Temat zosta³ wykasowany, ale to wcale nie znaczy ¿e musi przestaæ istnieæ, ta tajemnicza grupa etniczna ma dosyæ d³ug± i barwn± historie warto przywróciæ ciutkê wiedzy o niej.
Zatem zaczniemy ponownie od muzyki... i patronki Cyganów Czarnej Madonny - Marii Magdaleny. Ech.... Cyganie!
Cygañska czarna madonnahttp://www.youtube.com/watch?v=2q_vX1x4D0sKult Czarnej Madonny. Czarna Madonna
Na terenie Marsylii, po czê¶ci za spraw± Jana Kasjana, który za³o¿y³ na tych terenach szko³y ¿eñskie i mêskie oraz zakon kasjanicki w 410 roku, narodzi³ siê
kult Matki Boskiej Gromnicznej oraz kult Czarnej Madonny z Ferrieres[17], zwi±zany bezpo¶rednio z Mari± Magdalen±.Powi±zanie Czarnej Madonny z Mari± z Nazaretu wi±¿e siê z jej przewodnictwem zakonu nazarejskiego, gdzie mog³a ubieraæ siê na czarno.
Pochodzenie tego kultu t³umaczy siê równie¿ postaci± oblubienicy Salomona z Pie¶ni nad pie¶niami, która posiada³a ciemn± opalon± karnacjê. Zwolennicy teorii Graala kult Czarnej Madonny ³±cz± z Sar± - ciemnoskórym dzieckiem, które przyp³ynê³o do Francji wraz z Mari± Magdalen±.
Kult Czarnej Madonny rozprzestrzeni³ siê po ca³ej Europie. W IX wieku Karol Wielki odwiedzi³ Madonnê z Rocamadour, pos±g z Tuluzy. Znane s± stare rze¼by Czarnej Madonny z Oropa w Alpach Szwajcarskich pochodz±cej z V wieku, Madonny z Valcourt (X wiek), Madonny z Myans (XII wiek), Madonny z Monserrat (XII w.),
Madonna Podziemna z krypty katedry Chartres, Madonny z LaSarte (XII w.) oraz "Madonny od Filaru" równie¿ z Chartres i polsk± Madonnê Czêstochowsk±.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Maria_Magdalena* Pierwsze imiê urodzeniowe MM. to w³a¶nie Irañska SARENA w hebrajskim odno¶nik SARA.
czarna Sara.Daily news
main image
Romska patronka
W krajach chrze¶cijañskich basenu Morza ¦ródziemnego w ¶wiadomo¶ci mieszkañców zamieszkuj±cych ten rejon Europy zakorzeniona jest tradycja kultywowania patronek, które czêsto w swej nazwie maj± okre¶lenie czarna – wiele jest czarnych dziewic, madonn uznawanych za opiekunki poszczególnych miasteczek b±d¼ grup zawodowych. W tym gronie kult oddawany Czarnej Sarze przez Romów w Les Saintes Maries de la Mer Camargue na po³udniu Francji stanowi swego rodzaju tajemnicê. Pochodzenie wizerunku przedstawiaj±cego Czarn± Sarê ginie w mrokach historii i nie podlega ¿adnej w±tpliwo¶ci, ¿e kult czarnej bogini mia³ miejsce na d³ugo wcze¶niej przed pojawieniem siê chrze¶cijañstwa. Zgodnie z podaniami historycznymi obecna nazwa miasteczka Les Saintes Maries de la Mer pierwotnie znana by³a jako ratis, co w jêzyku ³aciñskim oznacza tratwê. W pó¼niejszych latach w XII wieku w miejscowo¶ci tej wzniesiono ko¶ció³ w kszta³cie ³odzi, który przez wiele lat zwany by³ jako Notre Dame de Ratis (nasza pani z tratwy). Jest kwesti± oczywist±, ze w pierwszym wieku po narodzeniu Chrystusa znajdowa³y siê w tym miejscu ¶wi±tynie Artemis, Kybele, Isis oraz celtyckiej potrójnej bogini.
