal usprawiedliwiam istnienie Pañstwa Izrael. Odpowiedzia³em, ¿e nawet dziecko zrodzone w wyniku gwa³tu ma prawo do ¿ycia. Potem opisa³y to palestyñskie gazety i zrobi³o siê sporo szumu. Ale ja to podtrzymujê. Uwa¿am, ¿e Izrael ma prawo do egzystencji na Bliskim Wschodzie.
Ale nie z powodu bajek o powrocie do ziemi przodków, ale dlatego, ¿e próba zniszczenia go doprowadzi³aby do niewyobra¿alnej tragedii.
Ale obecny kszta³t tego pañstwa panu nie odpowiada?
Nie. Mój sprzeciw wzbudza to, ¿e Izrael oficjalnie nazywa siê pañstwem ¿ydowskim, a na naszej fladze jest gwiazda Dawida. Sprawia to, ¿e æwieræ populacji kraju [tak zwani izraelscy Arabowie, nie myliæ z Palestyñczykami mieszkaj±cymi na terytoriach okupowanych – przyp. red.] traktowana jest jak obywatele drugiej kategorii. Izrael powinien porzuciæ swój ¿ydowski charakter i staæ siê ¶wieckim pañstwem ¯ydów i Arabów.
Czy to nie utopia? Wielu Izraelczyków uwa¿a, ¿e w sytuacji, gdy kraj znajduje siê w morzu wrogich Arabów, oznacza³aby to samobójstwo.
Jest dok³adnie odwrotnie! Izrael czeka katastrofa, je¿eli siê nie zmieni. Prêdzej czy pó¼niej dojdzie tu do masowej rewolty. Nie wybuchnie ona w Autonomii Palestyñskiej, ale na pó³nocy Izraela, w Galilei, której wiêkszo¶æ mieszkañców stanowi± Arabowie. Galilea bêdzie izraelskim Kosowem. Kosowo zaczê³o separowaæ siê od Serbii, gdy kraj ten sta³ siê pañstwem plemiennym, nacjonalistycznym. Choæ zamieszkane przez Albañczyków, nie chcia³o przy³±czyæ siê do biednej, zapó¼nionej Albanii i zdecydowa³o siê na samodzielno¶æ. To samo stanie siê z Galile±. Izraelscy Arabowie nie bêd± chcieli wej¶æ w sk³ad zacofanej Autonomii Palestyñskiej, ale d³ugo ju¿ w pañstwie ¿ydowskim nie wytrzymaj±.
¯ydzi i Arabowie mieliby stworzyæ razem jedno pañstwo? Przecie¿ nienawi¶æ jest tak wielka…
I kto to mówi? Polak! A czy miêdzy wami a Niemcami nie by³o wielkiej nienawi¶ci? I ten wasz konflikt nie trwa³ 60 lat, tylko 1000! A teraz jako¶ jeste¶cie ¶wietnymi s±siadami i znale¼li¶cie siê w jednej federacji! A Polacy doznali od Niemców tyle krzywd. Ja akurat jestem jednym z tych ¯ydów, którzy nie zapomnieli, ¿e w Polsce podczas wojny nie zginê³y tylko trzy miliony polskich ¯ydów, ale równie¿ trzy miliony Polaków. Pamiêta pan film Claude’a Lanzmanna „Szoah”? Dziêwiêciogodzinny dokument, wiêkszo¶æ nagrana w Polsce, i ani s³owa o tym, ¿e Polacy te¿ ginêli w obozach.
Jaka przysz³o¶æ czeka Izrael?
Bardzo ponura. Obawiam siê, ¿e w dalekiej perspektywie nie ma ¿adnej szansy, ¿eby przetrwa³ na Bliskim Wschodzie jako pañstwo ¿ydowskie. Nale¿y zerwaæ z tym nonsensem i porozumieæ siê z Arabami. Przyj±æ wreszcie do wiadomo¶ci rzecz oczywist±: ¿e jeste¶my wielokulturowym, wieloetnicznym spo³eczeñstwem, a nie ¿adnym plemiennym monolitem, który mo¿e siê separowaæ od Arabów. Proszê siê przespacerowaæ ulicami Tel Awiwu. Jaki pluralizm! Ile ludzkich typów! ¯ydzi europejscy, ¯ydzi bliskowschodni, Polacy, Rosjanie, Etiopczycy! I ci wszyscy ludzie uparcie powtarzaj±, ¿e w ich ¿y³ach p³ynie jedna krew.
Rzeczywi¶cie trudno uwierzyæ, ¿eby etiopscy ¯ydzi byli potomkami ¯ydów z Palestyny.
Trudno uwierzyæ? Przecie¿ to s± Murzyni! Najgorsze jest w tym to, ¿e ci doro¶li ludzie ca³kowicie na powa¿nie, bez mrugniêcia okiem twierdz±, ¿e s± potomkami króla Salomona. ¯ydami, którzy zgubili siê przed wiekami w Afryce, ale ju¿ ca³e szczê¶cie siê odnale¼li i wrócili do domu. S± momenty, w których wydaje mi siê, ¿e ¶wiat zwariowa³. Jedna z najwiêkszych tragedii ludzko¶ci polega na tym, ¿e ludzie patrz±, ale nie widz±. ¯yjemy w oparach ideologii, które lansuj± najbardziej karko³omne teorie, a my bezrefleksyjnie je przyjmujemy i uwa¿amy za prawdê objawion±.
Pañska teoria równie¿ wzbudza wiele kontrowersji. Jest pan nawet oskar¿any o antysemityzm.
Polityka Pañstwa Izrael przyczyni³a siê do znacznie wiêkszego wzrostu antysemityzmu ni¿ moja ksi±¿ka. Gdy kto¶ mówi co¶ niewygodnego, naj³atwiej jest go oskar¿yæ o antysemityzm. Ja nie dam sobie zamkn±æ ust i dalej bêdê siê stara³ obaliæ niebezpieczny mit, ¿e Izraelczycy s± wspólnot± etniczn±. Doprowadza on bowiem do szaleñstwa, jakim jest udawanie, ¿e æwieræ populacji naszego kraju nie istnieje. Jak d³ugo jeszcze mo¿na utrzymywaæ tê iluzjê? Obieca³em sobie, ¿e nie bêdê szed³ na ¿adne kompromisy z ideologi±, jak robi to wielu innych badaczy. Mówiæ pó³gêbkiem czy pos³ugiwaæ siê aluzjami. Jestem na to za stary. Mówiê prawdê, bo nied³ugo mo¿e ju¿ byæ za pó¼no. Ten sam mit, na podstawie którego narodzi³ siê Izrael, mo¿e siê okazaæ mitem, który go zniszczy.
Rozmawia³ Piotr Zychowicz
http://chazaria.blox.pl/htmlWiecej:
http://www.eioba.pl/a/2zsk/zydzi-narod-wymyslony#ixzz28YaVWenu