Wraz z rozpowszechnianiem siê w Europie chrze¶cijañstwa, dawne bóstwa i ich ¶wi±tynie zosta³y wch³oniête i zainkorporowane przez tê now±, dynamiczn± religiê, która zajê³a miejsce dotychczasowych wierzeñ. Politeizm zakorzeniony przez stulecia w ¶wiadomo¶ci ówczesnych mieszkañców Europy sprawia³, i¿ ko¶ció³ aby odnie¶æ sukces, musia³ zaadoptowaæ pewne formy dawnych kultów i rytua³ów na swój u¿ytek. Proces asymilacji i synkretyzacji trwa³ przez kilka wieków, powoduj±c z czasem wyparcie dotychczasowych kultów i obrzêdów, które zosta³y przejête i w³±czone w nurt nowej dominuj±cej religii – chrze¶cijañstwa. Legenda czarnej Sary na przestrzeni wieków przybiera³a ró¿ne formy, zawieraj±c ró¿ne komponenty w³±czaj±c w to oficjaln± interpretacjê prezentowan± przez ko¶ció³ katolicki, lokalne mity i legendy okolicznej ludno¶ci, teorie autorów i badaczy którzy starali siê wyja¶niæ fenomen i legendê opowiadan± przez romskie grupy wêdrowne przybywaj±ce rokrocznie do kaplicy z wizerunkiem czarnej Sary miêdzy 24 – 25 maja w miejscowo¶ci Les Saintes Maries de la Mer z terenów Francji i Hiszpanii a nawet tak odleg³ych terenów jak Wêgry, kraje ba³kañskie oraz Stanów Zjednoczonych i Kanady. Wiêkszo¶æ z tych pielgrzymów przybywa kilka dni przed 24.05 i spêdza je na okolicznych kampingu, gdzie mo¿e siê spotkaæ ze swymi romskimi rodakami z ró¿nych krajów, wymieniæ opinie i pogl±dy, zaaran¿owaæ przysz³e ma³¿eñstwa oraz graæ muzykê i tañczyæ ku czci Czarnej Sary, jednocze¶nie jest to okazja do zarobienia pieniêdzy poprzez wystêpy muzyczne, handel obwo¼ny oraz inna dzia³alno¶æ handlow±, a tak¿e czas powszechnej rado¶ci i zabawy. Pielgrzymi czuwaj± w noc poprzedzaj±c± ceremoniê w dniu 25 maja w krypcie, gdzie znajduje siê pos±g Czarnej Sary. Romscy muzycy podczas czuwania przynosz± ze sob± instrumenty i graj± na jej cze¶æ. Ko¶ció³ zaaprobowa³ festiwal i prowadzi swoj± w³asn± dzia³alno¶æ na rzecz zbierania funduszy dla potrzebuj±cych.
W ¶redniowieczu na terenie Prowansji szeroko rozpowszechniona by³a legenda mówi±ca, ¿e Maria - ¿ona Cleopasa, Maria Salomea i Maria Magdalena przyby³y do po³udniowej Francji na pok³adzie statku p³yn±cego z Palestyny po ukrzy¿owaniu Chrystusa. Tam przypuszczalnie g³osi³y nauki Jezusa Chrystusa w¶ród miejscowej ludno¶ci. Jest to tylko mit, albowiem oficjalnie chrze¶cijañstwo na tych terenach pojawi³o siê o wiele pó¼niej i nie ma ¿adnych ¶wiadectw ich historycznej obecno¶ci na tych obszarach. Dok³adne miejsce domniemanego przybycia okrêtu oryginalnie nie by³o zdefiniowane. Legenda ta wspomina o Sarze, czarnej egipskiej s³u¿±cej, która towarzyszy³a „trzem Mariom” i która wspiera³a i podtrzymywa³a je na duchu podczas g³oszenia Biblii w czasie podró¿y oraz przy zbieraniu ja³mu¿ny. Inna wersja legendy g³osi, ze Egipcjanka Sara rozpostar³a swój p³aszcz na wodzie, kiedy statek zagro¿ony by³ zatoniêciem, umo¿liwiaj±c tym samym Marii Magdalenie i Marii Salomei bezpieczne dop³yniecie do brzegu. Romska legenda opowiada, ¿e Sara by³a królow± grup romskich, ¿yj±cych na terenie dzisiejszej po³udniowej Francji, kiedy przyby³y tam „trzy Marie”; która przyjê³a chrzest i nawróci³a swój lud na chrze¶cijañstwo. Jest to oczywi¶cie niezgodne z prawd±, gdy¿ Romowie przybyli do Europy Zachodniej dopiero w XIII stuleciu.
Do roku 1438 ustalono miejsce lokalizacji, gdzie Czarna Sara po raz pierwszy postawi³a stopê z chwil± przybycia do po³udniowych brzegów dzisiejszej Francji – swojej nowej ojczyzny - nazywaj±c je Les Saintes Maries, gdzie obecnie wznosi siê ko¶ció³, w którym mieszcz± siê pos±gi „dwóch bia³ych Marii” i czarnej „¶wiêtej Sary”. Pielgrzymki do tego miejsca s± datowane na pocz±tek XV wieku. „Egipcjanie” (nazwa u¿ywana wówczas na okre¶lenie Romów w Europie s± obecni na pielgrzymkach od pocz±tku piêtnastego stulecia. Ten fakt mo¿e odpowiadaæ prawdzie, albowiem Romowie przybyli do ¦rodkowej Europy przez Rumuniê pod koniec XIV wieku i do po³owy XV stulecia rozprzestrzenili siê na zachodzie a¿ po Hiszpaniê, na wschodzie za¶ dotarli do Polski. Pierwsze udokumentowane historycznie ¶wiadectwo obecno¶ci Romów we Francji pochodzi z Pary¿a z roku 1415.
W 1448 odkryto szkielety czterech kobiet pozbawionych g³ów w miejscu fundacji ko¶cio³a, które zosta³y zidentyfikowane jako szcz±tki „trzech Marii” oraz Sary, ich egipskiej s³u¿±cej. Po tym znalezisku, Maria Magdalena zniknê³a z „trójcy Maryjnej” i obecnie, tylko Maria, ¿ona Clopasa (Maria Jakuba) i Maria Salomea wesz³y w poczet oficjalnych ¶wiêtych ko¶cio³a. Jedna z legend mówi, ¿e Maria Magdalena zosta³a pustelniczk±, zapu¶ci³a d³ugie w³osy i zamieszka³a sama w grocie celem odpokutowania swoich grzechów. Zosta³a ona zapomniana przez ko¶ció³ i wed³ug wspó³czesnej wersji legendy, g³oszonej przez w³adze ko¶cielne, tylko Maria Jakuba i Maria Salomea przyby³y na pok³adzie statku p³yn±cego z Palestyny wraz z ich s³u¿±c± Sar±, która obecnie zwana jest „¦wiêt± Sar±” wbrew oficjalnemu stanowisku ko¶cio³a, który nie zalicza jej w poczet ¶wiêtych. Równie tajemnicza jest kwestia obecno¶ci pos±gu „czarnej ¶wiêtej” w krypcie ko¶cio³a. Mówi siê, ¿e obecna statua zast±pi³a wcze¶niejsz±. W³a¶nie pytanie od jak dawna wizerunek czarnej madonny b±d¼ wcze¶niejszej pogañskiej czarnej dziewicy znajduje siê w tym miejscu jest nieznane. Oryginalna statua ma tak czy inaczej zwi±zek z ko¶æmi, znajduj±cymi siê w szkatule, które podobno nale¿± do Sary, egipskiej s³u¿±cej wyniesionej w pó¼niejszym okresie przez swych romskich wyznawców do miana ¶wiêtej, która oficjalnie nie zosta³a uznana przez ko¶ció³.
Wszelkie próby zdefiniowania kim obecnie jest Kali Sara b±d¼ wyja¶nienie, w jaki sposób sta³a siê ona obiektem czci dla Romów w kontek¶cie oficjalnego dogmatu jest skazana na niepowodzenie, gdy¿ kwestia ta zakorzeniona jest w kulturze romskiej. W przesz³o¶ci, wiêkszo¶æ Romów, którzy corocznie odbywali pielgrzymkê pochodzi³a z francuskich Sinti i innych grup romskich zamieszkuj±cych Francjê oraz hiszpañskie Kale. W okresie panowania komunizmu, Romowie w krajach Europy ¦rodkowo – Wschodniej byli pozbawieni mo¿liwo¶ci uczestnictwa w pielgrzymce, równie¿ Romowie z USA i Kanady rzadko uczestniczyli. Podczas gdy nie-Romscy pielgrzymi przybywaj± na festiwal, aby oddaæ cze¶æ „dwóm Mariom”, których pos±gi s± zanoszone w pobli¿e Morza ¦ródziemnego w dniu 24 maja, który gromadzi wielu turystów chc±cych zobaczyæ kolorowy korowód i robiæ zdjêcia; Romowie przybywaj± adorowaæ „¦wiêt± Sarê”, która zwana jest Sara La Kali przez Sinti i Kale z zachodniej Europy b±d¼ Kali Sara przez Romów z Europy ¦rodkowo –Wschodniej w romskich dialektach tych dwóch grup. Ceremonia ma miejsce w dniu 25 maja. Oryginalnie by³o to wy³±cznie romskie wydarzenie, obecnie uczestnicz± w nim tury¶ci, „cyganolodzy”, antropologowie, zawodowi i amatorscy filmowcy i inni nie-Romowie zwykle w liczbie przekraczaj±cej ogóln± liczbê pielgrzymów romskich.
Do niedawna powszechnie wierzono, ¿e kult Kali Sary, romskiej Czarnej Madonny ogranicza³ siê tylko do Les Saintes Maries de la Mer. Ostatnie badania i obserwacje przeprowadzone w¶ród romskich uchod¼ców z Republiki Czeskiej, S³owacji, Polski i krajów ba³kañskich odkry³y dot±d ma³o znany fakt, i¿ inne czarne dziewice s± czczone przez Romów w krajach Europy ¦rodkowo – Wschodniej i w tych krajach odprawiaj± podobne rytua³y. Rytua³y te obejmuj± sk³adanie kwiatów u stóp monumentu, strojenie je w szaty, których dotkniêcie ma chroniæ wiernych przed chorobami, sk³adanie pró¶b przed statu± oraz zapalanie ¶wiec dla Kali Sary. Dla Romów Kali Sara jest patronk±, która chroni przed chorobami, przynosi szczê¶cie i p³odno¶æ oraz wielki sukces w sprawach finansowych.
Romski obrzêd w Les Saintes Maries, jak równie¿ w innych miejscach, sk³ada siê z ceremonia³u zanoszenia przystrojonego w kwiaty pos±gu do najbli¿ej znajduj±cego zbiornika wodnego jak np. morze, jezioro, rzeka lub nawet du¿y staw z czyst± wod±. Platforma, na której umieszczona jest statua, jest nastêpnie opuszczona tak, aby dotknê³a powierzchnie wody, w tym czasie zgromadzony t³um wrzuca kwiaty do wody. Indyjscy uczeni tacy jak Dr. Weer Rishi i inni, którzy naocznie obserwowali romski ceremonia³ podobnie jak zachodni badacze specjalizuj±cy siê hinduskich zwyczajach religijnych, uto¿samiaj± ten obrzêd z indyjskim ceremonia³em Durga Pooja. W romani Kali Sara oznacza Czarn± Sarê, w Indiach, Bogini Kali jest równie¿ znana jako Kali/Durga/Sara. Podobnie jak Hindusi, Romowie praktykuj± szaktryzm, oddaj±c cze¶æ bóstwom ¿eñskim. Innymi s³owy Romowie udaj±cy siê na pielgrzymkê do Les Saintes Maries de la Mer w Francji oraz bior±cy udzia³ w podobnych ceremonia³ach w innych miejscach oddaj± kult czarnym, ¿eñskim boginiom; s± faktycznie kontynuatorami wyznawców Kali/Durga/Sara – Bogiñ wywodz±cych siê z Indii.
Zgodnie z Durgasaptashati (siedemset wersów ku czci Bogini Durga i jej ró¿nym wcieleniom), rozdzia³ 5, wers 12, który wspomina o Sarze, czytamy: „Niech bêdzie pozdrowiona Durga, Durgapara, Sara (uosobienie wszystkiego par excellence), przyczyna wszystkiego, Kriszna i Dhurma”. Inne odniesienia do staro¿ytnego hinduskiego rze¼biarstwa tak¿e potwierdzaj±, ze Sara jest jedn± i ta sam± postaci± co indyjska Bogini Durga, która jest tak¿e innym przejawem Kali, ma³¿onki Shivy. Wg Legendy Kali wyskakuje z g³owy Durhi, kiedy ta jest z³a.
Pamiêæ o indyjskim bogu ¦iwie zosta³a zachowana w¶ród Romów jako O Baro Devel w jêzyku romani. W czwartek Romowie modl± siê do Kali Sary o wstawiennictwo u Baro Devel, aby przyniós³ im szczê¶cie, zdrowie i pomy¶lno¶æ. Podczas ceremonii Durga Pooja w Indiach, która rokrocznie ma miejsce w pa¼dzierniku, pos±g Durgi jest zanoszony na platformie do wody i nastêpnie zatapiany celem jego zniszczenia. W Les Saintes Maries, Romowie nie zatapiaj± go, choæ z drugiej strony obie ceremonie s± tak podobne, ¿e podobieñstwa te nie mog± byæ tylko przypadkowe. W Francji obrzêd ku czci Kali Sary ma tak¿e miejsce w pa¼dzierniku, jako uzupe³nienie g³ównych obrzêdów z festiwalu majowego.
Trudno wyja¶niæ jak kult Kali z³±czy³ siê z Czarn± Madonn± w krypcie w Arles. Najbardziej prawdopodobne jest, ¿e w Les Saintes Maries zawsze znajdowa³a siê Czarna Dziewica, pocz±wszy od czasów pogañskich, która w pó¼niejszym okresie zosta³a zaadoptowana przez chrze¶cijañstwo. By wyja¶niæ obecno¶ci czarnego pos±gu, ko¶ció³ móg³ ³atwo wymy¶liæ legendê Sary, egipskiej s³u¿±cej „trzech Marii”, zredukowanych z up³ywem czasu do grona dwóch. Prawdopodobnie by³o wiele odmian pierwotnej Czarnej Bogini, lecz imiona owych bogiñ w okresie chrystianizacji kontynentu europejskiego uleg³y zapomnieniu.
W regionie Les Saintes Maries istnia³o wiele kultur i religii, na tym obszarze mo¿na by³o zaobserwowaæ byæ mo¿e nawet wp³ywy kultury egipskiej i kreteñskiej. Z ca³± pewno¶ci± tereny te zamieszkiwali Fenicjanie, zak³adaj±cy swoje kolonie w pobli¿u dzisiejszej Marsylii, Galowie, Grecy, Rzymianie oraz przodkowie miejscowej ludno¶ci.
Romowie przybyli do Europy Zachodniej na pocz±tku XV wieku, byli wówczas zmuszeni do ukrywania swoich indyjskich wierzeñ i praktyk religijnych, by unikn±æ potêpienia i prze¶ladowañ przez ko¶ció³, który w tym okresie zacz±³ wykorzeniaæ wszelkie objawy herezji i gu¶larstwa. Znale¼li wiêc swoist± niszê, gdzie kontynuowali kult Kali pod postaci± egipskiej Sary.
Wzorce i normy religii chrze¶cijañskich zadomowi³y siê na po³udniu Francji dosyæ pó¼no i dziêki temu Romowie mogli, nie obawiaj±c siê prze¶ladowañ, sprawowaæ kult ku czci Kali Sary. A¿ do dnia dzisiejszego przetrwa³y w tym regionie pozosta³o¶ci przedchrze¶cijañskich religii, poczynaj±c od kultu ¶wiêtych bia³ych prowansalskich byków i koni, poprzez elementy sk³adaj±ce siê na dziedzictwo staro¿ytnych pogañskich wierzeñ zwi±zanych z kultem boga Mitry, jak trójzêby niesione przez stra¿ników odprowadzaj±cych pos±gi „dwóch Marii” i Kali Sary do morza w dniu 24 maja.
W 1998 roku mia³ miejsce pierwszy festiwal Kali Sary w Kanadzie. W 2001 roku kolejny pos±g bogini ustawiony zosta³ w Toronto. Zadziwiaj±ce, ¿e podczas tych ceremonii romscy emigranci niedawno przybyli z krajów Europy ¦rodkowo-Wschodniej oraz Ba³kanów mieli ¶wiadomo¶æ, kim by³a Kali Sara i znali jej odpowiedniczki z krajów swojego pochodzenia. Nawet Romowie wyznania muzu³mañskiego opisywali ceremonie podobne do tych ku czci Kali Sary, gdzie ¿eñskie bóstwo, E Gugli Sagiya (odpowiednik anio³a stró¿a), by³o czczone przez romskich muzu³manów w po³udniowych Ba³kanach (dawnej Rumelii). Tamtejsi Romowie twierdzili, ¿e mod³y sk³adane w intencji bogini przynosz± zdrowie, szczê¶cie i sukces. Dlatego, abstrahuj±c od faktu, i¿ jest to odosobniona pozosta³o¶æ wierzeñ religijnych ich hinduskich przodków, romski kult Kali Sary w Les Saintes Maries de la Mer jest najbardziej znan± praktyk± religijn± w¶ród Romów, coraz powszechniejsz± w wielu krajach Europy, a obecnie tak¿e w Kanadzie.
W Meksyku Romowie uczestnicz± w festiwalu Dziewicy z Gwadelupy, który umo¿liwia im oddawanie czci ¿eñskiej bogini pod auspicjami ko¶cio³a. Z kolei w dniu ¶w. Anny ze Beaupre z Quebecku kanadyjscy i amerykañscy Romowie bior± udzia³ w nowennie (24-26 lipiec), podczas której praktykuj± siaktyzm. Centraln± figur± jest tam Santana (¶w.Anna), któr± Romowie identyfikuj± jako E De Devleski (Matka Boga b±d¼ Matka Ziemia). Owe romskie ceremonie s± podobne do tych odprawianych w Les Saintes Maries na cze¶æ Kali Sary.
Nawet gdy Kali Sara nie jest ogniskiem wspomnianych ceremonii, Romowie na ca³ym ¶wiecie praktykuj± oddawanie czci ¿eñskim bóstwom b±d¼ ¶wiêtym w ¶wi±tyniach, zlokalizowanych w pobli¿u zbiorników wodnych. Honoruj± je za pomoc± obrzêdów, które nie maj± swego ¼ród³a w chrze¶cijañstwie, lecz w hinduizmie. Wspó³czesny kult Kali Sary, który bliski jest szczególnie m³odszemu pokoleniu Romów, coraz bardziej nawi±zuje do koncepcji, zgodnie z któr± Kali Sara jest indyjsk± bogini±. Chc±c wyja¶niæ fenomen Kali Sary, Romowie coraz czê¶ciej siêgaj± do swych korzeni na subkontynencie indyjskim, bêd±cym kolebk± romskiego narodu.
http://www.stowarzyszenie.romowie.net/index.php/czytnik-artykulow/items/100.html* CZARNA MADONNA - Madonna Romów http://www.youtube.com/watch?v=amI_Z4gdOjEKiara